DİNOZORLARI NE ÖLDÜRDÜ?
Daha büyük olmak her zaman daha iyi midir? Küçülmek, ilk memelilerin 200 milyon yıl önce hayatta kalmasına yardımcı oldu. Çünkü küçük çenelerinin tek bir kemiğe yapışmasıyla birlikte işitme duyuları daha fazla gelişti.
Modern memelilerin kökeni, dinozorların çağına kadar, 200 milyon yıldan geriye kadar izlenebilir. Dinozorlar bu gezegen üzerinde yürümekte olan en büyük hayvanlar olarak evrimleşirken memeliler farklı bir yol izleyerek küçüldüler.
Yeni bir çalışma, memelilerin ilk atalarının çene kemiklerinin yapısının değişmesiyle küçük bir parçanın kulağa kadar çekildiğini gösterdi. Bilim insanları, bu değişimin memelilerin daha iyi duymalarını sağladığına ve bu sayede avlarını daha iyi bulup avcılarından daha rahat kaçmalarına yardımcı olduğuna inanıyorlar.
Modern memeliler, hayvanlar aleminde, dişleri taşıyan tek bir kemikten oluşan alt çene kemiğine sahip oldukları için eşsizdir. Diğer omurgalılar, en az beş veya daha fazla kemikten oluşan karmaşık bir alt çeneye sahipler.
Evrim sırasında fosiller, erken memeli atalarının alt çenesinin sadeleştiğini ve yeni bir çene ekleminin oluştuğunu gösteriyor. Aynı zamanda, daha önceden karmaşık olan bu yapıdaki diğer kemiklerin bazıları işitme için orta kulağa taşındı.
Birleşik Krallık ve ABD’LI bilim insanlarından oluşan bir ekip, bu küçük memeli atalarının iskeletine ne olduğunu gözlemlemek için modern bilgisayar analizini kullandı.
Çalışmayı yöneten Bristol Üniversitesi’nden Profesör Emily Rayfield, “Memeli çene ekleminin evrimi 50 yıl boyunca paleontologları şaşırttı” dedi.
Araştırmacılar, hayvanlar hâlâ beslenip duyabiliyorken, alt çenenin basitleşip yeniden yapılandırabilmesinin mümkün olup olmadığını araştırdılar.
Birkaç fosil kafatasının ve alt çenelerin X-ışını bilgisayarlı tomografi (BT) taraması kullanılarak araştırmacılar ilk memelilerin dijital modellerini oluşturdular.
Profesör Rayfield, “Hesaplama yöntemlerini kullanarak, memelilerimizin atalarının, karmaşık bir ses algılama sistemine girerken kemikleri bir arada tutmayı başardıklarına dair açıklamalar sunabiliriz” dedi ve ekledi: “Amacımız, memelileri hayvanlar aleminde benzersiz kılan şeyleri ve bunların nasıl gerçekleşmiş olabileceği hakkında fikirleri test etmekti.’
Bu dijital modelleri bilgisayar simülasyonları kullanarak analiz ettiler. Nature dergisinde yayınlanan sonuçlar, fosil memelilerin küçük boyutlarının, beslenirken çene kemiklerindeki stresleri önemli ölçüde azalttığını, böcekler gibi avların yakalanması ve ısırılması için yeterince güçlü olduklarını
YAKLAŞIK 65 milyon yıl önce, kuş olmayan dinozorlar ve dünyadaki türlerinin yarıdan fazlası yok oldu.
Bu kitlesel yok oluş, memelilerin yükselişinin ve insanların ortaya çıkmasının önünü açtı. Chicxulub asteroidi genellikle Kretase-tersiyer yok oluşunun potansiyel nedeni olarak gösterilmektedir. Asteroid, bugün Meksika Körfezi olarak adlandırılan sığ bir denize çarptı.
Çarpışma, küresel iklim değişikliğini tetikleyen devasa bir toz ve is bulutu oluşturdu ve tüm hayvan ve bitki türlerinin yüzde 75’ini yok etti.
Araştırmacılar, küresel bir felaket için gerekli olan isin, özellikle hidrokarbonlar açısından zengin olan Meksika’nın etrafındaki sığ sulardaki kayaçlar üzerindeki doğrudan etkilerden kaynaklanabileceğini iddia ediyorlar.
Uzmanlar, 10 saat içinde büyük bir tsunami dalgasının Körfez sahilinde dalgalandığını düşünüyorlar. Bu, Arjantin’e kadar olan bölgelerde depremlere ve toprak kaymalarına neden oldu.
Fakat o sırada yaşayan canlılar sadece dalgalardan etkilenmediler; sıcaklık çok daha kötüydü.
Araştırmacılar bu olayı araştırırken, asteroitin düşme anında, havaya fırlayan küçük kaya parçaları ve ufak küreler tespit ettiler. Bu küçük parçacıklar gezegeni kalın bir is tabakasıyla kapladı.
Uzmanlar, güneşten gelen ışığı kaybetmenin sucul sistemde tam bir yok
gösterdi.
“Elde ettiğimiz sonuçlar, memeli çenesinin 200 milyon yıl önce nasıl evrimleştiğine dair yeni bir açıklama getiriyor” diyor Birmingham Üniversitesi’nde baş yazar ve öğretim görevlisi Dr. Stephan Lautenschlager.
Lautenschlager, “Çok küçük olmak, memeli atalarımız için çok önemli görünüyor. Bu, besleme sırasında çene içindeki stresleri azaltmalarını sağladı ve çene kemiklerinin yeniden yapılandırılmasını mümkün kıldı” ifadesini kullandı.
Dailymail’dan çeviren Işıl PARLAR
oluşa neden olduğunu ifade ediyor. Bunun nedeni, neredeyse tüm sucul hayatın gıda zincirlerinin en altında yer alan fitoplanktonların ortadan kalkmış olması.
Dünyayı Kretase noktasına getiren 180 milyon yıllık evrimin, bir Tyrannosaurus rex’in ömründen daha az bir zamanda, 20-30 yılda, yok olduğuna inanılıyor.