Kayıtlı çalışan 4 kişiden birinin patronu kamu
Son dönemde genel istihdamdaki azalmaya karşın, kamu istihdamındaki artış eğilimiyle birlikte toplam kamu çalışanı sayısı 4 milyon 767 bin kişiye yükseldi. Bu gelişme paralelinde kamunun kayıtlı istihdam içindeki payı da yüzde 23’le uzun yıllar ortalamasının üzerine çıktı.
Son dönemde kamu istihdamındaki artış eğilimi sonrası, toplam kamu çalışanı sayısı 4 milyon 767 bin kişiye yükseldi. Kamunun kayıtlı istihdam içindeki payı ise yüzde 23’e çıktı. Bu da Türkiye’de neredeyse her 4 çalışandan birinin, devlet dairesi, belediye, KİT veya üniversitede çalıştığı anlamına geliyor.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre haziran ayı sonu itibariyle kamuda çalışan kişi sayısı bir önceki ilk çeyreğe göre 68 bin 345 kişi arttı. Kamu çalışanı sayısı 2018’de sıçrama göstererek 4 milyonu aşmıştı. Haziran ayı itibariyle 289 bin 165 kişisi üniversitelerde olmak üzere genel devlet kurum ve kuruluşlarında 3 milyon 848 bin 977 kişi çalışıyor. KİT, kamu bankası ve diğer devlet şirketlerinde ise 208 bin 736 kişi istihdam ediliyor. Belediye ve il özel idareleri ile bunların şirketlerinde çalışan kişi sayısı ise 709 bin 573 kişi oldu. Statü olarak bakıldığında ise 2 milyon 944 bin kişi memur, 1 milyon 161 bin kişi işçi, 496 bin kişi de sözleşmeli personel statüsünde çalışıyor.
Kamuda son yıllarda hızlanan istihdam sonrası, toplam kayıtlı çalışanlar içindeki kamu ağırlığı da yükseldi. Daha önce yüzde 1517 aralığına kadar gerileyen kamu istihdamının payı, 2018’den itibaren yüzde 20’nin üstüne çıktı. Önceki yıllarda yavaş bir artış sergileyen kamu istihdamı, 2018 sonunda bir önceki yılsonuna göre 749 bin 477 kişi birden artmıştı. Toplam kayıtlı çalışanlar içindeki kamu çalışanı payı da yüzde 21,66 olmuştu.
Takip eden dönemde kamu istihdamındaki artış devam edince 2020 Haziran ayı sonu itibariyle toplam kayıtlı çalışanlar içindeki kamu payı yüzde 23,44’e ulaştı.
Özel sektörde çalışan sayısı düştü, kamunun oranı arttı
Kamu çalışanlarının toplam istihdam içindeki payının yükselişinde, sadece kamu istihdamındaki artış değil, aynı zamanda özel sektördeki ücretli çalışan kişi sayısındaki azalma da rol oynadı. Ücretli olarak özel sektörde kayıtlı olarak çalışan kişi sayısı, 2020 itibariyle 2015’te ulaştığı seviyelerde seyrediyor. 2010’da SGK kapsamında ücretli olarak kamuya ait olmayan bir işyerinde çalışan kişi sayısı 9 milyon 53 bin kişiydi. 2015’te bu kişi sayısı 12 milyon 813 bin kişiye yükseldi. 2016’da 12.7 milyon kişi, 2017’de ise son dönemin en yüksek seviyesi olan 13 milyon 530 bin kişiye ulaştı. Özel sektörde ücretli olarak kayıt altında çalışan kişi sayısı 2018’de 12 milyon 604 bine geriledikten sonra, kısmi bir toparlanmayla 2019’da 12 milyon 706 oldu. İstihdam piyasasının salgında alınan önlemler ve iş akti feshi yasağının yürürlükte olduğu dönem olan 2020 Haziran ayı sonu itibariyle özel sektörde ücretli çalışan kişi sayısı 12 milyon 671 bin kişi olarak belirlendi.
Hem kamudaki alımların artması hem de özel sektörde istihdamın kan kaybına uğraması devlette çalışan kişi oranını artırdı. Kamunun kayıtlı istihdam içindeki payı yüzde 23'e çıktı.