“GENETİK DOPİNG” YASAKLANMALI MI?

Prof. Andy Miah, sporda genetik dopingin yasaklanmaması gerektiğini savunuyor.

+ “Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) tarafından ‘atletik performansı artırma kapasitesine sahip hücrelerin, genlerin, genetik elementlerin veya gen ifadesi modülasyonunun tedavi amaçlı olmayan kullanımı’ şeklinde tanımlanan genetik dopingi desteklemek ve yasaklanmasına karşı çıkmak için çok güçlü bir etik argüman var.

Yine de bunun kabul edilebilir olarak görülmesi için kamuoyunda ve bilimsel uygulamalarda oldukça büyük değişiklikle yaşanması gerekiyor. İlk olarak, sağlıklı denekler üzerinde deney yapmanın etik olmadığı varsayımından vazgeçmeliyiz. Bu konudaki endişeler tarihsel nedenlerden ve sağlıklı bir insanın para için biyolojik bütünlüğünü feda edebilme ihtimalinden kaynaklanıyor. Zaten kıt olan tıbbi kaynakların onarım veya tedavi dışında amaçlarla kullanılması da endişe yaratıyor.

Ama dünya değişiyor. Artık bu konudaki endişelerimiz azalıyor. Baştan önlem almanın tedaviden daha etkili olabileceğini anlıyoruz ve bu yoldan gitmek, insanın gelişmesini kabullenmek demek. Yaşlanmanın olumsuz etkilerinden gerçekten kurtulmak istiyorsanız yaşamın erken dönemlerinde biyolojimizi kurcalamak zorundayız. Sağlıklı denekler üzerinde çalışmasına karşı çıkan argümanın çökmesinin nedeni bu.

Sağlık ve hastalık kavramları da yaşam kalitesini tanımlama şeklimiz gibi biraz bulanık. Lazer göz ameliyatını ele alalım. Bu bir tedavi mi yoksa geliştirme mi? Böyle bir ameliyat olursanız normal kabul edilenden daha iyi bir görme yeteneğine sahip olabilirsiniz. Gelişen pek çok tedavi yöntemi artık bizi normalin ötesine taşıyor ve “süper insan” yapıyor. Biyoteknolojiyi ve diğer bilimleri kullanma şeklimize yönelik bakış açısı değiştikçe dopingle mücadele endüstrisi de buna ayak uydurmak zorunda kalacak. Giderek toksik hale gelen dünyada herkesin biyolojik sistemleri hastalıklara karşı güçlendirildiği zaman, bir sporcunun dekonjestan kullanması kimsenin umurunda olmayacak.

Bahse girerim, bundan 100 yıl sonra ortalama bir insan Usain Bolt kadar hızlı koşabilecek. Hatta bilim ve teknoloji hakkındaki tahminlerim tutarsa bu bahsi kazandığımı belki ben bile görebilirim. Ayrıca, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı’nı dengelemek için bir de Dünya Doping Ajansı’na ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Daha güvenli performans geliştirme biçimlerine yönelik araştırmaları teşvik eden bir kuruluşa ihtiyacımız var.”

Andy Miah Biyoetikçi

+ Andy, Batı İskoçya Üniversitesi’nde etik ve gelişmekte olan teknolojiler profesörüdür.