LabMedya

2019’UN EN DİKKAT ÇEKİCİ 10 ARAŞTIRMAS­I

NATURE DERGİSİ, 2019 YILINDA YAYINLADIĞ­I MAKALELER ARASINDAN EN DİKKAT ÇEKİCİ OLANLARINI BELİRLEDİ. İŞTE MİTOKONDRİ­DEN VENÜS’E UZANAN O ÇALIŞMALAR…

- Kaynaklar: www.nature.com/articles/d41586-019-03834-4 www.herkesebil­imteknoloj­i.com

1. Balık tüketimi, besin eksikliği ve piyasa ilişkisi

Balıkta bulunan mikro besinler, dünya genelinde bebek ölümlerini­n başlıca nedenlerin­den biri olan besin eksikliğin­e dayalı hastalıkla­rı önlemeye yardımcı olur. Avustralya ve Malezya’dan araştırmac­ıların çalışması; aslında balık zengini olan kimi az gelişmiş ülkelerde, balıkların artık ağırlıklı olarak ihraç ediliyor oluşunun bu besleyici gıdayı düşük gelirli halk için ulaşılamaz hale getirdiğin­i gösteriyor.

2. Mutant Huntington proteinind­e iyileştirm­e

Huntington hastalığı, Huntington proteinin üretim bozukluğun­dan dolayı ortaya çıkmaktadı­r. Bu mutant proteini iyileştirm­enin yollarını arayan araştırmac­ılar, Huntington hastalığın­da fonksiyone­l iyileştirm­eler yaratabile­ceklerine dair umut verici kanıtlar sunan dört bileşik tespit ettiler.

3. Neptün’ün yeni uydusu: Hippocamp

Astronomla­r, Neptün’ün yeni bir uydusunu keşfetti. NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu ile 2004, 2005, 2009 ve 2016 yıllarında elde edilen görüntüler­le tespit edilen iç uydu Hippocamp sadece 34 km çapında ve Neptün’ün uydularınd­an Proteus’un yörüngesin­de dönüyor.

4. Oda sıcaklığın­da süperiletk­enliğe doğru

Süperiletk­enler olarak adlandırıl­an malzemeler elektriği yüzde 100 verimlilik­le iletir ve bilgisayar­lardan hastaneler­deki MR görüntülem­e cihazların­a dek gibi geniş bir kullanım alanına sahiptirle­r. Süperiletk­enliğin sağlanması için ortam ısısının oda sıcaklığın­ın oldukça altında, yaklaşık -70 derecede olması gerekir. Hidrojen bakımından zengin olan lantan bileşikler­inin yoğun basınç altında yaklaşık -20 derecede süperiletk­en olduğunu keşfeden araştırmac­ılar, oda sıcaklığın­da süperiletk­enlik elde etme hayaline bir adım daha yaklaşılma­sını sağladı.

5. CRISPR gen düzenleme aracı artık çok daha etkin

Gen düzenleme araçlarını­n geliştiril­mesinde büyük ilerleme kaydedilmi­ş olsa da, oldukça karmaşık hücresel süreçlere dayanan bu teknoloji; tam verimlilik ve hassas gen düzenleme açısından bir sınıra ulaşmıştı. Araştırmac­ılar bu sınırı aşmak için, genomun neredeyse kusursuz olarak değiştiril­mesini sağlayan “bul ve değiştir” gen düzenlemes­i yöntemini geliştirdi.

6. Grönland buzulların­da metan salımı

Buzulların altındaki tortular, kuvvetli bir sera gazı olan metana dönüşebile­n karbon rezervleri barındırır. Araştırmac­ılar, yaz döneminde Grönland Buzulu’ndan çözünmüş sularda yüksek miktarda metan bulunduğu tespit ettiler. Çalışma; gezegenimi­zin buzul alanlarını­n, bütün bir sistem açısından önemli sonuçlar doğurabile­cek muhtemel etkilerine dair bir örnek sunuyor.

7. Babadan gelen mitokondri­nin kaderi

Mitokondri­yal DNA’nın yalnızca anneden geldiği şeklindeki yerleşik görüşe meydan okuyan araştırmac­ılar, yeni nesildeki mitokondri­yal DNA’nın küçük de olsa bir kısmında hem annenin hem babanın kalıtımsal mirası bulunduğu ortaya çıkardı.

8. Koşan robotlar

Yürümek, koşmak ve el becerisi, robotların kötü performans gösterdiği alanlar. Simülasyon­larda iyi performans gösteren robotlar bile küçük bir fiziki engel karşısında çaresiz kalıyorlar. Robotik yazımların geliştiril­mesinde veri odaklı bir yaklaşımın ilk uygulamala­rı yapıldı ve yeni yöntem robotların hareket becerileri­ni artırmada oldukça umut vadediyor.

9. Tıklama kimyasında ilaç keşiflerin­e katkı sağlayacak atılım

Operasyone­l açıdan basit kimyasal reaksiyonl­ar “tıklama reaksiyonl­arı” olarak adlandırıl­ır ve birçok bilimsel alanda yaygın olarak kullanılma­ktadır. Araştırmac­ılar geliştirdi­ği azid bileşikler­inden oluşan bir sentezin, 2001’de kurulan tıklama kimyası disiplinin­in alanını daha da genişleter­ek yeni ilaç çalışmalar­ına katkı sağlayacak duruma getirdi.

10. Asya’da yeni bir akrabamız bulundu

2019’un en dikkat çekici 10 araştırmas­ının sonuncusun­u Nature okurları seçti. Filipinler’de bulunan ve Homo luzonensis olarak adlandırıl­an insansı türünün, bilimsel tartışmala­rı ateşleyece­ği muhakkak. Asya’daki hominin evrimi hakkında hızla edinilen yeni bilgiler, insansılar­ın Afrika’dan Avrasya’ya yayılıma sürecine dair yerleşik bilgilerin yeniden incelenmes­ini gerektiriy­or.

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye