TELSİZ TELGRAF VE RADYONUN MUCİDİ

İtalyan fizikçi Marconi’nin yaptığı çalışmalar insanlar için oldukça önemidir. Bir mucit ve mühendis olan Guglielmo Marconi (18741937) ilk başarılı uzun mesafe telsiz telgrafı geliştirdi ve yaygınlaştırdı. 1901’de ilk transatlantik radyo sinyalini yayınladı. Şirketi Marconi Radio, okyanus yolculuklarında gemilerin iletişim kurmasını sağladı ve batan Titanic’ten sağ kalan yolcular da dâhil olmak üzere yüzlerce hayat kurtardı. 1909’da radyo çalışmaları için Nobel Fizik Ödülü’nü Alman fizikçi Ferdinand Braun ile paylaştı.

Guglielmo Marconi 1874 yılında İtalya‘nın Bologna şehrinde doğdu. Babası zengin bir toprak sahibiydi ve annesi İrlandalı içki üreticisi Jameson ailesinin bir üyesiydi. Marconi, özel öğretmenler tarafından eğitildi. Livorno Teknik Enstitüsü ve Bologna Üniversitesi’nden mezun oldu. 1894’te Marconi, Alman fizikçi Heinrich Rudolf Hertz tarafından keşfedilen elektromanyetik etkileşimlerin yarattığı “görünmez dalgalar” ile büyülendi. İlk radyo dalgaları üretip ileten, yıldırım ve elektrik üzerine araştırma yapan Sir Oliver Lodge’u; James Clerk Maxwell’in önceki matematik çalışmalarını ve Heinrich Hertz’un deneylerini takip ederek, elektromanyetik dalga tekniğini araştırmaya başladı.

Marconi, 1894’te Bologna yakınlarındaki babasının arazisinde, nispeten daha kaba tertibatlar kullanarak deneyler yapmaya başladı. Gerilimi arttırmak için bir indüksiyon bobini, gönderme ucunda bir Morse anahtarı ile kontrol edilen bir kıvılcım deşarjı ve alıcı olarak basit bir dalga reseptörü (radyo dalgalarını algılamak için tasarlanmış bir cihaz) kullandı. Yaptığı ön deneylerden sonra, daha iyi ekipmanlar geliştirdi. Sistematik testlerle, sinyal aralığının bir metal plaka veya silindir dikey bir anten kullanılarak arttırıldığını kanıtladı. Bu sinyal aralığı, Marconi’yi bu yeni iletişim sisteminin potansiyellerini ikna etmeye yetecek kadar 2,4 km’ye (1.5 mil) yükseldi. Bu süre boyunca, yayılan elektrik enerjisini her yöne yaymak yerine bir ışın şekline getirmek için antenin etrafına yansıtıcılar yerleştirerek basit deneyler yaptı.

İtalyan hükümetinin çalışmalarına ilgisiz olması nedeniyle Marconi, Londra’da şansını denemeye karar verdi. 1896’da Londra’ya gitti ve kısa bir süre sonra postanenin başmühendisi olan Sir William Preece ona destek olmaya başladı. Marconi, ilk patent başvurusunu 1896 Haziran’ında İngiltere’de yaptı ve bu yıl boyunca bir dizi başarılı gösteri gerçekleştirdi. Antenleri daha fazla yüksekliğe konumlandırmak için balon ve uçurtmalar kullandı. Geliştirmeleri ile Salisbury Ovası’nda 6.4 km’ye (4 mil) kadar ve Bristol Kanalı boyunca yaklaşık 14.5 km (9 mil) üzerinde mesafelerde sinyal gönderebilmişti. Bu testler, Preece’nin konferanslarıyla birlikte hem İngiltere’de hem de yurtdışında önemli bir tanıtım yaptı ve Haziran 1897’de Marconi

La Spezia’ya gitti. Orada bir kara istasyonu kurarak 19 km’ye kadar mesafelerde İtalyan savaş gemileriyle iletişim kurmayı başardı.

