SARS-CoV-2 PARKİNSON PROTEİNİ İLE ETKİLEŞEBİLİR

Nispeten genç COVID-19 hastalarında virüsle temastan sonra birkaç hafta içinde Parkinson hastalığı geliştiğine dair vaka raporları bilim insanlarını iki durum arasında bir bağ bulunup bulunmadığını sorgulamaya itti. ACS Chemical

Neuroscience’ta araştırmaları yayınlanan bilim insanları, en azından laboratuvar koşullarında SARS-CoV-2 N-proteininin nöronal bir protein olan α-sinüklein ile etkileştiğini ve Parkinson hastalığında rol oynayan patolojik protein demeti amiloid iplikçiklerinin oluşumunu hızlandırdığını gösterdiler.

Solunum problemlerine ek olarak, Sars-CoV-2 koku kaybı, baş ağrısı ve “beyin sisi” gibi nörolojik problemlere de yol açabilir. Ancak bu belirtilerin virüsün beyne girmesiyle mi ya da bağışıklık sisteminin virüse verdiği cevaba bağlı beyinde salgılanan kimyasal sinyallerle mi tetiklendiği hâlâ tartışma konusu. Parkinson hastalığında α-sinüklein adında bir protein anormal amiloid iplikleri oluşturur ve beyinde dopamin üreten nöronların ölümüne yol açar. İlginç şekilde Parkinson hastalığında da koku kaybı yaygın bir premotor belirtidir. Bu olgu ve COVID-19 hastalarında bildirilen Parkinson vakaları Christian Blum, Mireille Claessens ve meslektaşlarını SARS-CoV-2 protein yapılarının α-sinükleinin amiloide dönüşümünü tetikleyip tetiklemeyeceğini düşünmeye itti. Virüste en bol miktarda bulunan iki proteinle çalışmayı seçtiler: SARS-CoV-2’nin hücreye girmesini sağlayan spike (S-) proteini ve virüsün içindeki RNA genomunu saran nucleocapsid (N-) proteini.

Laboratuvar deneylerinde amiloid ipliklerine bağlanan bir floresan prob kullanarak coronavirus proteinlerinin yokluğunda α-sinükleinin ipliklere dönüşmesinin 240 saatten daha uzun sürdüğünü gösterdiler. S-proteinini eklemek bir değişim yaratmadı ancak N-proteini protein birikimini 24 saatten kısa süreye indirdi. Başka bir deneylerinde ekip N- ve α-sinüklein proteinlerinin, zıt elektrostatik yüklerinin devreye girmesiyle ve en az 3-4 α-sinüklein bir N proteine bağlanmasıyla doğrudan etkileştiğini gösterdi. Daha sonra araştırmacılar SARSCoV-2 enfekte bir hücrenin içinde görülmesi beklenen konsantrasyonda N proteini ile floresan işaretli α-sinükleini bir Parkinson hücre modeline enjekte ettiler. Sadece α-sinüklein enjekte edilen kontrol hücrelerine kıyasla iki proteinin birlikte enjekte edildiği hücreler iki kat daha fazla canlılığını yitirdi. İki proteinin birlikte enjekte edildiği hücrelerde α-sinüklein dağılımı değişikliğe uğradı ve araştırmacılar bunların amiloid olup olmadığını teyit edemese de hücrelerde uzamış yapılar gözlendi. Bu etkileşimlerin insan beynindeki nöronlarda da olup olmayacağı bilinmiyor ancak eğer gerçekleşiyorsa araştırmacıların da belirttiği üzere bu COVID-19 enfeksiyonuyla Parkinson hastalığı arasındaki bağlantıyı açıklamaya yardımcı olabilir.

Çeviri: www.sciencedaily.com/ releases/2021/12/211214135150.htm