Sudan; ekmek ve özgürlük için...
Afrika’nın fakir ülkesi Sudan, tarihinin en önemli dönemeçlerinden birini yaşıyor. Ülke haftalardır hükümet karşıtı gösterilerle sarsılıyor. Afrika’nın geniş topraklara sahip ülkesi Sudan’da, 2011’de yapılan referandumla ülkenin bir bölümü Güney Sudan adını almış ve ayrı bir yönetim kurulmuştu.
Sudan’da son haftalardaki protestolar, hükümetin somun ekmeğin fiyatını bir Sudan poundundan üç Sudan pounduna (yaklaşık iki ABD sentinden altı ABD sentine) çıkarması üzerine patlak verdi. Kısa sürede protestolar hükümet karşıtı bir boyut kazandı. Cumhurbaşkanı Ömer Beşir’in iktidardaki Ulusal Kongre Partisi’nin (NCP) çeşitli binaları ve ofisleri ateşe verildi. Analistler, 1989 darbesiyle iktidara gelen Ömer Beşir için şimdiye kadar yaşadığı en büyük zorluk olduğunu ifade ediyor.
EN BÜYÜK ÖFKE
Sudan politikasını ve ekonomisini takip eden Harvard Üniversitesi’nde kıdemli bir araştırmacı olan Eric Reeves, Middle East Online sitesinde yer alan yorumunda “Bu gösteriler ve onları yaratan öfke, son yıllarda gördüğümüzden çok daha güçlü” dedi.reeves, “Ekmek kıtlığı ve aşırı fiyat artışları, halkın şu anki öfkesinin en büyük kaynağıdır ve sorunu hafifletecek hiçbir şey bulunmamaktadır” ifadelerini kullandı.
‘EL BEŞİR İSTİFA’
Geçen hafta sendikalardan oluşan bir şemsiye koalisyonu olan “Sudanlı Profesyoneller Birliği”, yayınladığı bildirgede krizden sorumlu tuttuğu el Beşir’i derhal istifaya çağırdı. Birlik yayınladığı bildirgede “geçiş hükümeti” talebinde bulunarak oluşturulacak hükümetten taleplerini 9 maddede özetledi.
Ülkenin önemli siyasi aktörlerinden Sudan Komünist Partisi, Profesyoneller Birliğini ve taleplerini desteklediğini açıkladı. Partinin Siyasi Sekreteri Muhammad Muhtar Hatib, Hartum’daki parti merkezinde düzenlediği basın açıklamasında, Partinin “Sudanlı Profesyoneller Birliği tarafından yayınlanan Özgürlük ve Değişim Bildirgesi”ni desteklediklerini söyledi.
GEÇİCİ MECLİS
Sudan’da bu süreçte ortaya çıkan bir başka oluşum da “Ulusal Değişim Cephesi” oldu. 22 siyasi partinin bir araya gelmesiyle oluşan Cephe, geçen salı Hartum’da düzenlediği basın toplantısında krizin çözümü için “Geçici Meclis” talebinde bulundu.
Ulusal Değişim Cephesi toplantızındaki diğer önemli gelişme, mevcut hükümette yer alan Gazi Salahaddin liderliğindeki “Şimdi Reform Hareketi”nin meclisteki her türlü siyasi temsilden çekildiğini açıklamasıydı. Salahaddin, “Bu tarihi süreçte olmaktan onur duyduğumuz olayların sonuçlarının farkındayız. Bu yüzden, bulunduğumuz bütün makamlardaki temsilcilerimizi geri çekmeye karar verdik” dedi.
KRİZLERDEN HÜKÜMET SORUMLU
Şimdi Reform Hareketi’nin bu adımına Sudan Komünist Partisi ise tepki gösterdi. Komünist Parti Genel Sekreteri Muhammed Muhtar el Hatib, bu aşamada hükümeti terk edenler için mevcut protestoları destekleyen muhalefet arasında yer olmadığını söyledi. Al Ahbar gazetesine verdiği demeçte Hatib, “Rejimden çekilenler bunun bir parçasıydı ve onlarla birlikte krizden sorumludurlar” dedi. Hatib, “Protestolarda sözde değil aktif bir rol oynamalılar ve onları sokakta protestocularla birlikte görmeliyiz” ifadelerini kullandı.
REFORM HAREKETİ ÇEKİLDİ
Bu süreçte Sudan Ahbar sitesinde yer alan habere göre Şimdi Reform Hareketi pozisyon değiştirdi. Genel Başkan Gazi Salahaddin, partisinin “Ulusal diyalogun temel belgesi olan Ulusal Belgeden çekilmediğini, sadece yürütme organından ayrıldığını” söyledi.
Gazetede yer alan haberde; hareketin bu duruşunun, ülkenin tanık olduğu protestolardan sonra ortaya çıkan “Ulusal Değişim Cephesi” içinde bir araya gelen parti ve hareketler için bir çatlak anlamına gelebileceği ifade edildi.
Sudan’daki gelişmeleri özetlediğimiz sayfamızda, gelişmeleri çeşitli yönleriyle ele alan üç makaleye de yer verdik.