HAK İHLALLERİ DİZ BOYU

İNŞAATLARDA İş Yasası’ndaki en temel işçilik hakları bile uygulanmıyor. Bu durum, eski adıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen teftişlerin sonuçları ile de sabittir. Bakanlığın 2015 Aralık tarihli “Büyük Ölçekli İnşaat Projelerinde Çalışma Koşullarının İyileştirilmesi Programlı Teftişi Sonuç Raporu”, sektörün vahşi yüzünü açıkça gösteriyor.

Teftişlerde toplu konut, hastane, HES, stadyum, özel ve kamu işyerleri inşaatı, tünel, hızlı tren, otoyol, boğaz köprüsü ve havaalanı gibi büyük ölçekli ve ağırlıkla kamunun asıl iş sahibi olduğu büyük inşaat projeleri kapsama alınmıştır. Denetlenen 105’i asıl işveren, 454’i alt işveren (taşeron) olan 559 işyerinde toplam işçi sayısı 31 bin 708’dir. Söz konusu teftişler İş Yasası’na ilişkindir, işçi sağlığı ve iş güvenliğini

kapsamamaktadır. Tespit edilen mevzuata aykırılıkları düzeltmeleri için işverenlere süre verilmiş, düzeltmeyenlere idari para cezası uygulanmıştır.

Yani tabloda yer alan hak ihlalleri, gerçekte tespit edilen mevzuata aykırılıkları değil “uyarıya rağmen düzeltilmeyenleri” kapsıyor. Buna rağmen tam 30 farklı başlıkta, 469 işyerinde, 34 bin 246 işçiyi kapsayan hak ihlalleri söz konusu. (Bir işyerinde birden fazla ihlal olabilmekte, aynı işçi birden çok hak ihlaline uğrayabilmektedir).

Rapora göre teftişin birinci aşamasında tespit edilen mevzuata aykırılıkların yüzde 65’i, cezaların kesildiği ikinci aşamadan önce giderilmiş. Dolayısıyla gerçek hak ihlali (mevzuata aykırılık) sayısı, yukarıdaki rakamların tam üç katı! En sık rastlanan hak ihlalleri ise ücretler, fazla mesai ücretleri, çalışma süreleri ve tatil günlerinde çalışmaya ilişkin.