ÜNAL: YAŞA BAĞLI HÜCRE HASARINI ONARABILIRIZ
Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, Moleküler ve Hücre Biyolojisi Bölümü Öğretim
Üyesi Doç. Dr. Elçin Ünal, yaşlanmadan kaynaklanan hücre hasarının onarılmasının kanser ve Alzheimer gibi hastalıkların riskinin azaltılmasında rol oynayabiliceğini düşünüyor.
Yaşlanma hücrelerde nasıl bir etki yapıyor?
Yaşlanma sonucunda hücrelerde protein kalite kontrolü ve organel fonksiyonlarında düşüş gözlenir, bununla beraber DNA’da mutasyonlar ve kromozom hasarları da gözlemlenebilir. Vücudumuzdaki üreme hücreleri bu hasarları doğal olarak etkisiz hale getirebiliyor. Eğer üreme hücrelerinin bunu nasıl başardığını anlayabilirsek, diğer hücrelere de bu mekanizmaları dizayn edebiliriz.
Hücresel yaşlanmanın önlenmesi neden önemli?
Yaşlanma çok değişik tipteki hastalıkların (kanser, neurodejenerasyon) birinci risk faktörü. Eğer yaşlılık sonucunda ortaya çıkan hasarları hücre seviyesinde tedavi edebilirsek, değişik tipteki hastalıkların ortaya çıkma şansını azaltabiliriz.
Yaptığınız araştırmalarda, beslenme ve hücrelerin genç kalması arasında bir bağlantı buldunuz mu?
Bu konuda genel bir bağlantı var. Kalori limitlemesi değişik organizmalarda uzun yasama sebep olmakta. Bununla beraber beslenme ve yaşlanma süreci arasında birebir ilişki var.
Yaşam tarzımızın hücre yenilenmesi (yaşlanması) üzerinde etkileri neler?
Beslenme stili, egzersiz, uyku düzeni, sigara ve alkol kullanımı ve stres gibi etkenler hem hücre hem de organizma yaşlanmasını etkiler.
Kaç yıldır bu konu üzerinde çalışıyorsunuz?
Laboratuvarım 2014 yılından beri bu konu üzerinde çalışıyor. Bilim uzun ve tahmini zor olan bir süreç. Amacım bu konu üzerinde gelecekteki 25-30 sene çalışmak, yani emekli olana kadar ve buluşlarımızla diğer araştırmaları ve buluşları teşvik etme.
Bu araştırmanın bilim dünyasına katkısı ne olacak?
Hücrelerin, mekanik bir düzeyde yaşlanma saatini doğal olarak nasıl tersine çevirebildiğini anlayabilirsek, bunu yaşa bağlı hasar gören diğer hücre türlerine göre tasarlayabilir ve onları onarabiliriz.