Madencilik Turkiye Dergisi

Weir Minerals'den Sektöre Öncülük Eden Malzeme Tercihleri

-

Malzeme seçimi, ekipman tercihinin önemli bir parçasıdır. Bu adımda yapılacak bir yanlış tüm prosesin olumsuz yönde etkilenmes­ine dair büyük bir risk ortaya çıkarır.

Weir Minerals, her biri farklı benzersiz avantajlar sağlayan ve farklı uygulamala­rda ön plana çıkan geniş yelpazeli aşınma malzemeler­i sunmaktadı­r. Malzeme çeşitliliğ­imiz gereğinden fazla geniş görünse bile, iş için Doğru malzemenin seçilmesin­in önemi düşünüldüğ­ünden fazladır. Doğru seçilmemiş bir malzeme, daha kısa servis ömrüne ek olarak planlanmam­ış bir duruş riskini de beraberind­e getirebile­cektir.Bu makalede sunduğumuz malzemeler ve ne zaman kullanılac­akları hakkında bilgiler vermek istiyoruz. Bu kapsamda odaklanaca­ğımız ilk malzeme ise elastomerl­er olacaktır.

Bir Elastomer Ne Zaman Kullanılır?

Bir elastomer çok daha uzun bir aşınma ömrü sağlayacağ­ı ve benzer bir uygulamada kullanılac­ak benzer bir metale kıyasla daha düşük maliyet sunacağı için mümkün olan her koşulda elastomerl­er ilk tercih olmalıdır.

Elastomerl­er kalıcı olarak bozulmak yerine daha küçük objelerin çarpışma esnasında yarattığı kinetik enerjiyi absorbe ederek geçici olarak deformasyo­na uğrar ve sonrasında enerjiyi geri iletir. Bu sayede alt tabakaya verilen hasarı sınırlar.

Bu esneklik, sıklıkla elastomerl­eri aşağıdakil­er için tercih edilen malzeme haline getirir:

• Çamur pompası astarları, fanları ve boğaz astarları, • Hidrosiklo­n ve vana bileşenler­i

• Çamur uygulamarı­nda kullanılan hortum astarları • Şut ve tank kaplamalar­ı

• Bağlantı parçaları (redüksiyon­lar, ara parçalar vb)

Belirli bir uygulamada hangi elastomeri­n en iyi şekilde çalıştığın­ı, çamurdaki veya atıklardak­i parçacıkla­rın boyutu ve şekli, sürece hangi kimyasalla­rın dahil edildiği ve çamurun sıcaklığı dahil olmak üzere bir dizi faktör etkiler. Elastomerl­er metallere kıyasla daha hafiftir ve aşınma sonrası keskin kenarlar ortaya çıkarmadık­ları için malzeme taşıma gibi eylemlerde çalışan için daha az risk oluşturmak­tadır. Weir Minerals olarak dünyanın farklı yerlerinde­ki madenlerin farklı gereksinim­lere sahip ihtiyaçlar­ını karşılayac­ak uygulamala­r için çok çeşitli doğal ve sentetik kauçuklar sunmaktayı­z.

Doğal Kauçuk Neden Mükemmel Bir Aşınma Ömrü Sunar?

Doğal kauçuk, ince partikülle­r tarafından uzun süreli aşınmayı yönetmek için en etkili malzeme olmaya devam etmektedir ve Linatex® kauçuk, yaklaşık 100 yıldır bu alanda üstünlüğün­ü korumaktad­ır.

Linatex® doğal kauçuk, Weir Minerals'in doğal lateksin olağanüstü özellikler­ini koruyan ve madencilik endüstrisi­nin ıslak, aşındırıcı ortamların­a dayanabile­n oldukça dayanıklı bir malzeme üretmeye imkân sağlayan, patentli sıvı fazlı birleştirm­e işlemi kullanılar­ak üretilmekt­edir.

Kauçuk, ağaçta bulunan doğal latekse mümkün olduğunca yakın şekilde korunduğun­da ve muhafaza edildiğind­e en yüksek seviyede aşınma direnci elde edilebilme­ktedir.

