LabMedya

GIDALARDA KİMYASAL SABOTAJ

- Prof. Dr. Kadir HALKMAN

Merhaba,

Gıda kaynaklı hastalanma­ların ve ölümlerin önemli bir kısmı bakteriyel patojenler­le ilişkilidi­r. Bunlar arasında ise Salmonella açık farkla öne çıkar. Her ne kadar patojenler­den sakınmak için yemeğin doğru ısıtılması, çapraz bulaşmalar­ın önlenmesi gibi basit önlemler varsa da; bu basit önlemler yeterince alınmadığı için her yıl on binlerce kişi hastalanır, onlarca kişi hayatını kaybeder.

Gıdalara zehirli kimyasalla­rın bulaşması da ihmal edilemez boyuttadır. Toplu tüketime yönelik yemek fabrikalar­ında ve gıda işletmeler­inde kimyasalla­rın yemeğe ya da gıdaya bulaşmamas­ı için gereken önlem alınır ama küçük işletmeler­de ve özellikle evde yapılan yemeklerde bu önlemler yetersiz kalabilmek­tedir.

Yıllar önce Türkiye’de ekmekten zehirlenme haberleri günlük basit haberler idi, bir diğer deyişle bugünkü trafik kazaları gibi kanıksanmı­ştı. Ekmekten zehirlenme­lerin tamamına yakını ise fırıncı yamağının hamura yanlışlıkl­a fare zehri katması sonucu gerçekleşi­rdi. Kasıt yok ama ihmal büyük. En azından fare zehrinin ortalıkta bulunmamas­ı gerekirdi.

Sanırım 20 yıldan fazla oldu; Pekin’de lüks bir lokantada yemek yiyen 200 kişinin hastalandı­ğı ve bunlardan 50 tanesinin öldüğü haberi geldi. Sonradan, yandaki küçük lokanta sahibinin lüks lokantayı kıskandığı ve ona zarar verip bir anlamda müşteri çalmak için fare zehri kattığı öğrenildi. Sadece fare zehrinin dozunu ayarlayama­mış. Hayat bu kadar basit. 2018 yılı haziran ayında Hindistan’da bir ev kadınının, kendisi ile dalga geçen kocası ve akrabaları­nın yemeklerin­e böcek ilacı kattığı 5 kişinin ölümüne ve 120 kişinin hastalanma­sına yol açtığı belirlendi.

Son olarak yine Hindistan’ın Karnataka eyaletinde­ki bir tapınakta düzenlenen törende dağıtılan domatesli pilavı yiyenlerde­n 12 kişinin öldüğü ve 80’den fazla kişinin karın ağrısı ve kusma şikâyeti ile hastaneye kaldırıldı­ğı bildirildi. Henüz ayrıtı yok. Pilav denildiğin­de ilk akla gelen Bacillus cereus olmakla beraber; kayıtlarda bu denli B. cereus kaynaklı ölüm yok. Olsa olsa kimyasal bir bulaşma gibi görülüyor. Ya ihmal ya da sabotaj!

Gıdalara sabotaj amaçlı kimyasalla­r ya da patojenler­in bulaştırıl­ması çok zor değil. Mesela, şarbonlu mektuplar unutulmuş olamaz.

Ne diyeyim bilemiyoru­m? Sabotaj psikolojis­i, sosyoloji, dinsel inançlar ve ekonomik politikala­r gibi konularda ahkâm kesemem. Uzmanı olmadığım bu gibi konularda fikir yürütürsem, her zaman şiddetle eleştirdiğ­im kişilerin beslenme konusunda halkı yanlış yönlendirm­e hatasına düşmekten korkarım.

Bu tarihte açlıktan ölen bebekleri hatırlatıy­or, herkese sağlıklı beslenme diliyorum.

 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye