YURT DIŞINDA OY KULLANMAYA BİR ÖRNEK: ALMANYA
1987’den bu yana yurt dışında yaşayan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının gümrük kapılarında oy kullanma hakkı bulunuyor. Bu hak 2014’ten bu yana aynı zamanda temsilciliklerde de kullanılıyor. Katılımdaki yükselme asıl olarak temsilciliklerde oy kullanılmasıyla başladı. Mevcut uygulama Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve yurt dışında kütüğüne kayıtlı her yurttaşın oy kullanabileceği yönünde. Yurttaşların Türkiye’de yaşayıp yaşamadıkları ya da gelecekte nerede yaşayacaklarına dair bir şart bulunmuyor.
Dünyada pek çok ülke yurt dışında yaşayan vatandaşlarına oy kullanma hakkı tanıyor. Ancak belli şartlar sıralanıyor. Örneğin Almanya, 14 yaşından sonra en az 3 ay aralıksız Almanya’da yaşama ve bu sürenin 25 yıldan uzun olmaması şartını uyguluyor. Ayrıca bu kişilerin her genel seçim öncesinde bir form ile oy kullanmak istediklerini bağlı bulunduğu muhtarlığa bildirmesi, dolayısıyla isimlerini seçmen kütüğüne yazdırması gerekiyor. Yurt dışında yaşayan Almanlar mektupla oy kullanıyor.
Daha önce yurt dışında yaşayan ancak Almanya’ya geri dönenlerin ise seçimden en az 3 ay önce ülkede yaşamaya başlaması şartı var. Türkiye de gelecekte bugünkü gibi salt vatandaş olma ve yurt dışı seçim kütüğüne kayıtlı olmaya ek olarak yeni kriterler sıralayarak, gerçekten Türkiye’de yaşamayan ve yaşamayacak olanların seçimlere katılmasını sınırlandırabilir. Böylece, yurttaşı oldukları halde yaşamadıkları ülkede kimin iktidara geleceklerinde söz sahibi olmaları engellenebilir. Ancak mevcut durumdan fayda sağlayan Erdoğan ve partisinin böylesi bir düzenleme yapmayacağı da ortada.
ÇİFTE VATANDAŞLIK DÜZENLEMESİ GELECEK SEÇİMLERİ NASIL ETKİLER?
Bir düzenleme yapılmadığı takdirde gelecek seçimlerde özellikle Almanya’daki Türkiye kökenli seçmenlerin etkisi daha fazla olabilir. Federal hükümet tarafından hazırlanan yeni Vatandaşlık Yasası taslağında genel olarak, 1 Ocak 2000’den bu yana yasak olan çifte vatandaşlık şartı değiştiriliyor. Almanya vatandaşlığına geçecek olanlar eksi vatandaşlıklarını korumaya devam edecekleri gibi Almanya vatandaşlığına geçen ve halen sadece Almanya vatandaşı olan Türkiye kökenliler de yeniden Türkiye vatandaşı olabilecekler. Tasarının bu yıl içinde yasallaşması öngörülüyor. Mevcut haliyle yürürlüğe girmesi durumunda, beş yıl sonra yapılacak seçimlerde Almanya’dan kullanılacak oylar çok daha fazla olabilir.