Sudan’da ‘hükümet istifa’ sesleri artıyor

30 YILLIK BEŞİR İKTİDARI SONA ERER Mİ?

Sudan hükümetinin ekmek ve akaryakıt fiyatlarını artırmasıyla başlayan kitlesel gösteriler devam ediyor. Ömer Beşir yönetimi protestolara sert müdahale ederken, polis saldırıları sonucu yaşamını yitirenlerin sayısı 37’e ulaşmış durumda.

Geçtiğimiz hafta çarşamba günü protestolar ülkenin doğusundaki Port Sudan ve kuzeyindeki Atabra kentlerinde başladı ve perşembe günü, başkent Hartum dahil diğer şehirlere yayıldı. Son olarak pazartesi günü Hartum’daki Başkanlık Sarayının önünde toplanan binlerce gösterici de Ömer Beşir’in istifasını istedi.

HÜKÜMET İSTİFA EYLEMLERİ

Geçen haftaki protesto gösterileri bir düzineden fazla muhalefet liderini tutuklayan, okul ve üniversitelerde eğitimi askıya alan ve birçok şehirde olağanüstü hal ve gece sokağa çıkma yasağı ilan eden yetkililerin ağır baskısı ile karşılandı. Ayrıca protestolarla ilgili haber yasağı getirildi. Üniversitelerin çevresinde özel polis güçleri konuşlandırıldı.

Sudan Ahbar gazetesi, “Ekmek fiyatlarının yükseltilmesine öfke duyan Sudanlıların barışçıl gösterilerine yetkililerin şiddetle karşılık vermesi rejimin barışçıl gösterilere bile tahammülünün olmadığının göstergesi” diye yazdı.

Pazartesi günü başkanlık sarayının önünde yapılan gösteride ise Beşir’in istifa etmesini ve hükümetin devrilmesi istendi. Polis, Hartum’da başkanlık sarayının yakınında toplanan yüzlerce kişiyi dağıtmak için göz yaşartıcı gaz bombaları attı ve coplarla saldırdı. Uluslararası Af Örgütü, beş gün boyunca hayat pahalılığına karşı yapılan protestolarda Sudan güvenlik güçleri tarafından toplam 37 göstericinin öldürüldüğünü açıkladı.

EKONOMİK KRİZİN KÖKLERİ POLİTİK

Londra merkezli Al Kuds Al Arabi’nin Bahreynli Yazarı Dr. Sait Şahabi, Sudan’daki genel ekonomik zayıflığa rağmen, hiçkimsenin ülkedeki protestoların son birkaç gündeki ölçekte patlak vereceğini beklemediğinin altını çizdi. Şahabi, “Bu yılki ekmek fiyatlarının iki katına çıkarılması dahil yüksek fiyatlar ve ekonomik zorluklar Sudan’da halkın öfkesini büyütüyor” dedi. Şahabi, enflasyon oranının yüzde 50’den fazla olduğu bir ülkede bu gösterilerin ekonomik zorluklarla sınırlı olmayan yaygın bir hoşnutsuzluğun ifadesi olduğunu belirtti. Middle East Online Haber Sitesi de Siyaset Bilimi Profesörü Abdellattif al-bouni’nin, “Protestoların temel nedeni ekonomik ve yüksek fiyatlarla bağlantılı, ancak ekonomik krizin kökleri politik. Hükümetin siyasi başarısızlıkları, hatalar ve kötü yönetim” dediğini aktardı.

ENFLASYON YÜZDE 68

Sudan, ciddi bir döviz kıtlığı ve yükselen enflasyon dahil, ekonomik zorluklarla boğuşuyor. Abd’nin geçen ekim ayında ekonomik ambargoyu kaldırmasına rağmen kriz kötüleşti.

Ağırlıklı olarak animist ve Hristiyan olan Güney Sudan’ın 2011 yılında, çoğu Müslüman ve Arap Kuzey’den, uzun ve yıkıcı bir iç savaşın ardından, ayrılması ile Sudan petrol zenginliklerinin dörtte üçünü kaybetti. Son zamanlarda, fiyatların yükselmesine ve likidite krizine neden olan bir döviz devalüasyonu hükümeti bankadan para çekme işlemlerini sınırlandırmaya zorladı. Bu sınırlama Atm’lerin önünde uzun kuyrukların oluşmasına yol açtı. Başkent Hartum dahil olmak üzere birçok şehirde kıtlıklar yaşandığı bildirilirken, enflasyon yüzde 68’i geçti ve Sudan parası değer kaybediyor.