S-C PROFESÖR CHARLES SPENCE

Spence’in duyularımızın birbiriyle ilişkililerine dair araştırması şaşırtıcı sonuçlar ortaya koyuyor.

İşitme ve tat alma duyularımız arasındaki bağlantıyı araştırıyorsunuz. Bu alanda çalışmaya nasıl başladınız?

Aslında işitme ve görme duyularıyla başladım. Danışmanımın televizyonundaki hoparlörler bozuk olduğu için harici hi-fi hoparlörler kullanıyordu. Bir film başlayıp müzik girdiğinde her şey yolunda görünüyordu ama bir karakter konuşmaya başlayınca bir kopukluk olduğunu fark ediyordunuz: Ekranda dudaklar hareket ediyor ve sesler çok az gecikmeli geliyordu. Ama birkaç saniye sonra seyircinin beyni tıpkı “vantrilok etkisi” gibi her şeyi birleştiriyor ve sesler dudaklardan geliyormuş gibi görünüyordu. 1991’de bu fenomeni laboratuvarda modelledim: İki televizyondan gelen iki sesi çaprazladım ve neler olduğunu ölçtüm.

Tat alma duyumuz ne zaman denkleme girdi?

Heston Blumenthal ile birlikte Science Oxford’da bir konuşma yapacaktık ama konuşma günü geldiğinde ne yapacağımıza hâlâ karar vermemiştik. Son anda, çevresel ses konusunda konuşmaya ve yemeklerin tadını etkileyip etkilemediğine bakmaya karar verdik. Bu aslında işe yarayacağını düşünmeyeceğiniz türden bir şeydi ve iyice düşünecek zamanınız olsaydı asla denemezdiniz.

Şimdiye kadar ne öğrendiniz?

Duyuların birbirine büyük ölçüde bağlı olduğunu, hem de sandığımızdan çok daha büyük ölçüde. İçgözlemlerimiz bize net duyusal izlenimler veriyor ama gerçek şu ki, beyin bizim çıktılara bilinçli bir şekilde erişmemizden çok daha önce girdileri otomatik olarak birleştiriyor.

Prof. Charles Spence Oxford Üniversitesi

+ Deneysel psikolog olan Prof. Spence, Modaliteler Arası Araştırma Laboratuvarı Başkanı. Amacı “duyulara daha iyi hitap eden gıdalar, ürünler, arayüzler ve ortamlar tasarlamak”.

“BEYİN, ÇIKTILARA BİLİNÇLİ BİR ŞEKİLDE ERİŞMEMİZDEN ÇOK ÖNCE GİRDİLERİ OTOMATİK OLARAK BİRLEŞTİRİYOR.”

Prof. Charles Spence OXFORD ÜNİVERSİTESİ

İnsan duyuları birbirinden sandığımız kadar farklı değil.