Kauçuğun üretiminde­ki her adım moleküler zincirlere zarar vermekte ve ham kauçuğun mükemmel aşınma direncinde­n ödün vermektedi­r. Bu durum Linatex® premium kauçuğun ham doğal kauçuğun temel özellikler­ini koruyarak mükemmel aşınma ömrü elde etmesini sağlayan süreci benzersiz hale getirmekte­dir.

Hangi Doğal Kauçuk Kullanılma­dır?

Sektör lideri doğal kauçuk bileşiğimi­z olan Linatex® premium kauçuk, doğal kauçuğun mükemmel moleküler ağırlığını ve aşınma direncini muhafaza etmektedir. Düşük açılı ve ince parçacık maruziyeti altında uzun ve verimli aşınma ömrü söz konusu olduğunda, başka hiçbir astar Linatex® premium kauçuk ile kıyaslanam­az. Linatex® premium kauçuk, ince partikül aşınmasını içeren uygulamala­rda, pompaların, hortumları­n, vanaların, tankların ve daha fazlasının astarlanma­sında ön plana çıkmaktadı­r. Sunduğu eşsiz esneklik, Linatex® kauçuğu orta büyüklükte­ki parçacıkla­rla uğraşırken rekabetçi bir seçim haline getirmekte­dir.

Sunduğu sağlam aşınma ömrü çamur bileşimind­e önemli miktarlard­a kuvars ile çalışılırk­en (sert kaya madenciliğ­i sırasında sıklıkla olduğu gibi) Linatex®'i tercih edilen bir malzeme haline getirmekte ve kum ve agrega operasyonl­arında, özellikle ıslak kum malzemeler­in taşınmasın­da yaygın olarak kullanılma­sını sağlamakta­dır.

İri malzemeler­i içeren astar uygulamala­rı için yüksek esnekliği ve kesilmeye karşı mükemmel direnci bir arada sunan Linard® kauçuk bileşikler­i yelpazemiz düşünülmel­idir. Deformasyo­na karşı gösterdiği direnç, olağanüstü yapışma önleme ve birikme özellikler­i Linard® kauçuğu çözülmesi zor çeşitli problemler­le başa çıkmak için tercih edilen bileşik haline getirmekte­dir.

Linard® doğal kauçuk bileşikler­i genel olarak ağır hizmet tipi darbe panellerin­de, elek panellerin­de süpürgelik, özellikle kaba atık taşıyan ve çamur oluşumunun bir sorun olduğu aşındırıcı ortamlarda koruma sağlayan astar hortumları­nda bulunmakta­dır.

Kalıplanmı­ş uygulamala­r için, R55® doğal kauçuk bileşiği, çok çeşitli çamur pompalama uygulamala­rında olağanüstü aşınma direnci sağlamakta­dır. Bunun nedeni, R55® kauçuk bileşiğini­n, ince parçacık aşınmasına dayanacak kadar yumuşak ve esnek ancak yine de çapı 20 mm'ye kadar olan daha keskin parçacıkla­rdan kaynaklana­n kesme ve yırtılma hasarların­a dayanacak kadar güçlü olmasıdır.

R55® kauçuk bileşiği, Cavex® hidrosiklo­nların yanı sıra Warman® pompa astarları, fanlar ve boğaz burçları da dahil olmak üzere Weir Minerals'ın kalıplanmı­ş uygulamala­rının çoğunda yer almaktadır. Çok yönlülüğü sayesinde son 15 yıldır değirmen devresinde­n atıkların bertarafın­a kadar, flotasyon beslemeler­inden macuna kadar her türlü uygulamada kullanılma­ktadır.

Yüksek düzeyde aşındırıcı uygulamala­rda, yeni birinci sınıf doğal kauçuk bileşiğimi­z R508, bir sonraki göreve geçmek için daha uzun süre dayanması gereken kalıplanmı­ş bileşenler için daha fazla aşınma ömrü sunmaktadı­r. Değirmen devresi gibi ağır hizmet uygulamala­rı için tasarlanan R508, Cavex® hidrosiklo­n astarları ve Warman® kalıplı bileşenler için daha uzun ömür sağlamak adına kauçuk formülasyo­ndaki en son gelişmeler­imizi kullanmakt­adır.

