WILLIAM HARVEY

‘‘KAN DOLAŞIMININ KEŞFİ’’

William Harvey 1 Nisan 1578’de İngiltere’nin Folktone şehrinde doğdu. Babası zengin bir tüccardı. William Harvey, eğitimini Centerbury’de Kins’s School’da sürdürdü. Daha sonra yükseköğrenimini Cambridge’de tamamladı. Harvey iyi bir öğrenciydi. Ancak profesörlerinin beklediği parlak öğrenci imajına uymuyordu.

1597 yılında dönemin en ünlü tıp okulu olan Padua’ya gitti ve anatomi uzmanı Fabricius‘un derslerine katıldı. Fabricius, damarlardaki valfları bulmuştu ancak tam olarak nasıl bir görev edindiklerini açıklayamamıştı. William Harvey’in kan dolaşımını bulmasında Fabricius’un ortaya çıkardığı bu valflar önemli bir nokta olmuştur.

Eğitim hayatından sonra Harvey, Londra’da çalışmaya başladı. Bu sürede Kraliçe Elizabeth’in özel doktoru Launcelot Browne’nin kızı Elizabeth Browne’a âşık oldu ve evlendiler. Bu evlilik Harvey’in saray ahalisine katılmasına yardımcı oldu.

1609’da St. Bartholomew Hastanesi’nde çalışmaya başladı. Burada özellikle hastanede belli günler bulunup hastaların sorunlarına çözüm arıyordu. Bu hastanede oldukça tecrübe edindi ve kan dolaşımıyla ilgili çalışmaları için ilham aldı.

Harvey’in çalıştığı dönemlerde kanın karaciğerden çıktığı, vücutta iki ayrı kan olduğu, biri kalbin sağ karıncığından çıkıp vücudu dolaştığı diğeri sol karıncıktan çıkıp atardamarlarla yavaş ve düzensiz bir şekilde dolaştığı düşünülüyordu.

Harvey, bunun yanlış olduğunu düşündü ve araştırmalarını bu soru çerçevesinde sürdürdü. Valfler kanın bir doğrultuda çıktığını gösteriyordu. Bunun yanı sıra kan nereden çıkıp nereye gidiyordu?

Harvey, elinde bir nesneyi tutan gönüllünün koluna turnike uyguladı. Daha sonra, kan damarlarının içinden akan sıvının birikmesi nedeniyle şişmesini bekledi. Küçük çıkıntılar (B, C, D, E), ven kapakçıklarının varlığını gösteriyordu. Harvey vücutta iki ayrı kan olmadığını ortaya çıkardı. Bununla da kalmadı ve kanın kalpten pompalandığını sonra da tekrar kalbe döndüğünü buldu. Yani kan akışı bir dolaşım içindeydi. Harvey buluşunu önce 1616’da Royal College of Physicians (Kraliyet Tıp Okulu)’da sundu. İlk başlarda meslektaşları bu buluşu pek önemsemediler. Ancak Harvey çalışmaya, çalışmalarını anlatmaya devam etti.

1628’de bir kitap yayınladı. “Exercitatio Anatomica de Mota Cordis et Sanguinis in Animalibus” yani “İnsan Vücudunda Kalbin ve Kanın Hareketi Konusunda Deneme” anlamına gelen bu kitap, tıp çevrelerince oldukça sansasyon yarattı. Ortaya koyduğu kuram oldukça yenilikçiydi. Ancak bu durum ilk başlarda pek olumlu geri dönüş sağlamadı. Doktorların bir kısmı karşı cephe alırken, halk da kaçık gözüyle bakıyordu. Ancak geçen sürede Harvey’in kuramını inceleyen diğer doktorlar bunun doğru olduğunu gördüler. Böylece bu direnç zamanla azaldı ve Harvey, bu buluşuyla ünlendi. Benzer tepkiler Avrupa kıtasında da geldi ancak zamanla onlar da bu kuramı kabul etti.

Bu çalışmaları sürerken Harvey, sarayda da ilgi görmüştü. Birinci Charles’in özel doktoru olmuştu. Kral Harvey’i destekliyordu. Ancak araya İngiltere’deki iç savaş girdi. Harvey emekliliğinden sonra Londra’ya döndü. 1654 yılında Kraliyet

Tıp Okulu “Okulun Başkanlığını” teklif etti ancak Harvey, yaşlılığından dolayı bu teklifi kabul etmedi. Harvey 3 Haziran 1657’de felç geçirerek hayata gözlerini yumdu.

Eşi yıllar önce ölen Harvey’in çocuğu olmamıştı. Bu sebeple bütün vasiyetini Kraliyet Tıp Okulu’na bıraktı. Bununla birlikte her yıl okulun açılışında okunması için de bir tebliğ bırakmıştır. Bu tebliğ, “Harvey Söylevi” olarak anılır. Söylevin içinde meslektaşlarını deneyler yoluyla doğanın sırlarını çözmeye ve mesleğin onuru için birbirlerine daima karşılıklı sevgi ve dostluk göstermeye teşvik ediyordu.