PREMATÜRE DOĞUMLAR
Bir bebeğin dünyaya gelmesi 9 aylık bir zaman sürer, bu sürecin sonucunda doğum gerçekleşir. Ancak bazen 9 aylık bu süre tamamlanmadan doğum kendiliğinden gerçekleşebiliyor. Bu durum annede ya da bebekte gelişen bazı sağlık problemleri ya da doktorların doğumu erken gerçekleştirmeye karar vermesi nedeniyle ortaya çıkabiliyor. 37’inci haftadan önce gerçekleşen doğumlara “prematüre doğum” adı veriliyor ve doğum sürecinin 35, 32, 28 hafta gibi daha erken sürelere indikçe doğum sonrası yaşanabilen sorunlarda aynı oranda artıyor.
Prematüre bebeklerin doğum sonrası yaşadığı sorunlardan biri de solunum sıkıntısı. Bebeğin akciğerlerinin dış ortamda kendisi solumayı sağlayacak şekilde gelişmediği için doğum sonrası oksijen veya solunum cihazlarına ihtiyaç duyabiliyor. Düşük vücut sıcaklığı olan hipotermi de yine prematüre bebeklerde sık görülüyor. Normalde bebeklerin doğum öncesi son aylarda cilt altı yağ dokusu artar, ancak erken doğum dolayısı ile bebeğin kilosunun azlığı nedeniyle vücut ısısını muhafaza edemiyor ve bu nedenle uzun süre kuvöz içi sıcaklığa ihtiyaç duyuyor.
Prematüre bebeklerde doğum sonrası beslenme büyük problem. Yaşanılan sorunları bebeğin yeterince emme refleksinin gelişmemesi veya emecek gücünün zayıf olması, emilen sütün yeterince sindirilememesi ve bu sebepten kan şekerinin düşme eğilimi olarak sıralayabiliriz. Bağışıklık sisteminin yeterince gelişmemesi nedeniyle prematüre bebeklerin enfeksiyona eğilimleri de oldukça yüksek. Bu bebeklerde sarılık erken başlayıp kısa sürede tehlikeli seviyelere çıkabiliyor.
Prematüre bebekler oksijen almak ve ısısını muhafaza etmek ve sarılık tedavisi dolayısı ile günlerce kuvöz içinde ve yoğun bakım ünitesinde kalabiliyor. Beslenmeleri yeterli olmadığı için serum ve burun sondasıyla beslenme ihtiyacı duyabiliyor. Bu durumlar ile karşılaşan ailelerin bebeklerin doğdukları hastane ve çalışan personelin yeterliliği konusunda şüphede kalıyor ve bebeklerin kuvözde kalış süreleri uzadığı takdirde diğer yoğun bakım ünitelerine sevkleri söz konusu olabiliyor. Halbuki doğum öncesi ve doğum sonrası gebelerin ve doğan bebeğin dikkatli bir şekilde takibi, doğum sonrası yaşanabilecek riskleri minimuma indiriyor ve prematüre doğumlar kabus olmaktan çıkıyor.
Prematüre bebeklerin sağlıklı gelişimi için yapılabilecekleri ise şöyle sıralayabiliriz:
• Doğum doktoru ile çocuk doktoru iletişim halinde olarak mutlaka anneye doğum öncesi akciğer olgunlaşmasını destekleyen ilaçların yapılması sağlanmalıdır.
• Doğum sonrası hem çocuk doktoru hem de hemşireler bebeğe fazla invazif girişimler yani kan almak, hortumla uzun süre ağız, burun temizlemek, vücudu doğum sonrası yıkamak gibi yani bebeği doğum sonrası strese sokacak girişimlerden kaçınmalıdır. Isısı hemen sağlanmalı, minimum ellenmeli ve steril çalışılmalı, kısa sürede beslemeye geçilmeli, oksijen tedavisi sadece gerektiği kadar verilmeli ve kuvözde ve hastanede gerektiği kadar tutulmalı, en kısa sürede anneyi emmesi ve taburcu edilmesi sağlanmalıdır.
• Ev ortamı steril hale getirilmeli, ziyaretçi kontrollü sayıda olmalı, bebeğin odasında yeterli ısı muhafazası sağlanmalı, anne sütü vazgeçilmez olmalı, aşılar ve aylık kontroller düzenli olarak yapılmalıdır.