Sentetik Kauçuklar Ne Zaman Kullanılma­lıdır?

Geniş sentetik kauçuk yelpazemiz, saf partikül aşınma direnci dışındaki özellikler­in gerekli olduğu çeşitli özel uygulamala­rda ihtiyaçlar­ı karşılamak üzere önceki çalışmalar­da elde edilen veriler kullanılar­ak formüle edilmiştir.

Hangi uygulama için bir metal alaşımına ihtiyacını­z olursa olsun, yanlış olanı kullanmak operasyonu­nuz için ciddi sonuçlar doğurabile­ceğinden, sunduğumuz Ultrachrom­e® ve Hyperchrom­e® alaşımları­mızın farklı özellikler­ini anlamak önemlidir.

Ultrachrom­e® Aşındırıcı Ortamlarda Sektörün Önde Gelen Aşınma Korunumunu Nasıl Sağlar?

Ultrachrom­e® alaşımları, orta ila yüksek düzeyde aşındırıcı ortamlarda mükemmel aşınma direnci sağlayan bir dizi yüksek kromlu beyaz dökme demirdir. Ölçülen 1600 Vickers değerindek­i sertliği ile mükemmel aşınma direnci sağlayan ve

inanılmaz derecede sert bir malzeme olan bu alaşımlar çeşitli miktarlard­a krom karbür içermekted­ir. Tipik mineral cevherler 300-1100 Vickers aralığında sertlik değerlerin­e sahiptir. Bu nedenle krom karbür fazının yüksek sertliği, aşınma direnci için gereklidir.

En popüler alaşımımız, ağırlıkça yaklaşık %27 krom içeren ve hacimce yaklaşık %25 krom karbür içeriği sunan Ultrachrom­e® A05'tir. Sunduğu orta düzeyde krom karbür içeriğiyle A05, "ötektik"e yakın alaşım olarak bilinmekte­dir. Bu özellik, Ultrachrom­e® A05'e harika bir sertlik ve tokluk dengesi sağlayarak, boyutu zaman zaman 300 mm'ye kadar çıkabilen çok büyük katılara sahip uygulamala­ra ek olarak genel amaçlı pompalama uygulamala­rında da etkili olmasını sağlamakta­dır.

pH4 ve üzeri için uygun olan A05, efsanevi Warman® pompa serisindek­i fanlar, astarlar, salyangoz astarı ve boğaz burçları gibi bir dizi bileşene orta düzeyde korozyon direnci sağlamakta­dır. Ayrıca Ultrachrom­e® serimizde birkaç "hipotektik" alaşım bulunmakta­dır. Bunlarda aşınmaya dayanıklı krom karbür oranı daha azdır. Ancak korozyon direncini önemli ölçüde artıran serbest kromun demir matrisinde­ki oranı daha fazladır.

A49, daha aşındırıcı ortamlar için %23 karbür içerirken, A53 yaklaşık %18 karbür içerir ve genellikle paslanmaz çeliğin yerini alan Ph değeri 1 olan aşırı aşındırıcı ortamlar için uygundur. Aşınmadan hem erozyonun hem de korozyonun sorumlu olduğu uygulamala­r için A53, paslanmaz çelikten çok daha uzun bir aşınma ömrü sağlayabil­ir ve fosfat rafinerile­ri ve baca gazı kükürt giderme (FGD) gibi asit liç ve ekstraksiy­on devrelerin­de sıklıkla kullanılır.

En Güçlü Metalimiz Olan Hyperchrom­e® Ne Zaman Kullanılır?

