TİS’İ OLDU BİTTİYE GETİREBİLİRLER
BIR yandan ekonomik kriz bir yandan operasyon, metal işçilerinin devam eden sözleşme sürecini baskı altına almış durumda. Işçiler güvensiz ve kaygılı.
Görüştüğümüz Bosch ve Renault işçileri TIS’IN fabrikalarda “neredeyse hiç” konuşulmadığını söylüyor. Ekonomik olarak zor durumda olan işçilerin işten atılma kaygısının arttığına, daha önce mücadeleci işçilerin atılmasının da sessizliği besleyen nedenlerden biri olduğuna işaret ediyor işçiler.
Özellikle sendikacılara olan güvenin iyiden iyiye azaldığının altını çizen işçiler, “Kimse sözleşmeden bahsetmiyor, eskiden sendikacılar geldiklerinde işçiler soruyordu, sıkıştırıyordu; şimdi gelmiş sendikacı dolaşıyor, kimsenin umurunda değil. Eskiden umut vardı, şimdi inanmıyoruz” diyor. Bosch’ta seçilmiş temsilcilerin görevden alınması, yerlerine genel merkezin atama yapması güveni iyiden iyiye zedelemiş. “Bizim seçtiğimiz temsilciyi de başkanı da indirdiler, kayyum atandı. Seçilmişlerin hepsi gitti, şimdi genel merkez ne derse ona bakıyorlar.” Ancak TIS’IN konuşulmamasını henüz sürecin başında olunmasına bağlayan işçiler de var. Görüşmelerin ilerlemesiyle birlikte tartışmaların artacağını, işçilerin daha çok sorgulayacağını dile getiriyorlar. Operasyonun TIS sürecini olumsuz etkileyeceği görüşü de yaygın. “Operasyon devam ederse TIS sürecini baltalar. Ben zaten ekonomik süreç yüzünden zorlanacağımızı düşünüyordum ama şimdi bunu koz olarak kullanır işveren” diyor işçilerden biri. Patronun bunu kullanacağına hepsi emin. Daha önce “milli güvenlik” gerekçesiyle grevlerinin ertelendiğini hatırlatıyorlar: “Bundan önce ‘beka’ meselesini kullandığı gibi yine kullanır. Grevler engellendi, milli güvenlik dediler, ‘zam da neymiş, oturun yerinize’ deyip kestirip atabilirler, belki de alabileceğimizin üçte birinden tutturmaya çalışacaklar.”
‘BİZİM DE EKONOMİK SAVAŞIMIZ VAR, ONU NE YAPACAĞIZ?’
Operasyonun devam etmesi durumunda sözleşmenin oldu bittiye getirilme ihtimalinin de yüksek olduğunu düşünüyorlar. Ancak uygun ortamı olduğunu düşünseler de bunun sendikaya tepkileri büyüteceğini de ekliyorlar. “MESS ile Türk Metal oturacak, birbirimize lazımız, sen beni gör ben seni deyip olabilecek mantıklı bir şeyde anlaşacaklar gibi geliyor bana. 500-600’den aşağısı olmaz, ondan aşağısı milleti üzer” diyor işçilerden biri.
Bütün bu havanın değişeceğine dair umutsuzluk hakim olsa da yaşadıkları deneyimleri hatırlatan işçiler, tepkilerin önüne geçilemeyeceğini ifade ediyorlar. “Tamam savaş var ama bizim de ekonomik savaşımız” var diyen işçiler, “Birlikte olmazsak bu kötü hava daha da kötü olur, birlikten başka yolumuz yok” çağrısında bulunuyorlar.