Hükümetin sıfır vergili ithalatı patates üreticisini vuruyor
Adana’da 3 hafta önce başladığında 4 lira olan turfanda patatesin fiyatı 2 liraya geriledi. Hasat başlarken yapılan sıfır gümrük vergili patates ithalatının fiyatları düşürdüğünü söyleyen üretici Fahrettin Ateş, ithalatın üreticiye darbe vurduğunu söyledi. Bir yıl içerisinde tohum, gübre, ilaç, mazot gibi girdi fiyatlarının dövize bağlı olduğu için en az yüzde yüz oranında arttığını dile getiren Ateş, patatesi 2 liraya satan üreticinin bu yıl zarar ettiğini belirterek borç yükü altındaki üreticinin önümüzdeki yıl ekim yapamayacağını, halkın ithal de edilse pahalı patates yiyeceğini dile getirdi.
‘ÜRETİM MALİYETİ YÜZDE YÜZ ARTTI’
Bu sene aşırı yağışlar, dolu gibi afetlerden dolayı rekoltenin çok düştüğünü anlatan patates üreticisi Fahrettin Ateş, “Bunun üzerine bir de ithal gelen patatesler fiyatı çok düşürdü. Bundan dolayı çok zarar ediyoruz. Zirai ilaç, gübre yurt dışından geliyor. Yüzde 50 ila yüzde 100 arasında maliyet artışı oldu” dedi. Geçen yıl patatesi 50 avro sente satarken bu yıl Türk Lirası olarak daha yüksek görünse de 30 avro sente sattıklarını söyleyen Ateş, “Biz girdileri avro ve dolar üzerinden alıyoruz. Zararın anlaşılması için fiyatları da avro üzerinden söylüyorum” diye konuştu.
‘ÇİFTÇİ HACİZLİK, POLİTİKA YOK’
Bir sene patates fiyatı iyi gerçekleştiği zaman herkesin patates ektiğini ve arkasından çiftçiler ekim alanını arttırdığı için fiyatların düştüğünü ifade eden Ateş, “Ciddi bir tarım politikası yok. Ciddi bir kayıt sistemi olmadığı için kendi halinde kendi çarkında bir ekonomi oluşuyor” dedi. 3 yıl önce fiyatı 30 kuruşa gerçekleşen patatesin tarlada kaldığını ve üreticinin hasat masrafını bile karşılayamadığını hatırlatan Ateş, “Çiftçi 3 yıl öncesinden hâlâ borçlu. Patates, soğan eken çiftçinin yüzde 90’nının Ziraat Bankasına, gübrecilere, ilaççılara ciddi miktarda borcu var. Hepsi hacizlik. Bu seneyi bir umut olarak görmüşlerdi. Borçlarını kapatacaklarını zannederken ithal patates gelmesi ile bu umutlar da yok oldu. Bu böyle sürdükçe Adana’da patates ekimi düşecektir. Ve avro bu seviyede olduğu müddetçe vatandaş ithal patatesi yüksek fiyatlarla yiyecek” dedi.
Bu koşullarda ekim alanının azalacağını ifade eden Ateş, “Yurt dışından pahalı
gelen patatesi devlet zararına marketlere sattırdığı için Türk çiftçisine darbe vurmuştur. Türkiye’de nisanın 25’inde patates hasadı başlar, 10’uncu ayın 10’na kadar, sırasıyla Adana, Ödemiş, Reyhanlı, Nevşehir, Kayseri, Konya, Sivas diye 6-7 ay hasat olur. Ama ithalatla çiftçinin önü kesilirse önümüzdeki yılarda patates ekimi düşecektir. Avronun yüksek olmasından dolayı yurt dışından daha pahalıya getirecektir. Fiyat dengesini hiçbir zaman oluşturamayacak devlet. Bunun çözümü için devletin çiftçilere destek vermesi gerekiyor. Devletimiz yurt dışından patates ithal edene kadar, ‘Adana çiftçisinin patatesini ben alıyorum’ deseydi belki
“Tarladan 2 liraya çıkan patates markete gidene kadar nasıl 5-6 lira oluyor?” sorusunu sorduğumuz Tüccar Suat Turan, tüccarların tarladan satılan fiyatın yüzde 10’unu kendilerine aldığını söylüyor. Kilo başına 30 kuruş da nakliye ücreti biniyor. Halden 2.8 liraya çıkan patatesin marketlerde yüzde 70’lere varan kârla satıldığı Turan’ın iddiası. Turan, “Halden patatesi alan pazarcı üstüne bir de işgaliye parası verecek, yanında çalışan varsa ücretini verecek. Çok bir şey kazanmıyor. Patatesin yüzde 70-80’i marketlere gidiyor. İthal edilen patatesi hükümetimiz oraya sıfır maliyetle alıp gönderiyor. Hamallık stopajı vermiyor. Bizimle onun arasında 70-80 kuruş ekstra maliyet farkı oluyor” dedi.