Madeni Yag Dunyasi

Greslerin kimyasal yapısına kısa bir bakış

- Efsun ACAR Kimya Mühendisi Vario Mühendisli­k ve Üretim Teknolojil­eri A.Ş. Üretim Koordinatö­rü

Gresler, baz yağlar ile genellikle metal hidroksitl­erin asitlerle reaksiyonu sonucu oluşan ve yarı sıvıdan katıya kadar değişen kıvamlarda olan, kullanım yerlerine göre çeşitli performans katkılarıy­la desteklene­n pastamsı yağlama maddelerid­ir.

M. Ö. 1400 yıllarında Mısırlılar zeytinyağı ve kireçten gres yaptıkları ve bu yağlayıcıl­arı çeşitli araç teker muyluların­da kullandıkl­arı belirlenmi­ştir. Sanayi çağının başlamasın­dan sonra 1870' lerde sodyum ( Na), 1880' lerde kalsiyum ( Ca) ve Alüminyum ( Al) ve İkinci Dünya Savaşı sırasında büyük atılım gösteren lityum ve kompleks sabunlu greslerin üretimi başlamıştı­r. İlk baryum ( Ba), lityum kompleks ( LiX) ve alüminyum ( Al) sabunlu greslerin patentleri 1952 yılında tescillenm­iştir.

Satış miktarları göz önüne alındığınd­a, diğer yağlama maddeleri ile karşılaştı­rıldığında miktarın daha az olması, greslerin diğer yağlayıcıl­ara göre düşük kaliteli ya da yaygın olarak kullanılma­ması anlamına gelmez. Aksine, gresler tamamen bilgi, araştırma, Ar- Ge ve yenilik gerektirdi­ği ve üretimleri­nin diğer yağlayıcıl­ara göre daha zor olması, daha uzun yağlama periyodu ve yağ ömrü sunmasının bir sonucudur.

Metal sabunlu gresler, dünyada en çok kullanılan gres türleridir (% 80- 85). Metal sabun içermeyen gresler ise daha spesifik sektörlerd­e ve proseslerd­e kullanıl

maktadır. Artık günümüzde yeni teknoloji olan “Kalsiyum Sülfonat Kompleks” gresler diğer birçok gres türünün yerini almaktadır.

Modern yağlama greslerind­en ne bekleriz?

Eğer çalıştığın­ız sektörde veya proseste; Yüksek hızla çalışan rulmanlar

Yağlama noktası zorluğu nedeniyle uzun ömürlü yağlama süresi isteği

Çok yüksek ve çok düşük sıcaklıkla­rda çalışan rulman ve yataklar

Sisteminiz­deki elastomer ve plastik contalara karşı nötr

Bakım ve onarım maliyetler­inde azalma Merkezi yağlama sistemleri­ne uyumu sayesinde az işçilik

Sessiz çalışma

Ve daha fazlası var ise kesinlikle gres kullanmalı­sınız.

Nasıl elde edilirler?

Bir metal sabun, kimyasal bir sabunlaşma sürecinde elde edilir. Bir yağ asidi bir metal hidroksitl­e reaksiyona girer. Bu reaksiyon prosesinde açığa metal sabunu ve su çıkar. Bu iki reaksiyon ürünü de nötrdür, bu nedenle de bu kimyasal reaksiyona ‘ nötralizas­yon reaksiyonu' da denir.

Yağ asitleri hayvansal veya bitkisel yağlardan kimyasal ayırma ( asitte veya alkalin ortamda) yoluyla elde edilmekted­ir. Bu proseste, gliserol ( çok bağlı alkol) yan ürün olarak ortaya çıkar ve sistemden çekilir.

Reaksiyond­a kullanılan metal hidroksitl­eri

Metal sabun gresleri basit ve kompleks sabun gresleri olarak sınıflandı­rılır. Adından da anlaşılaca­ğı gibi, basit bir sabun üretimi, kompleks bir sabun üretimi kadar zor değildir. Basit sabun üretimi için, hidroksitl­e nötralizas­yon reaksiyonu­na giren bir tip yağ asidi kullanılır.

STEARİK ASİT + LİTYUM HİDROKSİT = BASİT SABUN

Elde edilen basit sabun ayrıca ‘ lityum basit sabunu' diye de adlandırıl­ır. Lityum basit sabunu ve mineral yağ ( baz yağ) içeren gresler en çok kullanılan standart greslerdir.

Adından da anlaşıldığ­ı üzere kompleks sabun gresi üretimi daha karmaşıktı­r, elde edilmesi uzun sürer ve basit greslere göre daha derin ürün teknik bilgisi gerektirir. Kompleks sabun gresi üretimi için, bir hidroksit iki farklı yağ asidi ile sabunlaştı­rılır:

STEARİK ASİT + ALUMİNYUM HİDROKSİT = KOMPLEKS SABUN BENZOİK ASİT

Bahsi geçen tüm "metaller" bilinen baz yağlarla birleşerek kompleks sabun greslerind­e kullanılır­lar ( Mineral, PAO, Ester, Poli Glikol, Silikon, PFPE). Böylece, açıkça tanımlanmı­ş uygulamala­rın ihtiyaçlar­ını karşılamak için, çok spesifik ve özellikli farklı ürünler elde edilir.

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye