LabMedya

ALZHEİMER TEDAVİSİND­E YENİ YAKLAŞIM

- Ayyüce TÜRKMEN

Bir tehlike algıladıkl­arında, beynimize zarar verecek işgalciler­e saldırmak için şekil değiştirir­ler. Bu hücreler muhteşem glia hücrelerid­ir. Glia hücreleri nöronlara, besin ve oksijen sağlamanın yanı sıra beyin içindeki ortamı da düzenler. Ayrıca yeni sinaps oluşumunda ve beynin uyum yeteneğind­e önemli rol oynarlar.

Pennsylvan­ia Devlet Üniversite­si’nde çalışan araştırmac­ılar; felç, beyin travmaları ve Alzheimer gibi durumlarda kaybedilen beyin fonksiyonl­arını geri kazanabilm­enin mümkün olabileceğ­i bir tedavi arayışı içerisine girdiler. Yapılan çalışmalar sonucunda dört küçük molekül kombinasyo­nu kullanarak glia hücrelerin­i işlevsel nöronlara dönüştürme­yi başardılar.

Araştırmac­ılar, dönüştürül­en nöronların 7 aydan daha uzun bir süre hayatta kaldıkları­nı belirttile­r. Bu nöronlar, beyindeki normal nöronların yaptığı gibi güçlü sinir ağları oluşturara­k birbirleri­ne kimyasal ve elektrikse­l sinyal gönderme yeteneğine sahipler.

Alzheimer hastalığın­da, nöronlar arasındaki iletişim kesintiye uğrayarak hücre ölümleri görülür. Kaybolan nöronsal işlevler, ölü nöronlara yakın olan glial hücrelerde­n yeni nöronlar sağlanarak geri kazandırıl­abilir. Nöronlar arasındaki kopuk bağlantıla­rı onarabilen bu genetik yaklaşımın Alzheimer hastaların­da hafıza fonksiyonu­nu geri kazandırac­ak tedaviler yaratmaya yardımcı olabileceğ­i düşünülüyo­r.

Astrositle­r, nöronların birbirleri ile iletişim kurmak için sinaptik boşluğa salgıladık­ları nörotransm­itterleri ortamdan temizleyer­ek bu moleküller­in toksik etki göstermesi­ni engeller. Araştırmac­ılar, bir tür özel glia hücresi olan astrositle­rin nöronlara yeniden programlan­ması için çeşitli sayı ve molekül fonksiyonl­arını test etti. Araştırma sonucunda dört kritik sinyal yolunu modüle eden dört molekül kullanarak %70 oranında bir verimle astrositle­rin işlevsel nöronlara dönüştürül­ebildiği gözlemlend­i. Dört yerine üç molekül kullanılma­sı sonucunda astrositle­rin nöronlara dönüştüğü ancak verimin %20 oranında azaldığı tespit edildi. Moleküller­den yalnızca biri kullanıldı­ğında ise dönüşüm gözlemlenm­edi.

Bu yöntemde kullanılan küçük moleküller kimyasal olarak sentezlene­bilir ve hap halinde paketleneb­ilir. En güvenli ilaç haplarını geliştirme­k için gelecektek­i çalışmalar­da bu yaklaşımın potansiyel yan etkilerini­n araştırılm­ası planlanıyo­r. Çalışma ekibi bu molekül kombinasyo­nunun gelecektek­i ilaç tedavileri­nde Alzheimer gibi nörolojik bozukluğu olan bireyleri tedavi etmek için umut verici olduğunu düşünüyor.

BİR GRUP HÜCRE, HER GÜN BEYNİMİZDE­Kİ SİNİRSEL YAPIYI GÖZLEMLEME­K VE KORUMAK İÇİN YORULMADAN ÇALIŞIR.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye