Aktif rasyosunda formül değişti
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 1 Mayıs itibariyle bankalarca hesaplanmasını zorunlu tuttuğu aktif rasyosu formülünde değişikliğe gitti. Yeni formülle bankaları kısa vadeli kredi kullandırımından bankaları caydırmak hedeflenirken KOBİ kredileri, proje finansman kredileri, ihracat krediler teşvik ediliyor. Yapılan değişiklikle bu tür krediler için katsayı 1 değil 1.1 alınacak. 3 aydan kısa vadeli krediler formüle dahil edilmeyecek.
BDDK, 18 Nisan’da aktif rasyosu için 1 Mayıs’tan itibaren bankalarca hesaplanması ve her ay sonu itibarıyla o aya ilişkin aylık ortalamasının mevduat bankaları için yüzde 100’ün, katılım bankaları için yüzde 80’in altına düşmemesine karar vermişti. AR’nin hesaplanmasına ilişkin değişikliğe gitti.
BDDK’dan yapılan açıklamada, 31 Mart itibarıyla bankaların mevduat hariç Türk Lirası (TL) mevduat ve yabancı para (YP) mevduatlarının toplamı 25 milyar liranın altında kalan bankalara 31 Aralık tarihine kadar süre tanındığı kaydedildi. Açıklamada, AR’nin yeni düzenlemeyle birlikte pay kısmında yer alan “Krediler” kalemindeki, KOBİ kredilerinin, proje finansmanı kredilerinin ve ihracat kredilerinin hesaplamada 1,1 katsayısıyla ağırlıklandırılmasına, 3 aydan kısa vadeli kredilerin ise hesaplamada “Krediler” kalemine dahil edilmemesine karar verildiği ifade edildi.
YP kredilere 1 aşan kısmı 1.75
Bankaların (kendi aralarında yaptıkları işlemler hariç) müşterileri ile yaptıkları TL cinsi repoların ve ihraç ettikleri 6 aydan kısa vadeli TL finansman bonolarını hesaplamada AR’nin payda kısmında yer verilen “TL Mevduat” kalemi altında değerlendirileceği belirtilen açıklamada, bankaların (kendi aralarında yaptıkları işlemler hariç) müşterileri ile yaptıkları YP cinsi repoların ise hesaplamada AR’nin payda kısmında yer verilen “YP Mevduat” kalemi altında dikkate alınacağı bildirildi.
Açıklamada AR’nin payda kısmının hesaplamasında “YP Mevduat” kalemi toplamının, YP kredilere kadar olan kısmına 1 katsayısı, YP kredileri aşan kısmına ise 1.75 katsayısı uygulanarak, AR formülünün revize edildiği kaydedildi.
Tahvil alarak hedefe ulaştılar
Açıklamada ayrıca uygulamanın ilk ayında birkaç istisna dışında bankalar yapılan düzenlemeye başarıyla uyum sağlandığı belirtilerek uygulamanın duyurulduğu 18 Nisan 2020 tarihi itibarı ile hedef oranın altında olan bankaların da özellikle tahvil alımı yaparak hedefe ulaştığı kaydedildi. Açıklamada “Hedefe mevduat azaltarak ulaşma yolunu seçen bankaların serbest bıraktığı kaynakların kredilendirme faaliyetlerine aktif şekilde devam eden bankalara aktığı, böylece sektörün kaynakları kullanma anlamında verimliliğinin arttığı gözlemlenmiştir. Sayıları az da olsa birkaç bankanın AR’ın amacına uygun olmayan şekilde müşterilerini mevduattan repoya ve kısa vadeli banka finansman bonolarına geçmeye teşvik ederek, ayrıca ihtiyaç sahibi olmayan büyük müşterilere yüksek miktarda kısa vadeli kredi plasmanı yaparak hedefe ulaşmaya çalıştığı gözlemlenmiştir” denildi.
Açıklamaya göre aktif rasyosunun arbitrajı faaliyetlerine yönelik gerekli tedbirleri almak, normalleşme sürecinde bankaları tahvil alımına ilave olarak KOBİ’leri, ihracatçıları ve yatırım projelerini fonlama yönünde teşvik etmek ve bilançolarındaki aktif-pasif kur dengesizliğini azaltmaya yönlendirmek amacıyla, AR’da hazirandan ayından itibaren geçerli olacak şekilde güncelleme yapıldı. Ayrıca, ihtiyaç olması halinde ilave düzenleme yapılabileceği belirtildi.