Sözleşmesiz geçen yılda cinayetler yüzde 20 arttı
adın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2022 yılı raporunu açıkladı. Rapora göre kadın cinayetlerinde İstanbul Sözleşmesi’nin yılın yarısına kadar uygulandığı 2021’e göre yüzde 20’ye varan artış yaşandı. Verilere ilişkin raporda şu değerlendirmelere yer verildi: “Geçen 12 yılda kadın cinayetlerinin azaldığı tek yıl İstanbul Sözleşmesi’ne imzanın atıldığı 2011 yılıdır. İstanbul Sözleşmesi etkin olarak uygulandığında birçok kadının hayatta kaldığı açıkken siyasi iktidar İstanbul Sözleşmesi’nden imza çekti.”
Rapora göre 2022’de 334 kadın erkekler tarafından katledildi. 245 kadın ise şüpheli şekilde ölü bulundu. İstanbul Sözleşmesi’nin yılın yarısına kadar yürürlükte kaldığı 2021’de ise 280 kadın cinayeti yaşanmış; 217 kadının ölümü şüpheli bulunmuştu.
Verilerin detayları onlarca kadının göz göre göre öldürüldüğünü de ortaya koyuyor. Geçen yıl 23 kadının öldürüldüğü anda fail hakkında tedbir kararı vardı ancak devlet tarafından korunmadığı için katledildi. Öldürüldüğünde tedbir kararı olan kadınların yüzde 50’si boşanma aşamasında olduğu erkekler tarafından öldürüldü. Göz göre göre yaşanan cinayetlerden birisi Beyza Doğan. Katili 35 kez şikayet etmiş olmasına rağmen devlet Beyza Doğan’ı korumadı. Gülbahar Kaya uzaklaştırma kararı bittiği gün öldürüldü. Hülya Şellavcı uzaklaştırma kararına uymayan fail için zorlama hapsi talep etti, zorlama hapsi kararı Hülya’nın ölümünden sonra verildi.
Kadın cinayetleriyle anılan diğer yan ise cezasızlık. Defalarca şikayette bulunan ve hakkında uzaklaştırma kararı olmasına rağmen öldürülen Ezgi Zerkin’i korumayan devlet katili de 5 aydır yakalamadı.
Rapora göre kadınlar öldürülürken buna engel olmak isteyen yakınları da hedef alınıyor. Bu yıl 34 olayda kadınların yanında yakınları da öldürüldü, 24 olayda ise kadının yakınları yaralandı.
Verilere göre kadın cinayetlerinin yüzde 14’ünde faillerin adli sicil kaydı bulunuyor. Adli sicil kaydı olan faillerin yüzde
K60’ı kadınları ateşli silahla katletti. Bu veriler adli sicil kaydı olan kişilerin silaha ne kadar da kolay ulaşabildiğini gösteriyor.
2022 yılında öldürülen 334 kadının 154’ü evli olduğu erkek, 35’i birlikte olduğu erkek, 27’si eskiden birlikte olduğu erkek, 26’sı akrabası, 19’u eskiden evli olduğu erkek, 19’u tanıdık birisi, 17’si babası, 10’u oğlu, 6’sı kardeşi, 4’ü tanımadığı biri, 1’i kendisini bir süredir takip eden erkek, 1’i hastası, 1’i patronu, 1’i üvey babası tarafından öldürüldü. 13 kadının ölümüne sebep olan kişilerin yakınlık durumu tespit edilemedi.
Geçen yıl kadınların 209’u evinde, 46’sı sokak ortasında, 16’sı iş yerinde öldürül
dü. Ateşli silahlar cinayet araçları içerisinde büyük paya sahip. Bu durum da bireysel silahlanma konusunu tartışmaya açıyor. Verilere göre kadınların 182’si ateşli silahlarla, 90’ı kesici aletle öldürüldü.
Raporda şüpheli kadın ölümlerindeki artışa da dikkat çekildi: “Şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği, intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir.” (İSTANBUL/EVRENSEL)