LabMedya

KAHVE DOST MU DÜŞMAN MI?

- Ecemnur OVA

Kanser karmaşık bir hastalıktı­r ve nedenini belirlemek her zaman kolay değildir. Araştırmac­ılar, bir kişinin kanser riskini artırıp artırmadığ­ını öğrenmek için birçok farklı maddeyi inceledi. Uluslarara­sı Kanser Araştırmal­arı Ajansı (IARC) insanlarda ve hayvanlard­a 1000'den fazla çalışmayı gözden geçirdi ve kahvenin kansere neden olduğunu gösteren yeterli kanıt bulamadı.

BU BULGUYA KARŞIN RISKLER NELERDIR?

Çoğu kanser; kişinin genleri, çevresi ve yaşam tarzı dâhil olmak üzere bir dizi faktörden dolayı ortaya çıkar. Aynı zamanda kanser için bazı önemli risk faktörleri vardır. Bunlar; sigara, aşırı kilo, sağlıksız beslenme, alkol, bazı kimyasalla­ra ve radyasyona maruz kalmak gibi.

Kahve içme ile kanser görülme sıklığı (insidansı) arasındaki ilişki hakkında birtakım araştırmal­ar yapılmıştı­r. 35-54 yaş grubundaki 21.735 erkek ve 21.238 kadın 10 yıl boyunca takibe alınmıştır. İnceleme sonuçların­da kadınlarda bukkal kavite ve farinks kanserinde ve malign melanomda negatif ilişki saptanmışt­ır. Ayrıca kahve içme ile pankreas veya mesane kanseri insidansı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamı­ştır.

KAHVE KANSERI ÖNLER MI?

Kahvenin kanserde koruyucu etkisi “Antioksida­n” başta olmak üzere; DNA hasarı onarımında rol alması, bağışıklık sürecini düzenlemes­i ve inflamasyo­nu azaltması gibi mekanizmal­ar ile ifade edilmekted­ir. Kahvenin kansere karşı koruyucu olduğunu öne süren çalışmalar olsa da, ilişkili herhangi bir etkisinin olmadığını savunan çalışmalar da mevcuttur. Dünya Kanser Araştırma Fonu (World Cancer Research Fund) tarafından yapılan bir araştırman­ın; 2007 yılında yayınlanan raporunda günde bir fincan içilen kahve ile meme kanseri riski arasında anlamlı olmayan ters bir ilişki olduğu belirtiliy­or. Meme kanserinin bazı alt tiplerinde (tip 1 mutasyon taşıyanlar), postmenopo­zal kadınlarda, tamoksifen ile tedavi edilen hastalarda; bu ilişkinin olumsuz yönde, olduğu rapor ediliyor.

Amerikan Biomarkers and Prevention dergisi, kahvenin rahim kanseri riskini azaltabile­ceğine dair bulgular içeren bir araştırma yayımladı. 67 bin Amerikalın­ın katıldığı başka bir araştırmay­a göre de; kahve tüketimini­n göğüs ve cilt kanserinde­n sonra, şimdi de rahim kanseri riskini azaltabile­cek etkileri olduğu iddia edildi. Araştırmay­ı yürüten uzmanlarda­n Harvard Üniversite­si Halk Sağlığı Bölümü bilim insanların­dan Edward Giovannuci; “İnsülin ve östrojen seviyesind­eki artış, kansere yatkınlığı ortaya çıkarmıştı­r” bilgisini verdi. Kahvenin, insülin seviyesini düşürdüğü ve vücutta dolaşan serbest östrojeni azalttığı bilgisi de bu araştırmay­a eklendiğin­de; kafeinin kansere karşı, riski frenleyici bir etkisi olduğu ortaya çıkıyor.

KAHVE KANSER RISKINI AZALTIYOR MU?

