ESG & ÜÇÜNCÜ TARAF RİSK YÖNETİMİ
Çevresel, sosyal ve yönetişim kelimelerinin İngilizce kısaltmalarından (Environmental, social ve governance) oluşan ESG yaklaşımının ana temaları günümüzün kültürel ve politik ortamında inkâr edilmez şekilde önem kazanıyor. Bu trend birkaç farklı faktör d
Çsokseyliaml evlerinyöinneverteişsieml, İngilizce kısaltmalarındosolaucnşialn v(EEeSnGvgiorvotenrminmaein, ctaeilş), vharyoaltaındancbaikr ssoünredöirntaebmirllerrdendabhiraidiar.fEazSlGa, dşirkkeattleçreekevne yatırımcıklararslardıencıevfeinrmaneskatlealdaenğdial, zirslkuoekstyylaealrpivaerd. eyğöenreletinşdimirmaenklatedmçeeıvnkrdıelasaevluş, Değişen dünya koşullarına iş hayatı oalruayçoro. laGreaçkmdaişytea,vasşadyeacveaşticaadraipbteir görülen şirketlerin tek amacının kâr Aelndceaketgmüenkümolüdzudğeu geölrişüeşnü tyeakyngoınlodjiı,. şfheiarlbakkeeertltelaerğirnlakrotoınpuılnsuumngedynaaişrblaielrimınçealseiçn, amdlıeoşmğvaael beklentisinin büyümesi, ESG’ye yönelik ilgi ve ihtiyacı artırdı. Etik felsefesinin temelinde olan “doğru yapma” “başkalarına
kaçınma” “olanı
yasağı” gibi zarar kavramlar, vermekten hakkın epayyıkdıacşı vbeirtokpapşiirtkaelitzlmeriaanrlatıykıştıincdarainv, kötüye kullanılması lsuamğlıkyaopr.iBtaulidzma şinirekdetolğeruinyeöynlelmlesrini vdeaşi,şysaotnıruımçlcaırlıanrı,vdeüçnaylıaş,aünllkaer, yvartarnına yatırımlar doğrultusunda gerçeklaenşltaimrmdeasiESsGon, uincsuannu hdaokğlaurıunydoarn. Bvue iş kanunlarından çevresel pratiklere zoılnarınakgiürçiştienmdelbaelalinrtdtaiğşimirkizetgleibrinesvasiantlcerlienmi erlaeproiyrleamalalkaarlııydlıar:ve dikkatle
Bu alan kuruluşun modern çevresel uygulamalara Çevresel bağlılığını (Environmental): değerlendirir. Ortgeadnaizraiks,yyoenşuilnsaktaınrbaolmn aa,yyaekşiilzüi,reyteimşil, doğal kaynak kullanımı, atık yönebtiumnia vdeahiiklldimir. değişikliği girişimleri
Bu alan kuruluşun, tedarik zincirindeki müşteri ve işçiler Sosyal de dahil (Social): olmak üzere, etkileşime çhoackulakrıişgçiriliişğiim, lkeröil,elziokr,laçeçşaitlılişltiıkrmvae, dahiliyet, tacizle mücadele, ayrımcıldıkahlailminüdceakdreiltervlerabdailziaşlısntanradkarintlcaer-ı agsöyzolenmunlengiernveel roalaproarkedtoilpirlu. Omragleaniirz, aklaıtnkaıbsıilvire. davranışı ayrıca göz önüne kuruluşun kültür, değer ve dBauvralnaınş yönünden Yönetişim değerlendirilmesidir. (Governance): Orneverteişsieml, ganizasyonun kurumsal yapısı, finansal operasyonları, ihlal yönetimi, risk arinaldizeiv, rinedceillmemesei,vgeödrenveletrima,yykeıtrkıliılğeı-, prüoşlivteiktlaelavreı ydoiklskuaztleuaklıanmır.ücadele gibi ESG NEDEN ÜÇÜNCÜ TARAF RİSK ESG’nin YÖNETİMİNDE ana temaları ÖNEMLİ günümüzün HALE kedüilltmüreezl GELİYOR? şvekipldoelitöikneomrtakmazıanndıayoirn.kBâur tyraevnadşçabirükçaüçncfüartkalrıafakritsökr yeötnkiestiiymlei alanına da dahil olmaya başladı. risklerini ağırlaştırdığı biliniyor. Bu
