Faizlerdeki gerileme eğilimi sürüyor
Kredi faizlerinde başlayan düşüş ihtiyaç ve taşıt kredisi dışında bu yıl da sürüyor. Aynı şekilde mevduat faizleri de gerileme eğiliminde. Ne var ki kredi faizlerindeki gerileme, nedenleri yönüyle bakılınca pek de sağlıklı bulunmuyor. Söz konusu nedenlerin başında bankaların kredi açmaya pek gönüllü olmaması, iş aleminin de kredi kullanmaktan kaçınması geliyor. Zaten düştü denilen faizler halen çok yüksek.
Mevduat ve kredi faizleri geçen yıl zirve oranlara eylül-ekim aylarında ulaştı. Daha sonra düşüş başladı. Geçen yıl sonuna gelindiğinde tüm kredi ve mevduat faizlerinde eylül-ekim aylarındaki oranların epeyce altına inilmişti.
Faizlerdeki düşüş eğiliminin bu yıl da sürmesi sürpriz olmayacaktı. Çünkü ekonomi büzülmenin ötesine geçmiş ve daralma başlamıştı.
Sanayi üretimi 2017’nin aynı dönemine göre azalıyordu, ticari faaliyetlerde bir yavaşlama vardı; bütün bunların sonucu olarak da büyüme hızında belirgin bir gerileme ortaya çıkacağı anlaşılıyordu. Yapılan hesaplamalar geçen yılın son çeyreğinde büyümenin negatif en az yüzde 5 geleceğine işaret ediyordu.
Ekonomi yeni bir yıla girilince üstündeki ölü toprağını bir anda atacak ve şaha kalkacak da değildi. Ekonomideki daralmanın bu yılın ilk yarısında da devam edebileceği dile getiriliyor, tahminler bu yönde yoğunlaşıyordu.
Ekonomik aktivitenin yavaşladığı, hatta gerilediği bir süreçte, üstelik bu dönemde bir de enflasyon yüksek seyrediyor, yani ekonomi iyiden iyiye kıskaca girme eğilimi gösteri- yorsa krediye olan talep artacak değildi ya...
Türkiye bunu yaşıyor. Ekonomi küçülüyor, tüm kesimler işlerin ne zaman normale döneceği sorusuna yanıt bulmaya çalışıyor ve tüm işler, tüm atılımlar adeta askıya alınmış bir şekilde bekleniyor.
Böyle bir dönemde kredi talebinin artması söz konusu olabilir mi?
Böyle bir dönemde kredi talebi neredeyse yerinde sayarken istisnai krediler dışında genel olarak faizlerin artması beklenebilir mi?
Oranlara da yansıyor
Tüm bankalar ortalaması itibarıyla kredi ve mevduat faizlerinin nasıl seyrettiğini bir kez daha bilginize sunmak istedik. Son veriler 11 Ocak gününe ait.
Aralık sonundan 11 Ocak’a kadar olan dönemde faiz ihtiyaç kredisi ile taşıt kredisi dışında kalan tüm kredi türlerinde geriledi. Zaten bu iki kredi de ticari faaliyeti simgelemiyor.
Asıl bakılması gereken ve ekonominin gidişatına ilişkin temel gösterge olan ticari krediler. 11 Ocak itibarıyla aralık sonuna göre ticari kredi faizinde tüm para cinslerinde düşüş var.
Mevduat faizi de düşüyor
Kredi faizlerindeki eğilim mevduat faizlerinde de kendini gösteriyor.
TL, dolar ve euro cinsi mevduattaki ortalama faiz oranı da 11 Ocak itibarıyla geçen yıla göre gerilemiş durumda.