CEZAYİR; HAYAL KIRIKLIĞI PROTESTOLARI TETİKLEDİ
HASTA başkanlarının beşinci dönem için aday olmasının yol açtığı hayal kırıklığı Cezayir’de protestocuları sokaklara döktü.
20 yıldır iktidarda olan Buteflika, 2013 darbesinden bu yana halk arasında nadiren görülüyor. Şu anda ofisinin “rutin tıbbi kontroller” dediği nedenden dolayı İsviçre’de bulunuyor. Son günlerde 81 yaşındaki cumhurbaşkanının adaylığını protesto etmek için binlerce kişi sokaklara döküldü.
HÜKÜMET PROTESTOLAR BEKLİYOR MU?
Yetkililer muhtemelen beşinci kez adaylığın rağbet görmeyeceğinin farkındaydı. Ancak, daha önce benzeri görülmemiş protestoların bu kadar çabuk tırmanacağını öngörmek zordu.
Cezayir Üniversitesi’nde siyaset bilimi dersi veren Louisa Dris-ait Hamadouche’ye göre, Buteflika’nın başarılı 2014 adaylığı, “nispeten kolay” olarak kabul edilmesi nedeniyle memnuniyet sağlamış olabilir. Sosyolog Zoubir Arous’a göre, beşinci dönem için teklifin mimarları “büyük bir hata yaptı” . Arous, “Toplumun bu olgunluğa ve siyasi bilince ulaştığını tahmin etmediler” dedi. Akademisyen Sosyolog Nacer Cabi, rejimin liderlerlerinin “30 yıl tecrit altında yaşadıkları ve halktan koptukları” için protesto gösterilerini öngöremedikleri görüşünde.
PROTESTOLAR NEDEN İLGİ GÖRDÜ?
Cezayirlilerin başlıca öfke kaynağı ülkelerinin konuşma engelli ve sadece tekerlekli sandalyede halkın önüne çıkan bir devlet başkanının tanımladığı devlet imajını görmekle duydukları aşağılanma hissi. Arous, insanların Cezayir’in “dünyanın gülme kaynağı” haline gelmesi nedeni ile öfkeli olduğuna inancında.
REJİMİN SEÇENEKLERİ NELER?
Cumhurbaşkanlığı tarafının Buteflika’nın adaylığını kesinleştirmek için pazar günü gece yarısına kadar vakti var(dı). Alternatif olarak, başka bir aday bulunabilir.
Ancak bir diplomatın açıklamasına göre, Buteflika’nın beşinci dönem için adaylığı, son beş yıl boyunca “sistemin alternatif bir adayı kabul etmedeki yetersizliğinden doğmuş görünüyor” . Önümüzdeki birkaç gün içinde değiştirmeyi oy birliğiyle kabul etmek bu nedenle zor olacak.
Uluslararası siyaset uzmanlarına göre, rejimin “adamları kurtarmak (Buteflika ve çevresini) veya sistemi kurtarmak” arasında seçim yapılması gerekiyor. Cezayir’in politik sisteminin şeffaf olmaması nedeniyle nasıl bir seçimin yapılacağını tahmin etmek zor. Eğer rejim Buteflika’nın adaylığına devam etmeye karar verirse, protestoları hızla ezmek için hazırlanacak. Arous, bunun “kaosa yol açabileceği” uyarısında bulundu.
PROTESTOLAR SİSTEMİ PARÇALAYABİLİR Mİ?
Protestocular başlangıçta “Beşinci döneme hayır” sloganı attılar, ancak çoğu o zamandan beri rejim değişikliği çağrısında bulunuyor. Nacer Djabi, “İlk amaç Buteflika’nın adaylığının geri çekilmesi. “Ancak kitleler orada durmayacak, gençler sistemi değiştirmek isteyecek” dedi. Fakat bu bir problemi doğuruyor: Bağımsızlıktan bu yana tek bir partinin egemen olduğu ve muhalefetin hiç duyulmadığı bir ülkede, bu değişimi kim yönetecek? Siyaset Bilimci Hamadouche, “Şu anda Cezayir’de kimse güvenilir bir alternatif sunamıyor” dedi.