IMF’NİN DÖNÜŞÜ
Latin Amerika’da ekonomik kriz ile birlikte yükselen sağ hükümetlere eşlik eden üçüncü unsur olan IMF, Arjantin’e travmatik bir dönüş yaptıktan hemen sonra artık Ekvador’a da geri dönmüş bulunmakta. Başkan Lenin Moreno geçtiğimiz Çarşamba, hükümetin önümüzdeki 3 yıl içinde Imf’den Genişletilmiş Fon Kolaylığı kapsamında 4.2 milyar dolar borç almasının onaylandığını ilan etti. Bu anlaşmaya ek olarak, ekonomik yeniden yapılanmaya destek gerekçesiyle önümüzdeki yıllarda Ekvador’un Dünya Bankası ve Interamerikan Kalkınma Bankası gibi bölgesel kuruluşlardan 6 milyar dolar borç alması öngörülüyor.
2017’de göreve gelmesinden hemen sonra, kendisinden önceki başkan Rafael Correa’ya ve Correacı yapıya savaş açmış olan Moreno, bu kampanyayı da ekonomik kriz ve yolsuzluk üzerine kurmuştu. Seçimlerde Correacı kanatın adayı olan Moreno, çok az bir fark ile başkan seçilmiş ve ilk olarak Correacı başkan yardımcısından kurtulmuştu. Moreno’nun Correa karşıtlığı ülkedeki sağ muhalefeti canlandırmış, özellikle Odebrecht skandalının başkan yardımcısının görevden alınmasında kullanılmasına ve görev değişikliğinde Anayasa Mahkemesinin kararı beklenmeden hukuksuz bir yolun izlenmesine muhalefet destek vermişti.
Moreno, Correacı politik yapıyı ortadan kaldırmak için yine Rafael Correa’nın başkanlık döneminde kullandığı yöntem olan ve 2008 Anayasasında güçlendirilen kararnameler ile yasama ve yargıyı bypass etme yönetimini geniş bir biçimde kullanır hale gelmiştir. Correacı rejim döneminde eleştirilen ve yürütmeye çok geniş yetkiler veren bu anayasal yapı şimdi Correa ve Correacı politik sınıfın ortadan kaldırılması projesine dönüşmüş olduğundan muhalefetten de destek buluyor.
Geçtiğimiz yılın şubat ayında gerçekleştirilen referandum ile Lenin Moreno gücünü daha da pekiştirme imkanı buldu. Yolsuzluktan hüküm giyenlerin siyasi haklardan mahrum bırakılması, seçimle gelenlerin aynı pozisyona üçüncü kez aday olamaması gibi kozmetik soruları da içeren referandum aynı zamanda 2008 Anayasası ile oluşturulmuş ve beşinci güç olarak adlandırılan ama devlet organlarında yürütmenin gücünü arttıran bir mekanizma olan “Yurttaş Katılımı ve Toplumsal Kontrol Konseyleri”nin yeniden yapılandırılmasını sağlamıştı. Referandumun Moreno tarafından kazanılması, hem Correa ve Correacı politik sınıfın ekarte edilebilmesini sağlamış hem de Moreno hükümetine özellikle ekonomik kriz bağlamında yürütmenin güçlerini en yaygın -ve hukuksuz- bir biçimde kullanabilmesinin meşruiyetini sağlamış bulunmaktaydı.
Bugün için Ekvador’da sermaye sınıfının ve talep edilen neoliberal ekonomik yeniden yapılandırma paketinin gerçekleştirilmesi için politik açıdan hiçbir engel kalmamış bulunuyor. İşin ironik yanı ise bu programın on yıl önce Ekvador’da Imf’nin dayattığı neoliberal programa karşı ayaklanan toplumsal muhalefetin yansıması olarak ortaya çıkmış siyasi ittifakın içinden bir kişi olan Lenin Moreno’nun öncülük ediyor olması. Bu bağlamda, bölgede başarısızlık geçmişi hayli kuvvetli olan IMF, tekrar güçlü bir unsur olarak dönüş yapmış bulunuyor.