dEenğceirdledni dbiorzmuelmsinaliar,gkeruerkulliuşklaılrmınıştteıkr. rdbuiürmzeklyaarytdneadağamarikevçyeidyaaendbaarğgıemblimrlıidoşitlzdiriu. bğKuiruidrnuc-i maalldauurşrıluabrmenauirnmtdıksaebmsüaeşrydkeaübrbüailkrembiaülikyrtüaukdygıarulkalsara. Bununla beraber, ESG gitgide yasal ydeüzbeanşlleamyaenlebrlier ueğyiulimlugöhsatlermgeelkmtedydaeirkğ. ıinşAimkdlöeiğnriieykmlaedBbeiirrglleiekrşçtiek,klEDeSeşGvelnektyolöenrnuie’lnatidrmıena artan küresel ilgi, geniş kapsamlı ESG girişimlerini başlattı. Amerika yeicniliedrendikaktaıltılrekreini, dAavhruapkaltııdçüezverensle-l gseürekçelecreiğni kseovlaiyecsaintaihymüiknisçeilntmdealheirli Sedonileboilalir.ak, ESG önderliğinin ticari ftaırymdaladraındıikökzaettlleryiebnuyyeanniabyirönaerlattşi-. yHgaiaryriışvniamlradlnearBninudsrieannpeosrs, SkicşahlzeoatomnlaebtlaeilreaicnfeınkEdleSarGni değeri şöyle açıklıyor: “Artan yenilik, iyileştirilmiş çalışan bağlılık oranlareditukrçiuliemrielitşeykdoialerraikiçnmizniınş,cyişraiprnkıdseıetnlıebraiysneanmtiedadkeanl-ı rfaaır,zadlşaütsışrı”üm. kBalüuarnre,utniEmSdGma yaöaltiteyıseriıtnmledlreai,rvıyeakpdoıanlahunasduenğedralelirdinedr eşnirkdeathleariniyipapzearfdoarkmi aenşssduenğedralelirdinedr kvdaeanhpıatalazgmaürçadlküatkbaidirgıre. rsinlemkleiklgseörsgtseiılreaddsiiığğniindniai Daha ESG HAKKINDA önce de belirtildiği GLOBAL BAZI gibi, artan söinyeamsili DÜZENLEMELER: ibvmirei,ticEiSgGü’nçtinür. yKüükrseesleişlinddüezenleyiciler, ESG ile ilgili konularda yzoaprumnaluyaözveenylai inbcuenleumedevseteakçlıekmlaemyea ve standçalrıtşlanryyaeynıniladmüzaekntlaedmıre.ler
YABANCI YOLSUZLUK FAALİYETLERİ YASASI (FCPA) ABD DIŞINDA, BELİRLİ KİŞİ VE KURULUŞ SINIFLARININ, İŞ EDİNMEYE VEYA İŞTE KALMALARINA YARDIMCI OLMAK İÇİN YABANCI DEVLET YYAETPKMİLAİLSEINRİINYEAÖSADEDMIŞEI HALE GETİRMEK İÇİN 1977 YILINDA ÇIKARILMIŞTIR.
Dünya çapında ESG hakkında yapılan düzenlemeler aşağıdaki şekildedbairz:ı
Şirketlerin tedarik 2010 Kaliforniya zincirlerinde Tedarik hem yurt Zincir- içinde khaeçmakdçıelığuılnuıslvaerarkaöslıeldiğüizeöyndleminesavne lerinde Şeffaflık Yasası: yöneliktir. Dodd-Frank hkaolmkaşuaçbıkölgşeirlkeerdtleryine,r KaolanngAoBDv’edyea Yasası - Bölüm 1502 (ABD Çatışmalı Maden Yasası): teadnatarlik vzeincailrtlıenrinaiçıksıanladya,ntuknognsteronl, aeltmaekleriçniin, baudlıdmulkalrarıatmriasklalreırniı evle mKıeyrmikeatlBerirlveeşçiaklışDmeavllaertılnerıihMerenykıluAl oŞniruk’entaler,abpuorböeltgmedeleenrBionrisgaerKeokmtiriisry. kedayilnmaekmseakğtlea;manycıabkırtaekdmaraiyka ztienşcviirklerinde silahlı grupları veya insan hrgiöanskdtlearnreı eriehmklainçllaeolrılşmintıaikkflianirçaıinnısgeeöersettmekrleimdöeizklelner-i gerekmektedir. belirli Yabancı kişi Yolsuzluk ve kuruluşAsBıDnıfdlıaşrıındına, Faaliyetleri iş Yasası edinmeye (1977) veya FCPA: işte kalmalarına yardımcı olmak için yabancı devlyeatsayedtıkşiılhilaelreingeetöirdmemekeiçyianpçmıkaasrıınl-ı mıştır.
