Türkiye’de Dijital Miras ve Hukuk

TÜRKİYE’DE ölen kişilerin geride bıraktığı verilerin varislere nasıl aktarılacağını öngören yasal bir düzenleme mevcut değil. Ancak bu konu davalarda sık sık gündeme geliyor. Türkiye’de bilişim hukukuna dair çalışmalarıyla bilinen

Av. M. Gökhan Ahi, sorularımızı yanıtladı.

Türkiye’de dijital miras konusu nasıl ele alınıyor? Yasal düzenlemeler hangi olgunlukta?

Türkiye’de henüz dijital miras konusunda bir düzenleme yok. Öncelikle dijital mülkiyetin tanımlanması, daha sonra dijital mülkiyetin miras bırakılıp bırakılmayacağının tartışılması gerekir. Dijital mülkiyet sadece bilgisayarlarda veya sunucularda bulunan kişiye özel veriler olarak düşünülmemeli, konusu para olabilecek her türlü dijital haklar ve varlıklar da düşünülmeli. Örneğin kripto varlıklar herkesin bir şekilde temas ettiği bir konu haline geldi.

Verilerini miras bırakmak isteyen veya ölen kişilerin verilerine ulaşmak isteyenlerin izlemesi gereken yol nasıl olmalı?

Dijital verilerini veya dijital mülkiyet konusu olan varlıklarını miras bırakmak isteyen birisi vasiyetname yazabilir, dilerse elektronik miras servislerinden faydalanabilir veya eşine, çocuğuna zarf içinde şifreleriyle bırakabilir. Buna engel bir durum yok. Ancak böyle bir hazırlık yapılmamışsa, miras kalan bilgisayarın işletim sistemine ve şifreleme sistemine göre dijital varlıklara erişmek mümkün olabilir. Ancak dijital varlıklar şifreli bir sunucuda tutuluyorsa durum fazlasıyla zorlaşıyor.

Mirasçının rızası olsa bile veri erişim talepleri uluslararası şirketler tarafından nasıl değerlendiriliyor? Cihaz üreticileri ve bulut servisleri bu taleplere nasıl yaklaşıyor?

Yüksek seviyede şifrelenmiş cihazlara ve belirli bir modelin üstü akıllı telefonlara üçüncü kişiler ve üretici firmalar tarafından erişmek neredeyse imkansız. Buluttaki veriler için işler biraz daha kolay, zira mirasçılar dava açıp ölenin dijital hesaplarına erişim yetkisi isteyebiliyorlar. Türkiye’de böyle bir konu yakın zamanda gündeme geldi. Mirasçılar mahkeme kararıyla iCloud hesabına erişim yetkisi aldılar ve şirket bu kararın uygulanmasında yardımcı oldu.

Bir hukukçu olarak sizin bu konudaki yorumunuz nedir?

Öncelikle dijital varlıkların ve dijital mülkiyetin tanımlanması gerekiyor. Bu konuda bir düzenleme yapılması iyi olacaktır. Zira, bir tarafta ölen kişinin yazışmaları ve özel hayatı gibi unsurlar var, diğer tarafta konusu parayla ölçülebilen dijital varlıklar var. Bu ikisinin birbirinden ayrılması gerek. Mirasçılara sadece dijital varlıklar geçebilmeli.