Normalleşme teşvikinde püf noktaları

Koronavirüsün (COVID-19) ekonomiye etkilerini azaltmak ve işletmelerin varlığını ve istihdamını desteklemek için son aylarda bazı düzenlemeler yapıldı. Özellikle haziran ayıyla birlikte canlanmaya başlayan ekonomik hareketlilik ağustos ve eylül aylarında ivme kazandı.

İşte bu hareketlilik sonrasında kısa çalışma ödeneği ve pandemi ücretsiz izin nakdi ücret desteklerinden yararlanan işverenlere, üç aylık bir süre için normalleşme desteği verilecek.

28 Temmuz 2020 tarih ve 31199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İstihdama ilişkin düzenlemeleri içeren 7252 sayılı Kanun’la yapılan düzenlemeye göre, 4447/Geçici 23’üncü madde kapsamında, 1/7/2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların; işyerindeki kısa çalışmanın sona ermesi ve aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda, 31/12/2020 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ay süreyle, 5510 sayılı Kanun’un 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır ve destek tutarı fondan karşılanacaktır.

Teşvik uygulamasından yararlanılan dönemde aynı sigortalı için kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteği ödenmeyecek.

Bu anlamda (işsizlik sigortası primleri hariç) SGK primi işveren payı olan %22.5 ile SGK primi çalışan payı %15 toplamı olarak prime esas alt kazanç sınırının %37.5’i olarak işverenlere destek sunulacaktır. Bu durumda 30 gün destekten faydalanacak işçi 1.103.62 TL avantaj sağlanmaktadır. Ancak, bu destekten yararlanan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için 5510 sayılı Kanun’da ve diğer kanunlarda yer alan diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanamayacak. 7252 sayılı Kanun’la getirilen normalleşme teşvikinden faydalanmanın maliyet avantajı sağlayıp sağlamadığının karşılaştırılması gerekir. Örneğin diğer teşviklerden yararlanmayarak 7252 sayılı Kanun teşvikinden yararlanan bir kişi için hangi teşvikin avantajlı olduğuna bakılmalıdır.

Üç aylık destek süresinde destek kapsamına giren sigortalıdan dolayı kısa çalışma ödeneğinden/nakdi ücret desteğinden yararlanılan aylık ortalama gün sayısı kadar bu destekten yararlanılabileceğinden, ilgili ayda 7252 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen sigortalının ayın kalan çalışma günlerinin kanun numarası seçilmeksizin düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir.

İşverene her bir ay için sağlanacak destek süresi; kısa çalışma ödeneği alanlar için kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını, nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemeyecek.

Örneğin; üç aylık kısa çalışma uygulaması kapsamında toplam 51 gün, aylık olarak ortalama 17 gün kısa çalışma ödeneğinden yararlanmış olacaktır. Bu anlamda kanunun yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren asgari ücret üzerinden belirlenen %37.5 destek tutarının 17 günlük karşılığı işverene destek olarak ödenecektir.

Kısa çalışmadan yersiz yararlanıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması ya da nakdi ücret desteğinden yersiz yararlandığının tespiti halinde, iş yeri bu düzenleme kapsamında sağlanan destekten yararlanamayacak veya yersiz yararlanmış sayılacak.

Destekten yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan destek tutarı işverenden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecek.

Esasen, normalleşme desteği kapsamına geçen işyerlerinin yeniden Kısa Çalışma ve Ücretsiz İzin Kapsamı’na dönüp dönmeyeceği belirsiz idi. Bu konuda SGK Genelgesi’nde verilen örneklerle geri dönüşün mümkün olduğu anlaşılmaktadır. Yani, 3 ay normalleşme desteği alınıp, daha sonra şartların sağlanması durumunda yeniden kısa çalışma ve pandemi ücretsiz izin nakdi ücret desteğinden yararlanılabilecektir.