Marconi’nin mühendis olan kuzeni Jameson Davis, patentini finanse etti ve Wireless Telegraph ve Signal Company Ltd. (1900’de Marconi’nin Wireless Telegraph Company Ltd.)’yi kurmasına yardım etti. İlk yıllarda, şirketin çabaları esas olarak radyotelgrafinin tüm imkânlarını göstermeye odaklanmıştı. 1899 yılında İngiltere’deki Güney Foreland ile Wimereux Fransa arasında 50 km (31 mil) mesafede iletişim kurmak için kablosuz bir istasyon kurulduğunda bir adım daha atıldı. Aynı yıl, İngiliz zırhlıları 121 km (75 mil) mesafede mesaj alışverişinde bulundu.

Eylül 1899’da Marconi, iki Amerikan gemisine telsiz telgraf donanımı ekledi. Bu iki geminin görevi New York’taki gazetelere Amerika

Yat Yarışları’nın ilerleyişini bildirmekti. Bu telsiz gösterinin başarısı dünya çapında heyecan uyandırdı ve Amerikan Marconi Şirketi’nin kurulmasına yol açtı. Ertesi yıl Marconi Uluslararası Deniz Haberleşme Şirketi, gemiler ve kara istasyonları arasındaki hizmetleri kurmak ve işletmek amacıyla kuruldu.

1900 yılında Marconi, 7777 sayılı Kablosuz Telgraf Aparatında İyileştirmelerle ilgili meşhur patentini yayınladı. Sir Oliver Lodge tarafından yapılan ilk kablosuz telgraf çalışmalarına dayanan patent, çeşitli istasyonların parazit olmadan farklı dalga boylarında çalışmasını sağlıyordu. (1943’te ABD Yüksek Mahkemesi, Lodge, Nikola Tesla ve

John Stone’un radyo cihazlarının geliştirilmesinde önceliğe sahip olduğunu belirleyen kararı ile Marconi’nin 7777 sayılı patenti iptal etmiştir.)

Marconi’nin büyük zaferi henüz gelmemişti. O zamana kadar bazı seçkin matematikçiler tarafından Dünya’nın yuvarlak olması nedeniyle elektrik dalgaları aracılığıyla pratik iletişimi, 161322 km arasında sınırlı olacağı görüşü öne sürülmekteydi. Marconi Aralık 1901’de İngiltere’nin Cornwall kentinden Atlantik Okyanusu’na gönderilen sinyalleri, okyanusun diğer tarafında yer alan Kuzey Amerika’da Newfoundland Poldhu’dan alarak büyük bir başarı elde etti. Bu başarı, uygar dünyanın her yerinde muazzam bir etki yarattı.

Dünya çevresinde ve atmosfer boyunca radyo dalgalarının yayılma yasaları hakkında çok şey öğrenilmiş olmasına rağmen, bu başarı radyo iletişiminin geniş anlamda gelişiminin başlangıç noktasıydı. Sonraki 50 yılda gerçekleşen yayın ve seyahat hizmetleri sektöründe Marconi önemli bir rol oynamaya devam etti.

Marconi, 1902’de ABD yolcu gemisi Philadelphia ile bir yolculuğu sırasında gündüz 1,125 km ve gece 3,200 km mesafelerden mesajlar aldı. Bu sayede radyo dalgalarının; atmosferin üst bölgelerinden yansıma yaparak geçtiğini, iletim koşullarının gece gündüz olduğundan daha elverişli olduğunu keşfetti. Bu durum gündüz saatlerinde yukarı doğru hareket eden elektromanyetik dalgalar, güneş ışığının etkisi altında iyonize olur ve alt atmosfer içinde absorbe olarak sınırlı kalır. Ayrıca 1902’de, Marconi, manyetik dedektör patentlemiştir. Sonraki üç yıl boyunca, yatay yönlü bir anten geliştirmiş ve patent almıştır. Bu cihazların her ikisi de iletişim sisteminin verimliliğini artırmıştır.

