Gönderme söylemi ve ekonomik kriz göçü tetikledi
İzmir’de yaşanan katliam gibi kazada 22 mültecinin feci biçimde can vermesi, daha öncesinde de Karaburun’da bir teknenin batmasıyla benzer facianın yaşanması; dikkatleri yeniden Ege’deki geçişlere çevirdi. Gazetemize konuşan İzmir’deki mülteci derneklerine göre, geçişlerdeki artışın nedeni Türkiye’de ağırlaşan ekonomik şartların yarattığı gelecek kaygısı. Ayrıca Türkiye’deki mültecileri, Suriye’de oluşturmak istenen ‘güvenli’ bölgelere yerleştirme söylemleri de geçişleri hızlandırdı.
İzmir’de bir kamyon kasasında can veren 22 mülteci, daha çok “kaçakçılık ve kamyon şoförünün sorumsuzluğu” ile haber konusu oldu. Oysa olayın arkasındaki nedenler çok boyutlu: Ortadoğu ülkelerinde devam eden belirsizlik ortamı ve komşu ülkelerin mülteci ve sınır politikaları nedeniyle mülteciler ölümü göze alarak Avrupa yollarına düşmeye devam ediyor. Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan Geri Kabul Anlaşması, uygulanmaya başladıktan sonra Ege Denizi’ndeki geçişler büyük oranda düştü. Fakat bu kez zor yaşam koşulları ile Avrupa’nın duvarlar arasında sıışan mülteciler, daha riskli yollara yönelmeye başladı. Son dönemlerde ise Ege’den geçişlerde artışlar gözlemlenmeye başlandı.
Uluslararası Göç Örgütü’nün internet sitesinde yayınladığı bilgilere göre 1 Ocak ile 12 Ekim 2018 tarihleri arasında Türkiye’den Yunanistan’a 24 bin 511 mülteci düzensiz yollarla geçiş yaptı. Geçişlerin 4 bin 500’e yakını ise sadece Eylül ayında gerçekleşti. 1-12 Ekim tarihlerinde ise bin 250’nin üzerinde geçiş yaşandı. Son 4 günlük veriler ise henüz yayınlanmadı. Mülteciler en çok, Midilli, Sakız ve Samos adalarına geçiş yaptı. 2018’te Akdeniz üzerinden Yunanistan, İtalya ve İspanya’ya toplamda 88 bin 49 mülteci ulaştı.
EYLÜL AYINDA 3 BİN MÜLTECİ ENGELLENDİ
Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın verilerine göre; 12 Ekim tarihine kadar Ege Denizi’nde 19 bin 555 mülteci geçiş yapacağı sırada engellendi. Eylül ayında durdurulan ya da geçişi engellenen mülteci sayısındaki artış ise dikkat çekti. Olumsuz hava koşullarına rağmen geçişlerde artış yaşanmış durumda. Eylül ayında 2.993 mülteci engellenirken Ağustos ayında bu sayı bin 484’te kalmıştı. 12 Ekim’e kadar olan sürede ise 1 bin 71 mülteci engellendi.
SON BİR HAFTADA EN AZ 30 MÜLTECİ ÖLDÜ
Geçişlerdeki artış beraberinde ölümleri de arttırdı. Sadece son bir hafta içindeki Karaburun’da 8 mülteci, İzmir’de ise 22 mülteci yaşamını yitirdi. Karaburun’da batan teknede bulunan 26 mültecinin akıbeti ise henüz bilinmiyor,
karaya çıkıp çıkmadıkları öğrenilemedi. 2018 yılında Ege Denizi’nde toplamda 140 mülteci yaşamını yitirdi. Akdeniz’in tamamında ise bu sayı bin 800’ü aştı.
YENİ ROTA: DOĞRUDAN ATİNA
Yunanistan’ın kontrolündeki adalardaki mültecilerin uzun bekleyişini fırsat bilen insan taciri kaçakçılar yeni bir yol geliştirmiş durumda. Zira kaçakçılar, göçmenleri İzmir civarından alarak ve doğrudan adaları geçerek Yunanistan karasına giden feribotları kullanmaya başladı. Şimdilik çok yaygınlaşmayan bu geçiş yöntemi, diğer taşıma yöntemlerine göre daha pahalı. 20 saat süren geçişin kişi başı maliyeti 4 bin dolar civarında. Ayrıca geçişlerdeki gerçek sayının Uluslararası Göç Örgütü’nün açıkladığı rakamlardan daha fazla olduğu düşünülüyor. Çok sayıda mülteci de adalara geçtikten sonra burada kayıt yaptırmadan, başka bir feribotla doğrudan karaya geçiş yapıyor.