Zorunlu raporlama ve yasal tedbirler silaeğaladmil Trade avyeıraemkabçelatrç.i Enforcement bir ticaret Act (2015): ortamı
Birleşik Krallık’ta ammoadceırynla Birleşik ktaöslaerlilkalneanmYüacsad, Krallık Modern einlesanettmiceakrbeiürtnileyvşeetlierkrmiöneledkletiekvdleeir.itlegKdiluairöuiknluczşeilknairc,isrukleçerlnaindr-ıi Kölelik Yasası (2015): de modern köleliğin yer almadığının kontrolünün sağlanabilmesi
IçIn
IlGIlI sunmAkla mAlI mükelleftir. yıl IçInDE AtılAn ADımlArın
AyrıntılArını IçErEn BIr şEFFAflık BEyAnı AbüvyuüsktrAaAvlvyuuassttrMraaolyldyaae’draknufarKauölliulyeşelltiakgröınYsaıtnesraevsneı yabancı 2018: kuruluşların, faaliyetlerinde oedleeranlmkaöklveelikterdiasrkilkerziinvecibrluerriinsdkelermi oiçlianraaklırnaapnorönvelermlesrinhiagkekrıenkdtairiyr.ıllık ivlegimli Çin Maden aüdreünntlerdiaMnriaikdçızekinanrckaiarnyinnviaenkhklaeurrlılhnaaınnavgnei Tedarik Zincirleri için Yönergeler: tbıişrmnaoykat,acsiıdndiaiynesraanlahnakşilarkrıetihlelraell;eçrairne,dtoeğhrduitdlaenrevveeyyaadcoidladyilsı uoiliasrtaimk aklaletrne,dtoeğhrduitdlaenrevveeyyaadcoidladyilsı ökındlaembeukluvnemazarlitsmklaekriniçiinberleirhlebmerelik, ve destek sağlamaktadır.
Hollandalı son 2ku0l2la0nıHcıolallraanmdaal vÇeochuizkmİeştçsialitğainDşiur-ketlerin rum Tespiti tedarik Yasası: zincirlerinde çocuk eçtamlıeştleırrıilıpgeçraelkışlitdırirıl.mTaedıağrıinkı zteinsipşiçti cirinde durumunda, şirketler bunubnullaumnmücaas-ı ldaemleaelıt;msoerkuişçtiunrbmiraevyeleemylepmlanpılhanazlaır-ı çoCuk IşçIlIğInIn hyaykıknılnadmaablıidrırd.urum tespiti bildirimi İBnisralenşmHaişklMarilılneatleİlrişkİşinDYüonlyGasöıstvee
Birleşmiş Milletler’in insan rici İlkeler 2011 (UN Guiding Principles): haklarına, ulus-ötesi şirketlere ve dSaiğyegrı GtiöcsatreirişvletÇmözeülemreÜirlieştk”içne“rKçeovreu-, sdiınr.iBuuygYuollaGyaönst3e1riiclikİeldkelnero,ltuicşamrai kfataliyetlerle bağlantılı insan hakları üzerindeki olumsuz etki riskinin önlensimtaensidiavnresdaenloehlaaarklaılnkamrkınasabıuililiçşiekndiniliksrt. akİnülkdrealsreetr-l, lualruısvlaerauryagsuı lkamabaulal rgıögremliüşştirçmereçkeviçeiyni
ş vE sağlamaya da devam etmektedir. Japonya azaltan Yeşil mal ve hizmÇetvlreersee(lçyevürkeleri Alımları Teşvik dteoşsvtiuk Etme metamlleakr)vielişbkuinmkalmilue Yasası (2000): ahliızmlaertlıenrı da bilgi sağlamak için çıkarılmhaıkştkıırn. agküinüdmüzüezndlemkealreşrılavşeılanstaennYduarktalarırd, ü2z0e2n1lemsoenleurdveen dsaedveamceınbdaazyıalyagrıdnırd. yürürlüğe girmesi beklenen yeni düZzeonrluenmleulerKisueruşömylseaöl zeİtnlesnaenbiliHr:ak
Bu yeni inisiyatif, ları ve Çevresel Özenli İnceleme rudan İnisiyatifi virekedtolelaryelıoipşeirliaşskyiolenrliarvıe, (Avrupa): ydaotğırteımdazrinkczirinlecriirldearhinildoelmçeavkreüzvereintsüamn ş mhaeklyaarıpmkaonguesruenkldilaikleörzienniligeitnircieyloer-.