1910’da yaklaşık 8,600 metre dalgaboyu kullanarak yaklaşık 9,650 kmuzaklıkta İrlanda’daki Clifden’den gönderilen mesajları Buenos Aires’ten aldı. İki yıl sonra Marconi, uzun mesafeli istasyonların kurulabilmesi için gelişmiş iletim ve alım sistemleri için yenilikler yaptı. Bu artan verimlilik sayesinde Marconi, 1918 Eylül’ünde İngiltere’den Avustralya’ya ilk radyo mesajını gönderdi.

Telsizde ve denizcilik uygulamalarında hızlı ve yaygın gelişmelere rağmen, Marconi’nin sezgileri ve deney yapma çabaları hiçbir şekilde sonlanmadı. 1916 yılında I. Dünya Savaşı sırasında İtalya’daki testlerden sonra Marconi; iletilen sinyallere düşman tarafından müdahaleyi en aza indirerek, hem de sinyal gücü artışı sağlayan kısa dalga boylarının olası avantajlarını gördü. 1923’te deneylerine, özel olarak donatılmış olan buharlı yat Elettra’da devam etti. Cornwall Poldhu’da 1 kilovatlık bir vericiden, sinyaller 2,250 km uzaklıkta alındı. Enerjinin istenen yönde yoğunlaştırılması için ışın anten sisteminin kullanılmasıyla en modern uzun mesafeli telsiz iletişiminin temelini oluşturan, kısa dalga kablosuz iletişiminin geliştirilmesine başlanmıştır. 1924’te Marconi şirketi Büyük Britanya ülkeleri arasında kısa dalga iletişim sistemi kurmak için İngiltere Postanesi ile bir sözleşme imzaladı.

Birkaç yıl sonra Marconi; yaklaşık 0,5 metre (1,6 fit) daha kısa dalgalar ile olan çalışmasına geri döndü. Elettra yatında

İtalya kıyılarında yapılan deneyler, düşük güçlü vericilerle yararlı iletişim aralığının sağlanabileceğini kısa süre sonra gösterdi. 1932’de çok kısa dalga boylarını kullanan Marconi, Vatikan Şehri ve Papa’nın Castel Gandolfo’daki sarayı arasında bir telsiz telefon sistemi kurdu. Daha sonraki çalışmalarda, Marconi bir kez daha 55 cm (22 inç) kadar kısa radyo dalgalarının bile ufukta veya verici ve alıcı arasındaki optik mesafeyle sınırlı olmadığını kanıtladı.

Marconi birçok ödül ve birkaç onur derecesi aldı. Kablosuz telgrafın geliştirilmesi için

Nobel Fizik Ödülü’nü (1909) aldı. Paris’teki 1919 barış konferansına tam yetkili temsilci olarak gönderildi ki burada Avusturya ve Bulgaristan ile barış antlaşmalarını imzaladı. 1929’da İtalyan senatosuna aday gösterildi ve 1930’da Kraliyet İtalyan Akademisi’ne başkan seçildi.

İtalya’ya döndü, Benito Mussolini’nin destekçisi oldu ve ilk evliliğini İrlandalı bir sanatçıyla yaptı. Ondan dört çocuğu oldu. İkinci evliliğini ise bir İtalyan soylu kadınla yaptı. 1935’te Mussolini’nin Abyssinia’yı işgal etmesini savunmak için Brezilya ve Avrupa’yı dolaştı. İki yıl sonra 1937’de Roma’da kalp krizinden öldü. Şerefine Amerika, İngiltere ve İtalya’daki radyo istasyonları birkaç dakika sessizlik içinde yayın yaptılar.

Kaynak: www.ilkkimbuldu.com

"KABLOSUZ ÇAĞIN GEIŞI SAVAŞI IMKÂNSIZ HÂLE GETIRECEK"