Ukraynalı patronlar, işçi haklarını iptal etmek için savaşı bahane ediyor
Ukrayna’da Kryvyi Rih’deki Bağımsız Madenciler Sendikası Başkanı Yuriy Samoylov “Ukraynalı patronlar, işçi haklarını iptal etmek için savaşı bahane ediyor” dedi.
krayna’nın maden ve endüstri kentlerinden Kryvyi Rih’deki Bağımsız Madenciler Sendikasının Başkanı Yuriy Samoylov ile yapılan ve crossbordertalks.eu sitesinde yer alan* söyleşiyi yayımlıyoruz:
UBu zor koşullar altında bize zaman ayırdığın için çok teşekkür ederim. Öncelikle bize kendinizden ve Kryvyi Rih’teki işçi hareketindeki rolünüzden bahseder misiniz?
Adım Yuri Samoilov ve Kryvyi Rih kentindeki Bağımsız Madenciler Sendikasının başkanıyım. Ayrıca demir yolcuları, öğretmenleri, sağlık görevlilerini ve hizmet sektöründe çalışanları da kapsayan Hür İşçi Sendikaları Konfederasyonunu temsil ediyorum. Şu anda Madenciler Sendikası metal işçilerini de içeriyor ve bazı sağlık çalışanları da üye. Örgütünüz ne zaman kuruldu?
Kryvyi Rih’de 1992 yılında kurduk.
ÜÇ OLİGARKA KARŞI MÜCADELE EDİYORUZ
Hepimizin bildiği Arcelor Mittal fabrikası dışında Kryvyi Rih’teki en büyük işverenler ya da en büyük şirketler hangileri?
Ukraynalı oligarklara; Yaroslavsky, Kolomoisky, Ahmedov’a ait madenler, fabrikalar ve metal işleme tesisleri var. Greve gittiğimizde, bu üç oligarkla mücadele yaşıyoruz.
Peki Arcelor Mittal’de kendi örgütleriniz var mı?
Arcelor Mittal’de taşeron şirketler için çalışanlar da dahil olmak üzere yaklaşık 400 kişilik bir komitemiz var. Orada doğrudan istihdam edilen yaklaşık 1000 kişi var ve dış kaynak kullanımında bu sayı 20 bine kadar çıkabilir. Çoğu dış kaynak kullanımında ve dış kaynak sağlayıcılar yerel şirketler. Şu anda orada iki komitemiz var.
Kryvyi Rih’teki sendikanızın kaç üyesi var?
Yaklaşık 2 bin 400.
İŞVERENLERLE ÇATIŞMA ‘DONDURULMUŞ’ DURUMDA
Bir keresinde şehirde her yıl grev olduğundan bahsetmiştiniz, en son ne zaman grev oldu?
Son büyük grev 2020 yılında, bir grup işçinin 46 gün yer altında kalmasıyla gerçekleşti. Başlangıçta yaklaşık 500 kişi vardı, yaklaşık 50 kişi ise eylemin sonuna kadar yer altında kaldı. Bunun dışında protestolar oldu, başkanlık sarayının basılması... Yani başkanla görüşmek için Kiev’e gittik. Polisle çatışmalar oldu.
Ücretlere yüzde 30 zam yapılması, madenciler için sosyal güvencelerin korunması için mücadele ettik. İşverenler yer altında çalışmanın artık zararlı olmadığı, insanların zararlı koşullarda çalışmadığı fikrini ortaya attılar ve bu bir çatışmaya neden oldu. Bu çatışma hâlâ devam ediyor, şimdilik sadece ‘dondurulmuş’ durumda, ancak çözülmüş değil.
Önümüzdeki iki yıl içinde sosyal güvenceler konusunda yeniden mücadele etmek zorunda kalacağımızı düşünüyorum. Şimdi işverenler savaş durumunu kullanarak işçilerin hem mali hem de sosyal hak ve güvencelerinin bir kısmını ellerinden alıyor.
İŞTEN ATMA, İŞSİZLİK, DÜŞÜRÜLEN MAAŞLAR
Şu anda Kryvyi Rih sanayisinde durum nedir?
Tüm sanayi potansiyelinin sadece yüzde 30’u çalışıyor. Belli sayıda işçi iş
Savaş sırasında işlerini koruyan işçiler arasında çalışma ilişkileri ve ücretler nasıl değişti?
İşçi koruma fonu hâlâ mevcut. Belki maaşını koruyan birileri vardır. Ancak işçilerin çoğunluğu için maaşlar düşürüldü. Bunun başlıca nedeni çeşitli ödenek ve ikramiyelerin azaltılmış ya da tamamen ortadan kaldırılmış olması.
Peki çalışma saatleri nasıl değişti?
Çok değişkenlik gösteriyor. Bazı insanlar haftada bir ya da iki gün çalışıyor. Haftada altı gün, günde on iki saat çalışanlar da var. Çalışma mevzuatı artık bu alanda işlemiyor.
İnsanlar yer altında olması gerektiği gibi yedi saat değil, on saat çalışıyorlar. Yer üstünde ise insanlar on iki saat çalışıyor. İşverenler bunun sokağa çıkma yasağı yüzünden olduğunu iddia ediyor. Yarım yıldır sokağa çıkma yasağının lojistiğini çözemediler ve bir şekilde çözemeyecekler. Bunun yerine şirketler ellerinden geldiğince uyum sağlamaya çalışıyorlar. Daha uzun yer altı vardiyaları ortaya çıkıyor. Şehirde akşam 10’dan sabah 6’ya kadar sokağa çıkma yasağımız var.
* Röportaj ilk olarak Ignacy Jozwiak imzasıyla ve Lehçe olarak Inicjatywa Pracownicza (İşçi Girişimi) işçi sendikasının web sitesinde yayımlandı. Cross-border Talks ekibi tarafından İngilizceye çevrildi.
Türkçe çeviri: Evrensel dış haberler