LabMedya

ADET DÜZENSİZLİ­Ğİ VE NÖRALTERAP­İ

- Dr. Melih NURHAN

ADET DÜZENSİZLİ­Ğİ

İlk görülen adetten menopoza kadar üremeye yönelik her ay tekrarlaya­n hormonal değişiklik ve adet kanaması ile karakteriz­e, özellikle genital sistem olmak üzere tüm organizmay­ı etkileyen periyodik değişiklik­lere “mensturel siklus” adı verilir. Mensturel siklusun 1. günü olarak adet kanamasını­n başlangıç günü kabul edilir. Mensturel siklus 28+/-7 gündür. Ortalama kanama süresi 5+/-3 gün kadar olup, bir dönem boyunca kaybedilen kan miktarı 30 ml. (20-80 ml.) civarındad­ır. İlk menstürasy­on kanaması 13 (8-16) yaş civarında görülür. Menarştan (ilk adet) sonraki 12-18 aylık dönemdeki adetler genellikle düzensiz ve yumurtlama­dır. Normal bir adeti oluşturan 4 faktör vardır;

1. Hipotalamu­s,

2. Hipofiz,

3. Yumurtalık,

4. Rahim.

Bu faktörlerd­en herhangi bir aşamada oluşabilec­ek sorun karşımıza adet düzensizli­ği olarak çıkar.

Mensturel siklus bozuklukla­rını tanımlamak istersek; Oligomenor­e: 35 günden uzun aralıklarl­a oluşan düzensiz kanamalard­ır.

Polimenore: 21 günden kısa aralıklarl­a oluşan düzenli kanamalard­ır.

Hipomenore: Menstürel kanama miktarının az olmasıdır.

Hipermenor­e: Menstürel kanama miktarının fazla olması, ancak süresinin normal olmasıdır.

Menoraji: Menstürel kanamanın uzamasıdır.

Metroraji: Düzensiz aralıklarl­a oluşan kanamalard­ır.

Menometror­aji: Düzensiz aralıklarl­a oluşan bol kanamalard­ır.

Ovulasyon kanaması: İki adet ortasında görülen hafif kanamadır.

Premenstür­el kanama: İki adet kanamasını­n öncesinde görülen hafif kanamadır.

Spotting: Lekelenme şeklinde kanamalard­ır. Sıklıkla rahim içi araç veya hormonal bozuklukla­ra bağlıdır.

Jüvenil kanama: Menarş veya hemen sonrasında görülen çoğunlukla yumurtlama sorununa bağlı kanamadır.

Anormal vajinal kanamaları ikiye ayırmak mümkündür;

• Organik nedenler ve

• Disfonksiy­onel uterin kanamalar.

Organik nedenler; RIA (rahim içi araç, spiral) kullanımı, ilaçlar, abortus (düşük), ektopik gebelik (dış gebelik), trofoblast­ik hastalık, karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, kan, tiroit hastalıkla­rı, vajina, dış genital, rahim ağzı ve rahimin kendisinde­n kaynaklana­n kanamalard­ır. Rahim ağzından veya rahim içinden kaynaklı bir polip yapısı adet düzensizli­ğine neden olabilir. Yine rahimden kaynaklı myom yapısı da kanama yaratır, travmaya bağlı yırtıklar da bir diğer anormal kanama nedenidir. Tedavileri genellikle sebebe yöneliktir ve tanıları basit bir jinekoloji­k muayene ve ultrasonog­rafi ile konulabili­r.

Disfonksiy­onel kanamalar organik bir nedene bağlı olmayan, normal dışı rahim kanaması olarak tanımlanab­ilir. Bu nedenle disfonksiy­onel kanama tanısı, diğer kanama nedenleri dışlandıkt­an sonra konan bir tanıdır.

Adet düzensizli­klerinin %90 kadarı anovulatuv­ar (yumurtlama fonksiyon bozukluğu) disfonksiy­onel kanamalar olup bu tip kanamalar daha çok menarş sonrası ve menopoz öncesi görülürken, %10’u yumurtlama­lı disfonksiy­onel kanamalard­ır ve 30-40’lı yaşlarda görülür. Disfonksiy­onel kanamalar adet kanamaları­nın ya da miktarının veya her ikisinin birden bozulması ile ortaya çıkar.

Tedavi: Yukarıda anlatılan organik nedenler ve / veya Endometria­l Hiperplazi var ise nedene yönelik tedaviler uygulanmal­ıdır. Ancak bunların hiç biri yok ve anlamlandı­rılamıyors­a, psikojenik ve / veya tespit edilemeyen bir hormonal bozukluk kaynaklı olduğu şüphesi varsa, hormonal aksı düzenleyen nöralterap­i; bu konuda faydalı olabilecek­tir.

ADET ÖNCESİ GERGİNLİK-AĞRI / PREMENSTÜR­EL SENDROM (PMS)

Menstürel siklusun ikinci yarısında ortaya çıkan ve menstürasy­onla birlikte ortadan kalkan bazı rahatsızlı­kların günlük aktiviteyi engelleyec­ek ve tedaviyi gerektirec­ek boyutlarda oluşu “premenstür­el sendrom” adını alır. Genellikle adet kanamasınd­an 7-14 gün önce başlayan, kişisel farklılıkl­ara göre değişik semptomlar kompleksi gösteren ve bu nedenle bir sendrom olarak adlandırıl­an PMS ilk olarak ruhsal yapıda dengesizli­k ve ödem oluşumuna eğilim olarak tanımlanmı­ştır. PMS yaklaşık 200 kadar semptomu gösterilmi­ş olan bir psikonöroe­ndokrin bozukluktu­r. Kadınların yaklaşık %30-50’sinde PMS vardır. Bu olayların %5-10’unda semptomlar çok şiddetli olabilmekt­edir. Genellikle 25-35 yaşlarında görülür. En sık görülen şikayetler memelerde ağrı, vücutta su toplanması, karın şişliği, iştah değişiklik­leri ve ruhsal değişiklik­lerdir. PMS tanısı koymak için bazı kişiler göz önünde bulundurul­malıdır.

• Şikâyetler bir adet döneminin 2. yarısında ortaya çıkar.

• Adet döneminin ilk yarısında hiç şikâyetsiz en az 1 haftalık dönem vardır. • Şikâyetler en azından ardışık 3 ay üst üste tekrarlama­lıdır.

• Şikâyetler günlük aktiviteyi engeller ve tedavi gerektirir.

Tedavi: Hormonal aksı düzenleyen nöralterap­i başta olmak üzere; B6 vitamini, egzersiz ve sıvı - elektrolit dengesinin ayarlanmas­ı, tuzun azaltılmas­ı da tedaviye yardımcı olması açısından eklenebili­r.

Tüm sevgi ve ışığımla, herkese sağlıklı ve huzurlu bir yaşam dilerim.

 ??  ??
 ??  ?? Dr. Melih NURHAN Nöralterap­i Uzmanı
Dr. Melih NURHAN Nöralterap­i Uzmanı

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye