COVID DÖNEMİNDE SIK KARŞILAŞILAN ALERJİLER

Normal şartlar altında bağışıklık sistemimiz vücudu korumak adına zararlı bir durumla karşılaştığında savunma sistemini çalıştırır ve antikor üretir. Alerjiye yatkın bireylerde bağışıklık sistemi ortamda zararlı bir durum olmasa bile ortamdaki herhangi bir dokuyu veya besini zararlı zannederek antikor üretebilir. Bu durum kişilerin histamine olan hassasiyetinden ve geçici bağırsak sendromuna bağlı vücuda kontrolsüzce gören toksin ve ağır metallerden kaynaklanır.

Histamin ise vücutta üretilen biyolojik bir enzimdir. Herkesin tolere ettiği bir histamin düzeyi vardır. Genetik ve çevresel faktörler histaminin tolere düzeyini belirler. Daha önceden antihistaminik kullanan bireylerde polen, lateks veya nikel alerjileri özellikle strese bağlı olarak bu günlerde en sık gördüğümüz problemler arasındadır. Bu alerjileri çeşitli testler ile kanda inceleyebilirsiniz ancak çoğu yeterli kanıt seviyesinde kabul edilmemektedir. Bunlardan bazıları ise şunlardır;

DERİ TESTLERİ: Çizme, pirinç veya delme (IGE düzeyine bakılır. Test sonucu pozitif verse de kişinin besin tüketimi takibindeki sonuç daha esas alınır.) Negatif çıkması IGE ye bağlı reaksiyon değildir demektir.

ATOPİ YAMA TESTİ: Sonuçlar 72 saatte çıkar. Gecikmiş veya IGE aracılı olmayan reaxionları değerlendirmek için kullanılır ancak klinik değeri YOKTUR.

INTRADERMAL TEST (SET): Pick testinden daha hassastır. Yan etkisi fazladır. Tek başına değerlendirilmesi güvenilir değildir.

KAN TESTLERİ: CAP-FEIA: IGE aracılı reaxionlari saptamak için kullanılır. 6 besin için güvenilirdir. Bunlar; süt, yumurta, buğday, inek sütü, yer fıstığı ve soya.

RAST: CAP testinin yerine yapılabilir. Daha hassas bir analizdir. Yüksek SIGE alerji saptanamadığı gibi düşük ise de SIGE değeri “Alerji bunlarla alakalı değildir” denilemez. Yani tek tanı aracı değildir.

ELISA: RAST ile aynıdır. IGE düzeyine bakılır tek tanı aracı değildir.

SPESİFİK IGG, IGM, IGA: Özel uzmanlık gerektirir ama güvenilirliği hala sorgulanmaktadır. Olumu sonuçlar ise kişinin o besine daha önce maruz kaldığını göstermektedir.

SERUM IG4: Güvenilirliği hala sorgulanan bir yöntemdir ve besinin daha önce vücuda alınmış olduğunu gösterir.

BAT (bazal aktivasyon testi): Klinik için kullanımı henüz standardize edilmemiştir.

ALCAT ve MRT: Henüz tanı konduran bir

test değildir.

KINESIYOLOJI: Tanı amaçlı kullanımı kabul edilmemiştir ancak öngörü için uygundur. Hastanın kolu uzatılır. Test edilen besin ve flakon eline yerleştirilir. Besin ele konduktan sonra kas gücü zayıflarda ve kol daha kolay hareket ederse pozitif reaksiyon kabul edilir.

DİL ALTI TESTİ: Kinesiyoloji ile aynı

etkidedir.

PROVAKASYON VE NÖTRALIZASYON

TESTİ: Kinesiyoloji ile aynı etkidedir.

POLEN ALERJISI OLAN BIREYLER HANGI BESINLERE DIKKAT ETMELI?

Polen alerjisi olan bireylerin arıların geçme ve geçme ihtimalinin olduğu bitkilerden çapraz bulaşma (kontaminasyon) nedeniyle etkilenen sebze ve meyveler aşağıda sıraladığım gibidir. Tüketildiğinde ağızda ve boğazda kaşıntı ve ödem oluşabilir.

YABANI OT POLENİ: Karpuz, kavun, kabak, salatalık, kivi, muz.

HUS AĞACI POLENİ: Elma, şeftali, kayısı, kiraz, erik, armut, badem, fındık, havuç, kereviz, maydanoz, kimyon, rezene, kişniş, anason, soya fasulyesi, yer fıstığı.

ÇİMEN POLENİ: Portakal, domates, pazı, fıstık, beyaz patates.

LATEKS ALERJISI OLAN BIREYLER HANGI BESINLERE DIKKAT ETMELI?

Academy Of Nutrition And Dietetics

2013 çalışmasında latekse alerjisi olan bireylerin alerji semptomları gecene kadar aşağıda sıralanan besinlerden de uzak durması öneriliyor.

• muz

• tapyoka

• sursop

• kestane

• kivi

• mango

• çarkıfelek

• domates

• şalgam

• kabak

• dolmalık biber

• kereviz

• patates

• Hint ayvası

TÜM HISTAMINIK DURUMLARDA EN AZ 4 HAFTA BESLENMEDEN MUTLAKA ÇIKARILMASI GEREKEN BESINLER

• baharatlar (biber tozları, tarçın, karanfil, köri, küçük Hindistan cevizi, kekik, sirke)

• fermente ürünler ve her çeşit alkol

• kurubaklagiller

• avokado, patlıcan, ceviz, ıspanak, domates salçası, turşu, taze patates

• meyveler ve özellikle kuru meyveler (elma serbest)

• süt, yoğurt, peynir

• kemik suyu ve kırmızı et (balık yarım saat içinde tutulursa tüketilebilir) • plastik şişeler, fondöten gibi bisfenol içeren maddeler beslenme programından belli bir süre için çıkarılır ve yavaş yavaş sırayla eklenir.

Yemekler her gün taze yapılır. Bu esnada hastanın diğer sağlık problemleri ve kullandığı ilaçlar gözetilerek dermatoloji hekimiyle birlikte alması gereken takviyelere karar verilir.

Fonksiyonel tıp bakış açısıyla yaklaşırsan kişide alerji belirtileri başladığı anda dermatoloji hekimi ile birlikte kontrol edilmek suretiyle histamin diyeti uygulanır ve yavaş yavaş eliminasyon diyetine döndürülür. Akabinde ft listesi hazırlanırken alerjisi olan gıdalara yer verilmemesi gerekir.

Son olarak bu konulara verilen önemin artmasıyla yeterli dersi çıkarttığımızı düşünüyorum.