Gıda işçileri: Bırakın hava almayı ara vermeden çalışıyoruz
PATRONLARIN koronavirüs salgınını fırsata çevirme tutumu gıda sektöründe de yaşanıyor. Beylikdüzü’nde üretim yapan ve 250 civarında işçinin çalıştığı et üretim fabrikasından görüştüğümüz bir işçi şunları söylüyor: “Koronavirüse karşı fabrikada sadece sınırlı yerlere dezenfekte aleti ve uyarı levhaları asıldı. Toplu olarak işe gidip geldiğimiz servisler ise dezenfekte edilmiyor. İşe giderken çok ciddi tedirginlik yaşıyoruz. BİM ve A101’den çok fazla sipariş var. Akşam saat 22.00’ye kadar çalışıyoruz. Son dönemde pazar günleri de çalışıyoruz. Koronavirüse karşı bağışıklık sisteminizi koruyun diyorlar ama biz fabrikada çok yoruluyoruz ve güçsüz düşüyoruz. Bir yandan da bu salgından dolayı fabrikada arkadaşlar arasında işten atılma ve ücretsiz izin korkusu var.” Fabrikada bir kısım işçinin, koronavirüse yakalananların ve ölüm sayılarının hükümet tarafından gizlendiğini de tartıştığını belirten et üretim işçisi; “Cumhurbaşkanının açıkladığı paketten yine işçiye bir şey çıkmadı. Ailemizi evde bırakıp işe giderken çok tedirginiz” diyor.
Esenyurt Kıraç’ta kurulu, bir kahve zincirine üretim yapan ve çoğunluğu kadın 150 civarında işçinin çalıştığı fabrikadan bir grup işçi şöyle diyor: “Dezenfektan ve yemekhaneye toplu girmeme gibi önlemler alındı fakat bizce yeterli değil. Mesela üretimde birbirimize çok yakın çalışıyoruz. Yine soyunma odalarında dip dibe giyiniyoruz. Bu soyunma odalarını yönetime söylememize rağmen ‘hiçbir şey yapamayız’ diye cevap aldık. Kullandığımız servislerde de salgına karşı gerekli temizlik yapılmıyor. Bırakın hava almayı, üretime hiç ara vermeden toz duman içinde çalışıyoruz. Havalandırma sistemi çok yetersiz.” Fabrikada AKP’YE oy vermiş işçiler de dahil koronavirüs salgınına karşı faaliyetin durdurulması gerektiğini kendi aralarında tartıştıklarını belirten işçiler; “Üretim yaptığımız kahve zincirinin mağazaları kapalı durumda. Ama biz üretimi artırarak çalışıyoruz. Burada temel gıda üretimi yapılmıyor. Fabrikanın da çalışmaması lazım. Tabi bir yandan ücretsiz izin gibi bir korkumuz da var. Ama en doğrusu bizleri ücretli izine çıkarmaları. Cumhurbaşkanının virüse karşı açıkladığı paket de işçiler gibi bir derdinin olmadığını gördük” diyor.
TAHİN PEKMEZDE MESAİLER ARTTI
Avcılar’da bulunan ve helva, bal, reçel, lokum, pişmaniye gibi çeşitler üreten bir gıda fabrikasından görüştüğümüz bir işçi ise şunları söylüyor: “İnsanlar koronavirüse karşı bağışıklık sistemini güçlendirdiğini düşündüğü için tahin-pekmez tüketimi artmış durumda. Bizim fabrikada özellikle tahin-pekmez bölümü fazla mesailer ile çok yoğun çalışıyor. Ama bunun işçilere maddi olarak bir karşılığı verilmiyor. Sadece geçenlerde kuru bir başarı belgesi verildi. Fabrikada bu dönemde sağlığımızı tehdit ederek üretim yapıyoruz ama onun bile karşılığını alamıyoruz.”
Uluslararası tekel olan ve Esenyurt’ta kurulu bulunan, yaklaşık 1000 işçinin çalıştığı ve sakız-lolilop üretiminin yapıldığı bir fabrikadan görüştüğümüz işçi ise şunları söylüyor: “Fabrikada beyaz yakalı personeli kısım kısım evden çalıştırıyorlar. Ama biz üretimde çalışmaya devam ediyoruz. Bizim fabrikaya hammadde İtalya’dan geldiği için çok daha endişeli durumdayız. Kısmen tedbirler alınmış olsa da işe huzursuz ve diken üstünde gidip geliyoruz. İşçilerin çoğunluğunun ücretli izin gibi bir beklentisi var.”
LAVABOYA GİTTİĞİMİZDE DAKİKA SAYIYORLAR
Ümraniye Dudullu OSB’DE börek, poğaça, kurabiye, unlu mamüller vb. gibi ürünleri yapan ve çoğunluğu kadın olan fabrikadan görüştüğümüz bir grup işçi ise şunları dile getiriyor: “Virüse karşı temizlik ve hijyen konusu sıfır. Hiçbir tedbir alınmış değil. Tuvaletlerde bazen sabun ve kağıt havlu bile olmuyor. Dezenfektan kutuları boş.” “Üretime ara verip hava almaya ve el yıkamaya çıkıyor musunuz?” diye sorduğumuz kadın işçiler şöyle cevap veriyor: “İhtiyaç için lavaboya gittiğimizde bile dakikaları sayıyorlar bir de havalandırmaya mı çıkaracaklar. Zaten fabrikada bölüm bölüm sırayla 3 günlük ücretsiz izine çıkarmalar başladı. Temizlikten, hijyen önlemlerinden bahseden bazı işçileri de hemen ücretsiz izine gönderiyorlar.”
Esenyurt’ta kurulu bulunan ve Türkiye’de yiyecek pazarındaki 128 farklı marka için üretim yapan Cakes&bakes (BTA) fabrikasında ise işçilerin yarısı zorunlu yıllık izine veya ücretsiz izine çıkartıldı.