FRANSA: EVSİZLE; KABUL EDİLMEZİ BİTİRMEK
YOL kenarında barakalarda, kamplarda, otellerde yaşıyorlar ve her an atılabilirler. Isıtmasız, tuvalet ve banyosuz, susuz kalıyorlar; arabada, inşaatlarda, araba parklarında uyuyorlar. 150 bin, 200 bin kişiler, tam olarak sayıları ne kadar bilinmiyor. Le Havre, Grenoble ya da Rennes şehirlerinin nüfusu kadar insan sokaklara atılmış, sokaklarda besleniyorlar, terk edilmişler. Sokaklarda evsiz dolaşan bu insanlar bu kadar görünmez mi oldular? Sayıları sürekli artıyor zira ev kiraları yükseliyor, ev yardımları kırpılıyor, işsizlik süreleri zamana yayılıyor ve yoksullar için yapılan konut sayısı da azalıyor. Oysa ki Fransa’da 1,5 milyon, Paris’te ise 296 bin konut boş bekliyor. Bu konutlar çoğu zaman gayrimenkul yükselişi üzerinden spekülasyon yapan yatırım kuruluşları, büyük şirketler, hatta devlet kurumları tarafından boş bırakılmış durumdalar. Oysa ki DALO yasası (Öne sürülebilen konut hakkı-mart 2007) valiye evsiz, acil yardıma ihtiyaç olan, evden atılma riski olan ya da çok kötü koşullarda yaşayan her kişiye, uygun bir komisyon durumu inceledikten sonra bir konut sunmaya zorunlu kılıyor. Yeni bir konut bulunana kadar barınma hakkı bir yasadır: Bunu uygulamak ise devletin görevidir.
Sokak işkencedir, ölüme mahkum etmektir. Sokak, kısa bir süre içinde ayaklarda yaraların oluşmasıdır, bacaklarda iltihaplanan yaralanmalardır, dişlerin, bronşitlerin tedavi edilmemesidir, belediyelerin hâlâ çivi yerleştirmediği bir bank bulmaya çalışmadır. Sokak eşyaların çalınmasıdır, gün boyu sürüklenmek, kaçmak, kaybolmak, horlanmak, hakaret edilmek, kovulmaktır; her şeyi terk ettiğinde alkol ve esrardır. Sokak aynı sırada tecavüzdür. Evsiz her üç kişiden birisi kadındır. Sokak mideye sığmayan bir öfkedir, elden bir şeylerin gelmemesinin, bir şeyler yapamamanın, bir umuda bağlanamamanın öfkesidir.
SOKAKTA YAŞAM SÜRESİ 49 YIL
Tüm bu insanları ölüme terk etmişsiz, zira barınma ve konut hakları ayaklar altında çiğneniyor. Fakat aynı sırada onlar bizlerin aldırışsız davranmamızın mağdurlarıdır da. Giderek bu duruma alıştık. Peki bu kabul edilmez duruma karşı neler yapıyoruz? 2012 ile 2016 yılları arasında her yıl 3 bin kişi sokaklarda öldü. Sokak öldürüyor, cenazesiz; her 3 saatte bir evsiz ölüyor. Yazın olduğu gibi kışın da ölüyorlar.
Fransa’da ortalama yaşam oranı 80 yaşını geçmiş durumda, sokaklarda ise sadece 49. Bir kez sokağa düşünce, 15 yıl içinde ölüyorsun. Giderek daha fazla kadın, çocuk, ergin olmayan gençler, sakat, yaşlı, mülteci evsiz, sokaklara düşüyor. Bunun sorumlusu onlar mı?
2000’li yıllardaki gayrimenkul spekülasyonu ile konut ücretleri 10 yıl içinde yüzde 100’den fazla, kiralar ise yüzde 50 arttı. Onca yapılan kâr ve onca feda edilen insan!
Evsizler için hiçbir çözüm yok mu? Tekrar edelim, bu çözümler yasalarda mevcut. 1998’de tamamlanan 1945 kararnamesine göre: Bir bölgedeki devlet temsilcisi boş evlere 1 ile 12 yıllığına el koyabilir. Bunların sahiplerine bir tazminat ödenir fakat hapis cezası verme pahasına bunlar bu el koymalara karşı gelemezler. Dolayısıyla 6 ay içinde tüm evsizlere insan onuruna yakışan bir çatı sunmak mümkün. Fakat yapılmıyor, zira gayrimenkul spekülasyonları ve en zenginlerin mirasları sarsılırmış. Bunu eğer devlet yetkilileri yapmazsa biz tek başımıza yaparız. Metni imzalayanlar olarak belediye başkanlarına, devleti yasalara uymaya zorunlu bırakmak ve evsizlerin haklarına saygı göstermek için boş konutlara el koyma ve evden atmaları durdurma kararı vermeye çağırıyoruz. Bu arada yeni bir konut sunulmadan evden atmaların durdurulmasını da istiyoruz.
En sonuncusu Emmanuel Macron olmak üzere tüm cumhurbaşkanları bu konuda söz verdiler: “Tüm evsiz olanlara bir çatı sunabilmemizi istiyorum”. Öyleyse derhal hep birlikte bu kabul edilemez duruma karşı harekete geçelim, çözmek ise çok hızlı bir şekilde mümkün!
*Gérard Aschieri, Sendikacı; Josiane Balasko, Aktör; Guy Bedos, Aktör; Eric Beynel, Sendikacı (Solidaires); Romane Bohringer, Aktör; Carole Bouquet, Aktör; Etienne Caniard, Sağlık Yardım Kuruluşu Temsilcisi ; Stéphanie Chevrier, Editör; Pierre Corvol, Biyolog; Annie Ernaux, Yazar ; Jean-baptiste Eyraud, Ev hakkı Derneğinin Kurucusu; Elisabeth ve Gérard Garouste, Ressam; Bernadette Groison, Sendikacı (FSU); Axel Kahn, Genetikçi; Frédéric Lebaron, Sosyolog; Philippe Martinez, Sendikacı (CGT); Nicolas Mathieu, Yazar; Francois Marthouret, Aktör; Gérard Mauger, Sosyolog; Dominique Méda, Sosyolog; Willy Pelletier, Kopernik Vakfı Genel Koordinatörü; Pierre Richard, Aktör; Sanseverino, Müzisyen, Alfred Spira, Epidemiyolojist; Diane et Bernar Venet, Ressam; Marina Vlady, Aktör; Anita Weber, Yüksek Memur ; Michel Wieviorka, Sosyolog.
(Çeviren: Deniz Uztopal)