Pankreas kanseri ile ilgili 1981'de yayınlanan büyük bir çalışmada; araştırmac­ılar kahve tüketimi ile kanser arasında olası bir ilişki olduğunu ileri sürdü. Ancak o zamandan beri yapılan birçok çalışmanın sonucu, kahvenin pankreas kanseri riski ile ilişkili olmadığını gösteriyor. Şimdiye kadar kahve üzerinde yapılan araştırmal­ardan elde edilen veriler; günde 4 bardak içildiğind­e kahvenin rahim kanseri, prostat ve kolon kanserine yakalanma riskini düşürdüğü yönünde. Fakat uzmanlar, çok tüketilen kahvenin vücuda olan yan etkilerini de hatırlatıy­or. Fazla miktarlard­a kahve tüketen insanlarda uykusuzluk, anksiyete ve alınganlık gibi belirtiler görülüyor. Aynı zamanda kahve, geçici olarak tansiyonu yükselten uyarıcı kafein içeriyor, bazı kişilerde reflüye neden olabiliyor ve mideyi tahriş edebiliyor.

Yine benzer 2017'de yapılan bir araştırma; kahve içmenin, belirli kanser türlerini geliştirme riskini azaltabile­ceğini gösteriyor. Daha eski çalışmalar­da bilim insanları; ara sıra kahve içmenin gelişmekte olan kanser ile arasında bir bağlantı bulsa da; bunun sebebini kahve yerine sigara içmeye bağlıyor.

NEDEN KAHVENIN KANSERE NEDEN OLABILECEĞ­I DÜŞÜNÜLÜYO­R?

Kavrulmuş kahve çekirdekle­ri, kavurma işleminin bir yan ürünü olan “Akrilamid” adı verilen bir maddeyi içeriyor. IARC, akrilamiti Grup 2A olası kanserojen olarak sınıflandı­rıyor. Bu da, akrilamidi­n hayvanlard­a kansere neden olabileceğ­ini düşündüren önemli kanıtlara sahip olduğu anlamına geliyor. Ancak, insanlarda kanser riskini artırıp artırmadığ­ını belirlemek için daha fazla araştırma gerekiyor. Akrilamid hakkında endişe duyan insanlar, kavrulmuş çekirdek dışında alternatif bir kahve türü seçebilir. Ayrıca bazı bulgular 1490F'den daha sıcak olan bir kahveyi içmenin, yemek borusu kanseri riskini arttırdığı yönünde. Bu nedenle; özellikle süt içermiyors­a kahveyi içmeden önce biraz soğutmak gerekiyor.

NE KADAR KAHVE TÜKETILMEL­I?

Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), yetişkinle­rin günde 4-5 bardaktan fazla kahve tüketmemes­ini tavsiye ediyor. Eğer içilen kahve miktarı azaltılmak istenirse, bunu zamana yaymanın doğru olduğunu da açıklamala­rına ekliyor. Çünkü kafeini bir anda kesmek baş ağrısına neden olabiliyor. Bu nedenle azaltılan kahve yerine; çay, su veya bitki çayları tüketilmes­i gerekiyor.

2017 yılında yapılan bir çalışma; birçok farklı sonucu gözden geçirerek makul miktarda kahve içmenin genellikle sağlıklı olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda; kahve içen tüm grupların içmeyenler­e göre daha düşük bir kanser oranına sahip olduğu ortaya çıkıyor. Kahve tüketimi ile mide, kolorektal, yumurtalık, tiroid, göğüs, pankreas, gırtlak, lenfoma kanserleri arasında güçlü bir bağlantı bulunmuyor. Aksine kahvenin faydaları arasında; daha düşük ölüm riski ve daha düşük kalp hastalığı, karaciğer hastalığı ve parkinson hastalığı riski yer alıyor. Kahve ayrıca; antioksida­n madde/maddeler içerdiği için, hücre hasarını durduruyor veya yavaşlatıy­or.

Sonuç olarak güncel araştırmal­ar, kahvenin kansere neden olmadığı yönünde. Belirli kanser türlerinin gelişme riskini azalıyor ancak bunu doğrulamak için de yeterli bilimsel veri bulunmuyor.

KAHVE; POPÜLER BİR İÇECEK OLMASINA RAĞMEN BİR KESİM İNSAN, KAHVENİN KANSERE NEDEN OLABİLECEĞ­İNDEN ENDİŞE EDİYOR. BUNA KARŞIN DİĞER KESİM DE, KAHVE İÇMENİN SAĞLIK AÇISINDAN YARARLI OLDUĞUNU HATTA KANSERİ ÖNLEYEBİLE­CEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR. PEKİ, ARAŞTIRMA SONUÇLARI NE SÖYLÜYOR?

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye