Kardemir’deki iş cinayetinin nedeni alınmayan önlemler

Elektrik İşçisi Turan Duran’ın yaşamını yitirdiği Kardemir Haddecilik’te çalışan işçiler, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmamasından şikayetçi. Daha önce de uzuv kaybına varan iş kazalarının meydana geldiğini belirten işçiler, ancak bunların duyulmadığını söylüyor.

İzmir Aliağa’da kurulu bulunan Kardemir Haddecilik fabrikasında sabah vardiyasında fabrikanın üçüncü haddesinde testere kısmında çalışan Turan Duran isimli işçi hayatını kaybetti. Turan Duran’ın cenazesi Menemen Cemevinden kaldırılırken geride biri 12 yaşında diğeri üniversite öğrencisi 2 çocuğu ve eşi kaldı.

İş cinayetinin ardından fabrika üretimine bir gün ara verirken, pazartesi günü ise sadece sevkiyat yapıldı. Olayın ardından Turan Duran’ın mesai arkadaşı, iş güvenliği uzmanı ve vardiya amiri ise gözaltına alındı.

TELAŞ YARATTI

Kardemir Haddecilik’te çalışan işçiler, yaşanan kazaların hiç duyulmadığını, Turan Duran’ın ölümünden sonra haber olmasının fabrika yönetiminde telaş yarattığını söylüyor. İşçiler, “Denetlenme korkusu bunlardan en büyüğü. Burada hiçbir kural işlemiyor ve denetlenmeden işler yürüyor çünkü” diyor.

İşçi, “2 ay önce elektrikçi bir arkadaşımızın elinin üzerinden kedi dediğimiz 5 ton yük bulunan aparat geçti. Anında eli koptu arkadaşımızın, bir daha fabrikaya uğramadı. Soran soruşturan hiçbir yetkili de gelmedi, ne oldu bilmiyoruz. İşletme içerisinde yük taşımaya yarayan eskimiş, döküntü, eski model Tir’lar var, malzemeyi oradan oraya taşıyorlar, bazen freni boşalır kayar gider her an birini ezebilir mesela” dedi.

“Fabrikanın yanında bir kömür işletme tesisi bulunuyor. Oranın tozu pisliği fabrika içindeki demir tozlarına karışarak dolanır fabrika içinde, üstümüze başımıza siner, soluğumuza yapışır. Yemekler orta halli, her gün benzer yemekler çıkar. Ayrıca insan sağlığını tehdit edici derecede gürültülü bir ortam da var” şeklinde sorunları sıralayan bir işçi kazalara sebep olan asıl sorunun başında, ‘Vinçlerde fren sistemi olamaması’nın geldiğini söylüyor. İşçi, “Üretim randımanını düşürüyor diyerek açıklıyorlar. Ayrıca 5 tonluk vinçlere 10 ton yük yükleniyor, motor taşımayınca beden gücüyle ittiriyoruz, sık sık halat kopuyor. Vinçlerin kumanda kabloları dışarıda ve tahrip olmuş, herhangi bir kopma ya da aşınmada elektrik çarpabilir. Yıpranmış vinç kumanda kabloları tamiratlarla tutuyor” diyor. Kardemir’de 23 yıllık tecrübesiz işçilere iş yetiştirmek adına vinç verildiği, herhangi bir tecrübe aranmadan herkesten her işin beklendiği de iddialar arasında. İşçiler, “Belgeleri geriye dönük çıkarabiliyorlar, bu onlar için zor bir şey değil” diyor.

YEVMİYELERİ FAZLA MESAİ BELİRLİYOR

Günde 12 saat çalışmanın zorunlu olduğu Kardemir Haddecilik’te 500 civarı işçi çalışmasına rağmen şirketi taşerona bölen patron 3 şirketin de sahibi. Kardemir’de Metele, Atlas ve Kardemir şirketleri üretim ve sevkiyat işlerini yapıyor. 500’e yakın işçinin tamamı Kardemir işçisi olmasına rağmen bölünmüş durumda. İşçiler “Revir yetersiz tabii, müdahale yapılabilecek bir yer değil, sürekli kalan doktor da yok. Ambulans da yok fabrikada, şirket arabası ile taşınmaya çalışıldı Turan Duran arkadaşımız” diyor.

Bir Kardemir işçisi, “Ölümle burun buruna çalıştığımız bir yer. Doğrultmadan çıkan demirler kurşun gibi geliyor. Hemen yanında da çalışan işçiler sakatlanma yaşıyor sık sık, acele veya dalgınlıkla biraz yanda dursa saplanacak vaziyette zaten” diyor.

Çalışma koşullarının kötü olmasının yanında ücretlerin de düşük olduğunu anlatıyor işçiler. “Saat ücretleri 9-10 lira. Yevmiyeleri her gün yapılan fazla mesailer belirliyor. 11 ile 13 arası yemek saati. Boşluk bulan giden yiyor geliyor. Saat 16.00 olan çıkış saati yemek süresi denilerek 16.30 sayılıyor” diyor bir işçi.

Disiplin parası dedikleri aylık 150 liralık paradan bahsediyor bir işçi: “Eğer izin almazsan, amirlerin dediği işi yaparsan ve benzeri durumlarda veriliyor bu para.”

SENDİKALAŞMA SÜRECİNDE İŞTEN ATILMIŞLARDI

Kardemir’de birkaç yıl önce sendikalaşma çabası oldu ancak patron işten atarak sendikalaşmanın önüne geçti. İşçilerin 98’i de istifa ettirilmişti. Açılan davalarda işçi ve patron arasında uzlaşmaya gidilirken bugün ise az sayıda işçinin davası sürüyor. Kardemir Aliağa’da işçilerin en çok dava açtığı, şikayet ettiği fabrikalardan biri olarak biliniyor.