AB’de yerleşik olup oiçlimndaedıfkalalriıyneat göbsatekrılemnahkesrıhzıann,gi bAiBr ÖnErIlEn kurAllAr, şirket için geçerli olacak.
Uygur Sözkonusu Zorunlu Çalışmayı yasa, Çin’in Önleme Sincan Uygur Yasası Özerk (Amerika bölgesine, Birleşik Sincan’dan Devletarsıaikhlalanlmbealisrıliveithoarlaadtaküirüinslearninhinakyl leri): lueyrginudlaennmsaosrıudmaludaohlailnloalrma aykapützıreırme çeşitli kısıtlAmAlAr GEtIrmEktEDIr.
Kanadalı işletmelere Tedarik Zincirlerinde Şeffaflık Yasası (Kanada):
ŞİRKETLERİN, BAĞLAYICI
YASAL DÜZENLEMELERLE
SINIRLI KALMAYAN PROAKTİF BİR YAKLAŞIM GELİŞTİRİP,
ESG HAKKINDAKİ RİSKLERİ İÇERİDEN VE DIŞARIDAN YÖNETİLEBİLECEK GÜÇLÜ BİR TEMEL KURMALARI GEREKLİDİR.
mzirkpdmhdkyçuiüoeaoüoinaomtnnkkğrrc, idll küruniçaeleuruıamsiomrnriludlinctndudyla ıuuüd deklyeklkleoöiiaraşr uk. lrulkie ilyliumkllrmilaüeağilkalğtatrkilaemlmniüdkılnaetıüyedpvklellmkeaeeeoidi nrlaaeiı, iş trsrzbzaiiliiıykleaknonuggöatş ık lyrtaviüvaiıaenö taerydaaeiplmkrro, leed sa tlösksrrBııenoeaizğlrukke------
rı molkak da laü şçrüaş ş ev nrln s ı. ı
la t ib iemn eçnslçcni mşoe
er z reıiçr a
Uluslararası Aeç ellnnvieaeılgnrysvednlisluaomrrlieaieniprria Sorumluluk iönn BhcnldBgaaemeiirrktneİliiledlsamşmiasvğosriremeiioılğıç’ n rrevrsiriuuneiüleihne’ mler Girişimi uZeellcletubdo nearli trrinun dkşueisk nkzuatsaveuuilkernnuer--- rşçl( KÖşazİuieeauzrcsoakvlkekrvauyrriluneikluşıeaçd tmlllsrnrilaaeaeıeelsrr murlv)., İa eiklna çİz eHm kl b: in öuh c şyn. esi ltda reÇa liıive” il mh“ue,
el ATelmdaarnik TZeindcairrliekr inZdine cŞiriri keKta nÖuzennul:
i İnceleme Federal ZtoişYbkdrfTökSmcmdyd1lyoetaoiieaaaüüealnze0aıeiinrrzaauğsnbzybsedpnr cunınacaaiınaa ymslsrda nlrlrtmtıü’kçeıiıae K lıu8cnenrşZkmiıAnracla. fıaynaışiynl0nfnaea Kanun elne, mı0kklam1rnnucr Yükümlülüklerine iaedın2menaıtr nr0rayalu0mrnçimeholgeipeeliycik0i” çsaea1a) mnn1ldalee’ygçlnmAmedtvu (“Alman ıoiru2ddz ltilhaKp Tedarik İlişkin
ıaadnilçiamacnnaillr, ddad üliişı. sleidAbl. eAeztikn0üşi ’ ir. titlzakrbilrlak ıloniate ipaarıer3krelşakr. rrnvrıdaks ri aonchli00AonrnkZşAuymaahreriaisdül02iyd anianm arkonprmıaur’ rnnddellnıcyealerl’sAaeaetcsbladeeddainrruüneaekearrrtlnnnuraaaae-------- aysüine0akdnK1i kl ıae H ler Kalre li a0kli nnO liaOl Atnken amaieAçşu2Hrrlyşiş egieçimlTnğaionn0liyinmıbanahlli adkyikakyaddiaırdriya3anaei
