Konut fiyatları katlandı, konut sahipliği azaldı

BETAM, konut sahipliğinin genelde ve farklı gelir grupları düzeyinde son 10 yılda (20102021) nasıl değiştiğini inceledi. Araştırma bu dönemde ülkemizde konut sahipliği oranının ilk yıllarda sınırlı bir artışın ardından azaldığını gösterdi. 2010’da yüzde 59 olan konut sahipliği oranı 2021 yılında yüzde 55.5’e geriledi. Farklı gelir gruplarının konut sahiplik oranları incelendiğinde, bu oranın en düşük gelir grubunda yüzde 51.3’ten 46’ya (5.3 puan), orta gelir grubunda yüzde 58.5’ten 52.8’e (5.7 puan), en yüksek gelir grubunda ise yüzde 70.4’ten 66.1’e (4.3 puan) düştü.

BETAM raporuna göre geçtiğimiz iki yılda konut satın alma veya kiralamak iki kat daha zorlaştı. Temsili konut olarak kabul edilen 2+1 ve 90 m2lik bir konutu asgari ücretli bir kişinin satın alması için 108 aylık (9 yıllık) gelirini biriktirmesi, böyle bir konutta kirada oturmak için ise gelirinin yaklaşık yüzde 92’sini ayırması gerekiyor.

BETAM tarafından hazırlanan rapora göre Türkiye’de konut sahipliği 2010’dan bu yana düşüş eğiliminde. TÜİK verilerine göre 2010’da yüzde 59 olan konut sahipliği oranı dört yıl içinde ancak yüzde 59.3’a yükselirken, 2014’ten bu yana ise sürekli gerileyerek 2021’de yüzde 55.5’e kadar düştü. Özellikle 2020 pandemi yılındaki 1.1 yüzde puanlık istisnai düşüş dikkat çekici oldu.

2020 ve 2021 yıllarında konut piyasasında son iki yılın en çarpıcı gelişmesi fiyatlarda görülen muazzam artış oldu. Reel fiyat endeksi iki yıl içinde 123’ten neredeyse 200’e sıçradı; reel fiyat artışı oranı yüzde 62 oldu. Ortalama konut 10 yıl öncesine göre de iki kat daha pahalı hale geldi.

En düşük gelirli kesimde 10 yılın sonunda konut sahipliğinde ciddi bir azalma yaşandı. 2010’da yüzde 51.3 olan konut sahipliği oranı 2021’de yüzde 46’ya düştü. (EKONOMİ SERVİSİ)