AÇACAĞINIZ BİR KIDEM TAZMİNATI ALACAĞI DAVASINDA İŞVEREN FESİH NEDENİ İLE BAĞLIDIR
SORU: Merhabalar iyi çalışmalar. Bir konu hakkında bilgilerinize başvurmak istedim. Efendim 19.07.2018 tarihinde başlamış olduğum bir marketler zincirinden 09.12.2021 tarihinde İş Kanunu’nun 25. maddesinin 2E bendine ilişkin olarak düzenlenen 46 kodu ile çıkışım verildi. Mağaza puantajlarında izinli olduğum güne dair mağazada alınan bir iade ile alakalı olduğunu söylediler. Savunmam alındı ve iş çıkışım verildi. Nasıl bir yol izlemeliyim? Yardımcı olabilirseniz gerçekten minnettar olurum. Saygılarımı sunuyor, kolaylıklar diliyorum.
CEVAP: İlginize çok teşekkür ederim. İş Kanunu’nun 25. Maddesi, sizin de sorunuzda belirttiğiniz ve artık birçok okuyucumuzun da bildiği üzere, işverenin tazminatsız fesih hakkını düzenlemektedir. Ancak, işverenin işçiyi tazminatsız işten çıkarabilmesi için bu maddenin 2 numaralı fıkrasında düzenlenen “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlıklı düzenlemeye göre işçinin iş sözleşmesini feshetmelidir. Maddenin sağlık sebepleri ve zorlayıcı nedenler başlıklı düzenlemesine dayanarak yapılan fesihlerde işçiye şartlarının varlığı durumunda kıdem tazminatı ödenerek iş sözleşmesi feshedilir.
İş Kanunu’nun 25/ 2e bendi, “e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması” şeklindedir.
Öncelikle şu hususu belirtmek isterim. İş Kanununda yer alan düzenleme, açıkça sadece işverenin 4857 sayılı İş Kanunu›nun 25/II numaralı bendinde sayılan haklı nedenlerle fesihte savunma alınmayacağını düzenlemiş, 25. maddenin diğer bentlerini dışında tutmamıştır. Dolayısıyla, bu durumda sizin işten çıkarılırken savunmanızın alınmış olması sizin açacağınız davada işverenini bağlayıcıdır. Zira, açacağınız bir kıdem tazminatı alacağı davasında işveren fesih nedeni ile bağlıdır. Mesela, sizin savunmanızı madde metninde yer alan düzenleme içinde yer alan işyerinde hırsızlık yapılması” sebebine dayanarak savunmanızı almış ise, bu durumda dava aşamasında ayrıca meslek sırlarını ortaya atmak ile ilgili olarak işten çıkış sebebini genişletemeyecektir.
Ayrıca, iş sözleşmesinin fesih yetkisi altı iş günlük süre içinde kullanılmazsa işçi affedilmiş, işverende bu yetkisini kullanmaktan vazgeçmiş sayılır. Yani, bu süreler içinde fesih yoluna gitmeyen işverenin feshi, haklı bir feshin sonuçlarını doğurmaz. Altı iş günlük süre işçi ya da işverenin haklı feshe sebep olan olayı öğrendiği günden itibaren işlemeye başlar. Olayı öğrenme günü sayılmaz ve takip eden iş günleri sayılarak altıncı günün bitiminde haklı fesih yetkisi sona erer. İşverenin tüzel kişi olması durumunda altı iş günlük süre feshe yetkili merciin öğrendiği günden başlar. Dolayısıyla sizin durumunuzda bu 6 günlük fesih süresi geçtikten sonra iş sözleşmesi feshedilmiş ise, bu hususu da açacağız davada ileri sürebilirsiniz.
Sorunuzda iş sözleşmeniz 09.12.2021 tarihinde feshedildiğini belirtmişsiniz. Bu durumda iş sözleşmenizin feshinden itibaren 30 günlük hak düşürücü süre geçmiş olduğu için işe iade davası açma olanağınız bulunmamaktadır. Bu durumda kıdem ve ihbar tazminatı alacağınız ve diğer hak kazandığınız halde alamadığınız işçilik alacaklarınız için, örneğin kullandırılmayan yıllık ücretli izin alacağınız, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağınız, fazla çalışma ücreti alacağınız gibi, iş mahkemesinde dava açmanız gerekir. Bu davayı açmadan önce yasal zorunluluk gereği arabulucuya başvurmanız gerekmektedir.