naük ü ğuniriaaa km, n’isle ndrüe akklisio nız rnull) n2 s4l( t t. eaEa anr en 1pyta
aaai keeon gal. e nuk
öüev
i kndı r r rz 0t2n,
id ı ı mrreniş iıiil.,, ae u
k
k k cscşeıieid rrkioukl. lmyeaAgtreluıyenllerrıaıinrcnni an m% e aa2 ynsm’üseıikudnsüeöeimnh zk aloakülledolaülnabekruirlliseipnrur. adrneoa k, nl ai chbmelizaleealni--,
i
SONUÇ kbgbetiddbiiktdidYmmtçneetüaariaüiaaeiir, rkubsbityn dykzilaaıiiüairâlllnrçkı. reireatnı nktteA mtleırortkmvkeia, llnlnelolrniec eaarlı kamolı dralknh upaaiabişıseyk att nrokrlıpaaiim dhadta evmıa ddacifıkuk perfrvkaeğda upeylmu” epoğarıh. npykrrıalhYahaunliüıaemzüla ranmısiymynkia tlszl eaiidyssrab, eıüa l tfokieşdkşamaitaş pieİlly aresü alafyb, zryriçiyurtveetl eıaimed tibnibtkbiaınaiileçuerişrlnnrebrllimelkınımiumiiammvnâuritlrkameciuiaegeıskelçbknılldiımerökrsaeliukndtacanudkeslerernlraaaeer----- iıiil,,
hanirel a ıkair ötaci iiynra“iıe, dağk tlram vğh uhdalurb nnmra oadro ykre ş
zai sirak rak. eb e çoyd aeenef re
d ı ii etğrkb a rn a eee vk oaumn rtmelren
a a a g tlrşbydtçGvbyyEdtTztibbuheeaieeaeaaeıüiaieıüSönlsmlrrkrşyklysnpaaiisadEiızşt küülpke clnrirtekelıopedSithlmlaa Gvree itnadhetokeutaroüeıeat rnlGyurr mpvkdalr ıl nli gilünyenugaEranuenirşieınabni dnoro kkuureeyilbabhk slnei ieiugela, üecrandsmdareşşlisnçereeirtokikıtaürlıeidabhcmkgmkenunas yyrı, irdyıirl. mailaöeşgungialriaoeiebsrltıÖrnr.ataikıniaaıiersçe zlydBasknknesi. tğuolterlncr od seak. ml ıyd e a s ul ziryığrle ekrbbirzamtuiıvyvrtüivaeeılplciirinnukeaeeerr------- ıa l drm kdiüadnul’aeumrçnak bğndmkkrayzliiidramkltüa ıpeknrcıeeumrledlaatnare st, aynmlidü erlmdmuafayrrkökalami enlkeiakrenn ur aıeckririrhsıo zzyliyratiğuıeılaŞdae airnu mrlsketsnaserS
GeeleirelTltla t doış thainloanl4il ı şz i zpipeiiamü a n
zn. sı iea, l örlkll u rçr rl üçmetds eiauütd
ba k ı ş ıt afçeiuam
ıı, d hsnhahtmhauhbbettttattttpooeeppnppduup- Yararlanılan ssass- ttrl:: g: y--/// otte-// soo//- cmggke-- whirrrrnne-aooccwonoficc22onwtfwkk00..-- h-- Kaynaklar: 22d. ettstrhh00umseoee..egdcccl---ootte-edhhixmmsinii.lsrrci//-uddgo22t--nemh00ppniaa22ti/cyrrr11ge. ttd// eyyao00---rrrcpmm55iitssa//- a/ kkw00rnw--66twwhyy//easooee- bt- rrrss- nillynggiddeso-- a// wiikurss-----t: p/ c- i/