Büyümede son çeyrek yüzde 8, yıllık yüzde 2.6 olabilir mi?/

TÜİK tarafından 1 Mart Pazartesi günü açıklanacak 2020’nin son çeyreğine ve dolayısıyla yılın tümüne ilişkin GSYH verileri için geri sayım başladı. 2020’yi büyümede nasıl kapatmış olabiliriz, bu soruya yanıt bulunmaya çalışılıyor.

Sanayi üretimindeki seyrin büyümeye ilişkin en belirgin öncü gösterge olduğunu zaman zaman vurguladık. Dolayısıyla büyümeye ilişkin tahmin yaparken sanayi üretiminin son çeyrekte nasıl bir değişim gösterdiğine bakmakta yarar var.

TÜİK verilerine göre sanayi üretimi son çeyrekte bir önceki yıla göre yüzde 10.2 arttı. Bu oran, herhangi bir arındırma işlemine konu olmamış ham endeksle bulunan değişimi gösteriyor. Zaten GSYH’de esas alınan değişim de bu.

Sanayi üretimi ile GSYH değişimi arasındaki bağ grafiğimizde çok somut olarak görülüyor. Yön her çeyrekte aynı ama iki oran arasındaki makas yılın ikinci çeyreğinde olağandışı bir şekilde açılmıştı. Bu da, o çeyrekte sanayinin pandemi yüzünden bir anda çok büyük bir darboğaza girmesinden kaynaklanmıştı. Hiç hesapta olmayan, hiç beklenilmeyen bir durum ortaya çıkmıştı çünkü.

Üçüncü çeyrekte ise oranlar birbirine yaklaştı, zaten daha önceki dönemlerde de birbirine yakın oranlar görmüştük.

İkinci çeyrekteki istisnai makas açılması hariç tutularak iki oran arasındaki genel bağı dikkate aldığımızda söyleyebileceğimiz şu:

Sanayi üretiminin yüzde 10.2 arttığı son çeyrekte GSYH’deki artışı yüzde 7, hatta 8 olabilir.

Yıllık yüzde 2.6

Son çeyrek oranı belli olduktan sonra yıllık gerçekleşmeyi hesaplamak yalnızca bir aritmetik işleme kalıyor.

Son çeyreğe ilişkin yüzde 8’lik bir büyüme, 2020’nin tümündeki büyümenin yüzde 2.6’yı bulacağını gösteriyor.

2021-2023 dönemine ilişkin yeni ekonomi programında 2020’nin büyüme tahmini yüzde 0.3 olarak yer almış; program açıklanırken pandeminin çok olumsuz bir tablo ortaya çıkarması halinde yılı yüzde 1.5 küçülmeyle kapatmanın kaçınılmaz olabileceği de vurgulanmıştı.

Bu tür programlarda ortaya çıkan sapmaların genellikle olumsuz yönde olmasına alışkınız. Ama artık 2020’nin büyüme hızında tahmin edilene göre olumlu yönde bir sapma olacağı kesin.

Pazartesi günü açıklanacak son çeyrek büyümesinin yüzde 7, hatta 8'i bulması, yıllık oranın da yüzde 2.5-2.6 gelmesi şaşırtıcı olmayacak. Yabancı borsadan çıkmaya devam ediyor. Çıkış beşinci haftayı buldu, tutar da 980 milyon dolara ulaştı. Merkez Bankası bankalara ATM'lere 200 liralık banknot koymayın çağrısı yaptı. Cebine 200'lük banknotu koyan vatandaş kendini zengin hissedip harcamaya koşmasın ve böylece enflasyon düşsün diye mi!