Buğday fiyatı yüksek olsun, çiftçi kazansın ama ekmek fiyatına karışılmasın
/ Katmer Un İrmik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürü:
Pandemi döneminde 3 ay hızlanma oldu, ama ürünler market depolarında ve ev kilerlerinde stoka girdi. Marketçilerin ve tüketicilerin elinde çok fazla stok var. İlk 3 ay hızlı ürün sattık ama son 3 ay stoklardan dolayı hiç ürün satamadık. Hammadde zamları art arda geldi.
İki ay sonra üç ay sonra buğday fiyatları ne olur bilemiyoruz. Yurt dışında buğday o kadar dalgalı ki. Yani 180$/ton olan buğday fiyatı bir anda 250$/ tonlara çıkabiliyor. TL/$ kuru çok büyük sıkıntı. Hem dolar bazında birim fiyatlarında hem de dolar kur bazında artış var. Yani 2 ay 3 ay sonra buğdayı kaç liradan serbest piyasadan alacağız veya devlet ithalat yapsa bizlere kaç liradan satacak, yoksa fonları mı düşürecekler? Bunlar hep olasılıklara göre. Dört ay vadeli ürün satmaya çalışıyorsunuz. Dört ay sonra satılan ürünün tahsilatı yapılınca hammaddeyi hangi fiyattan alacağınız belirsiz. Buğdaya çok ciddi talep var. Üretim yok. Çiftçi ekmiyor. Bunun karşılığında devlet ne kadar ithalat yapacak, kendi mi ithalat yapacak? Bu kadar rakamın altından kalkacak mı yoksa iç piyasaya mı bu işi verecek? Hiçbir şey belli değil. En büyük problem belirsizlik.
Fiyatlar serbest olsun. Çiftçi para kazansın, eksin. Ancak, ekmek satış fiyatına da karışılmasın. Zaten serbest piyasa olduğundan piyasa kendi kendini bir sene içinde ya da iki üç sene içerisinde regüle edecektir.
Geçen senede rekolte sorunu vardı. Devlet 20 milyon ton civarında bir rekolte açıklıyor. Geçen sene 5 milyon ton bir açık vardı. Hem kamu hem özel sektör ithalat yapıp bu açığı kapattı. Bu sene geçen seneye göre daha büyük sıkıntı var, çünkü buğday ekimi az ve verim düşüklüğü var. Yani geçen sene 5 milyon ton açık varsa bu sene ona en az bir 2 milyon ton daha eklemek gerekiyor.
Bu sene 7 milyon ton buğday açığımız var, ithalat ile çözülmesi gerek. Bu kısa vade de çözüm. Geçen sene de bu sıkıntıyı ithalat ile çözdük. Artık, kalıcı çözüm için üretimin artması gerek.