ABD pazarı ihracatta fırsat sunuyor

Mermer ve doğal taş üretiminde merkez ülkeler arasında yer alan Türkiye, yeni dönemde en çok yeni ihracat pazarlarına odaklanacak. İlerleme kaydeden ABD, ihracatta Çin'i geçerek ilk sıraya çıkabilir. Yeni dönemde işlenmiş ürüne ve daha çok beyaz ve gri mermere olan ilginin yüksek olacağına dikkat çekiliyor.

Global doğal taş rezervinin yüzde 33’üne sahip Türkiye, bu potansiyeliyle küresel pazarın da oyun kurucu ülkelerinden biri olarak öne çıkıyor. Pandeminin etkisiyle tüm iş alanları gibi Türkiye mermer ve doğal taş sektörü de yoluna yeni yöntem ve stratejilerle devam ediyor.

Öncelikle, pandeminin ilk dalgasının tüm hızıyla yaşandığı dönemlerde üretimde zorlanan sektör, zaman içerisinde çözüm metodlarıyla bu alandaki sıkıntıları büyük oranda aşmasını bildi. Bu noktada belirtmek gerekir ki NACE kodu sistemi nedeniyle mermer doğal taş fabrikalarının mücbir sebep hükümlerinden yararlanamamasına özellikle dikkat çekiliyor. Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticileri Birliği’nin (TÜMMER) dosyamızdaki yazısında bu konuya vurgu yapan açıklamalarını okumakta yarar var.

Tasarım öne çıkacak

Güçlü bir sivil toplum örgütlenmesinin bulunduğu sektörde, 17 temsilci kuruluşun biraraya gelerek yeni uygulamalar ve projeler ortaya koyması da önem taşıyan çalışmalardan. Sektörün yeni döneminde önemli stratejilerinden biri olarak gündeminde ilk sıralarda olacak tasarımda başlatılan yarışmaya gösterilen ilgi, bu alanda hızlı mesafeler alınacağının işaretlerinden sayılmalı. EMİB Başkanı Mevlüt Kaya da bu konuya dikkat çekiyor ve “Tasarım ürünlere, mimari projelere yönelinmeli, bu başarılırsa ihracatta ciddi bir artış kaydedilir” diyor.

Pandemiyle birlikte ihracatta kayıplar yaşayan sektör, karantina kurallarının haziran ayı ile gevşemesiyle birlikte toparlanmaya başladı. Üretiminin önemli bölümünü ihraç eden sektör, ticaretin canlanmasıyla birlikte bu yılın sonuna kadar kayıplarını büyük oranda telafi edecek. Doğal taş ihracatı bu yılın ilk dokuz ayında 1,2 milyar dolar oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre değerde yüzde 11,4’lük düşüş anlamına geliyor. İşlenmiş doğal taş ihracatı ilk dokuz ayda geçen yılın aynı dönemine göre değerde yüzde 4 artışla 755 milyon dolar oldu. Blok doğal taş ihracatı ise en önemli pazarları olan Çin ve Hindistan’ın kapanmasıyla yüzde 30 daralma gösterdi.

Hedef 3 ülkeden biri olmak

Doğal taş sektörü, 179 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. ABD ve Çin, sektör için son derece önemli pazarlar. Özellikle ABD, 3 milyar dolar değerinde doğal taş ithalatı gerçekleştiriyor. Bunun 1,2 milyar doları işlenmiş mermer-traverten ithalatına ait. Türkiye’ye sıfır vergi uygulayan Güney Kore’ye de sektör ihracatını artırmayı planlıyor. Şu anda Güney Kore’nin 8. büyük doğal taş ihracatçısı durumunda bulunuyor. Hedef, bu ülkeye en çok ihracat yapan 3 ülkeden biri haline gelmek.

Dünyada toplam doğal taş ithalatının 18 milyar dolar ve bunun yaklaşık yüzde 38’ini (6,8 milyar dolar) mermer ve traverten ithalatı oluşturuyor. 3.4 milyar dolar doğal taş ithalatı ile ABD başı çekiyor. Türkiye, tek başına bunu karşılayacak durumda ve bu ülkeye 286 milyon dolar olan mermer-traverten ihracatını 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor. Dünyanın en büyük ikinci doğal taş ithalatçısı ise 2.6 milyar dolar ile Çin ve bu rakamın 1.6 milyar dolarını mermer ve traverten oluşturuyor. Bu rakamlar mermer sektörü için fırsatlar olduğunu gösteriyor. Doğru bir strateji ile bu pazarlardaki etkinliğini çok daha yukarılara çıkarabilir.

Türkiye’nin Ocak-Eylül 2019’da 5.8 milyar dolar olan ABD’ye ihracatı, bu yılın aynı döneminde yüzde 5,4 arttı. Doğal taş ve mermer sektörü de ABD’ye ihracatını miktarda yüzde 12, değerde yüzde 7 artırarak en çok ihracat yapan sektörler arasında yer aldı. Görünen o ki konjonktürün de desteğiyle ABD pazarı, Çin'i geçerek Türkiye için ihracatta ilk sıraya çıkabilir.

Nihai ürün öncelikli olacak

Doğal taş ihracatında ilk beş ülke Çin, ABD, S.Arabistan, Irak ve Hindistan. Çin’ e ihracat yüzde 27, Hindistan’a yüzde 54 düştü. ABD’ye işlenmiş ürün ihracının, geçen yıla kıyasla yüzde 7 yükselmesi, bu ülkeye gerçekleşecek ihracatın rotasını göstermesi açısından önemli sayılmalı.

Yanı sıra yeni dönemde yükselen talebin beyaz mermere olduğunu belirtmek gerekiyor. Bej gözden düşerken, gri ürün ihtiyacı da artış gösterecek. Blok doğaltaş satışlarında gözlenen azalmanın da etkisi ile bu alanda nihai ürüne yönelme eğilimi de artarak devam edecek. Yani blok alıcısı ülkelerde yaşanan üretim sıkıntısı, ülkemizde nihai ürün üretimini daha da artıracak.

İhracat demişken, sektörün ekipman tedariğindeki ilerlemesinden de bahsetmek gerekir. Mermer ve doğaltaş sektörü kendisini büyütürken, ekipman sağlayan sanayiyi de geliştirdi.

Dosyamızda görebileceğiniz gibi yeni ürüne önemli oranda kaynak ayıran, yeni teknolojiyi devreye alan ve ihracata odaklanan şirket sayısı hızla artıyor. Bir parantez de sektörün dış ticaretine altyapı sağlayan liman işletmelerine yönelik açılmalı. Sektörün önemli temsilcilerinden Mersin Uluslararası Limanı, yarattığı değer ve sunduğu teknolojik altyapı ile bölgesinin yeraltı kaynaklarının ticaretine önemli katkı sunuyor. MIP Genel Müdürü Johan Van Daele, verdikleri hizmetlerin tamamen dijital platformlar üzerinden takip edilmesini sağlamayı hedeflediklerini dile getiriyor.