SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI’NA DİKKAT ETMELİ

Türkiye’nin dış ticaretini artırmak için düşünülen güzel bir uygulama. İki ülke arasında ticaretin karşılıklı olarak kolaylaştırılması ve artırılması amacıyla Türkiye bazı ülkelerle serbest ticaret anlaşmaları yapıyor. Bu anlaşmaları yaparken, Türkiye’deki yerli üretime zarar gelmemesine öncelikle dikkat etmeliyiz. Ülkede üretimi yapılmadı diye direkt o malın ithalatını serbest bırakmadan ya da gümrük vergilerini düşürmeden önce sanayicinize dönüp soracaksınız. Yok, üretilmiyorsa ne ala ama bunu üretmek isteyenler varsa sırf skor uğruna yerli üretimin önüne set çekmemelisiniz. Türkiye ithalata dayalı bir ihracat modeli ile büyümesini gerçekleştiriyor. Hammaddeyi ya da ara ürünleri almadan üretimi tamamlayamıyorsunuz. O yüzden de bazı ürünlerde vergileri düşürüp sanayicinizin üretim maliyetlerini düşürmeyi hedefliyorsunuz. İhracatınız artacaksa ithalat kötü değildir. Yeter ki iyi bir planlama yapın. İş yine dönüyor dolaşıyor iyi bir dış ticaret stratejinizin olmasına geliyor. Demek ki strateji ve plan olmadan ne üretim olabiliyor ve de sağlıklı bir dış ticaret. Uzak Doğu’dan yapılan ithalata da bu açıdan dikkat etmek gerekir. Ürün bazlı teker teker bakılmalı ona göre karar verilmelidir. Mısır ile de aynı amaçla 2005 yılında serbest ticaret anlaşması yapıldı. 2 yıl sonra da kararname imzalandı ve anlaşma yürürlüğe girdi. Türkiye, Mısır menşeli sanayi ürünleri için uygulanan gümrük vergisini STA’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte kaldırdı.

Mısır ise Türkiye menşeli sanayi ürünleri için uygulanan gümrük vergilerinin kaldırılmasını takvime bağladı. Şöyle ki; Protokol 1’e göre Mısır, liste 1 kapsamındaki ürünleri 1 Ocak 2008, liste 2 kapsamındaki ürünleri 1 Ocak 2014, liste 3 kapsamındaki ürünleri 1 Ocak 2017 ve liste 4 kapsamındaki ürünleri de 1 Ocak 2020 tarihine kadar kademeli olarak serbestleştirmiş olacak diye anlaşma imzalandı. Daha da kötüsü Mısır tarafı imzalanan STA’ya rağmen Türkiye’den Mısır’a ihracat yapacak firmaların Mısır Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nezninde “üretici kayıt sistemi” adı altında 16 Mart 2010 tarihinden beri kayıt zorunluluğu getirmiştir. İhracatçılarımız başvurularını yapmalarına rağmen Mısır tarafı işlemleri zorlaştırıyor. Başvuruların sonuçlandırılması bir yılı buluyor. Mısır’ın ihracatçılarımıza uyguladığı üretici kayıt sistemine başvuru yapma zorunluluğu, serbest ticaret anlaşmasının özü ve mantığına tamamen aykırıdır. Yine bir skor uğruna bu kadar önemli bir konu göz ardı edilmiştir. Her şeye rağmen Mısır’a olan ihracatımız artmış, ithalatımız da azalmıştır. Bunun altında yatan gerçek ise Türkiye’deki sanayicilerin bir kısmı fabrikalarını söküp Mısır’a gitti. Türkiye’den de çok sayıda mal ithal ettiler. Mısır yatırım çekme yönünden karlı çıktı. Türk sanayicisi bugün Mısır’da ciddi miktarda üretim yapıyor.