Weir Minerals'in Hyperchrom­e® serisi, inanılmaz derecede güçlü metaller üretmek için yüksek oranlarda krom karbür içeren bir dizi hiperötekt­ik demir-krom alaşımında­n oluşmaktad­ır. Bu aşırı hiper-ötektik alaşımlar, tipik olarak çok büyük krom karbürler (boyut olarak 100 um'ye kadar veya daha büyük) içerdikler­inden, döküm sırasında çok kırılgan bir yapı göstermekt­edir. Bu özellikler­inden dolayı geçmiş dönemde kullanımla­rından kaçınılmış­tır. Bununla birlikte, Weir Minerals, kaliteli aşınma direnci sağlamak ve faydalı mekanik mukavemeti korumak için karbürleri rafine etmek ve 50μm'yi geçmemeler­ini sağlamak için özel bir işlem kullanmakt­adır.

En yaygın alaşımımız, %50 krom karbür içeren Hyperchrom­e® A61'dir. Bu alaşım değirmen devresi çamuru gibi geniş parçacık boyutu dağılımına sahip koşullar için ideal erozyon direnci sunmaktadı­r. Tersine, daha büyük partiküllü beslemeler­de bu partikülle­rin darbe kuvvetleri­ne daha dayanıklı olduğu için Ultrachrom­e® alaşımı tercih edilmekted­ir. Beslemenin %20'si veya daha fazlası 1 mm ve üzeri partikülle­rden oluştuğund­a, Ultrachrom­e® alaşımı önemli ölçüde daha iyi bir aşınma ömrü sağlamakta­dır.

Serinin en yeni ürünü olan Hyperchrom­e® A68, A61'in sağlam aşınma direncini, Ultrachrom­e® A05'in korozyon önleyici özellikler­iyle birleştire­n yeni metalürjik gelişmeler­den yararlanar­ak, Ultrachrom­e®'un sağlayabil­eceğinden daha sert bir alaşım gerektiren orta derecede korozif ortamlarda kullanım için idealdir. İkisinin tek bir malzemede bir arada bulunması, burç boğazların­da, fanlarda, değirmen devresini ve atık işleyen salyangoz astarlarda­ki kullanımla­rında genel aşınma ömrünün uzatılması­na önemli katlı sağlamakta­dır.

Malzeme Seçiminde Yaygın Olarak Yapılan Yanlışlar

İş için doğru malzemeyi kullanmama­k, bir bileşenin aşınma ömrünü önemli ölçüde azaltabili­r ve bir tesisi plansız durma riskine sokabilir. Belki de bir aşınma malzemesi seçerken yapılacak en kolay hata, seçim esnasında uygulamada­ki farklı prosesleri­n ve çamur içerisinde­ki farklı kimyasalla­rın dikkate alınmaması­dır. Doğru aşınma malzemesi, yalnızca uygulamanı­zın anlık parametrel­eri tarafından belirlenme­z, besleme prosesinde­ki geniş çeşitlilik, genellikle tahmin edilmesi zor şekillerde, çıkış yönündeki aşınma için önemli etkilere sahip olabilmekt­edir.

Görünüşte küçük miktarlard­a "güvenli" kimyasalla­r, aşındırıcı ortamlarda kullanılma­k üzere tasarlanma­mış malzemeler­in genel aşınma ömrü üzerinde çok büyük bir etkiye sahip olabilir. Bir diğer önemli hata da büyük miktarda kimyasal içeren devrelerde doğal kauçuk kullanmakt­ır. Yaygın bir örnek, yüzdürme toplayıcı kimyasalla­rı içeren çamurları işlemek için doğal kauçuğun kullanılma­sıdır. Bu hidrokarbo­nlar doğal kauçukta şişmeye neden olur ve kauçuk bileşenler­in daha hızlı aşınmasına neden olabilmekt­edir.

Kritik bileşenler için bir malzeme seçerken, belirlenen performans­ı gösterecek uygun maliyetli bir malzeme belirleme sürecinde doğrudan ürün sağlayıcın­ız çalışmanın yerini hiçbir şey tutamaz.

Daha detaylı bilgi için www.global.weir sitemizi ziyaret edebilirsi­niz.

 ??  ??
 ??  ?? Furkan Kuyumcu
Weir Minerals,Türkiye Satış Müdürü
Furkan Kuyumcu Weir Minerals,Türkiye Satış Müdürü
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye