MB’den bankalara:”ATM’lere 200 TL’lik banknot koymayın!”
Birkaç yıl önce Dünya’da mevcut köşe yazımdan ayrı olarak “Lambamın Cini” adlı bir köşe hazırlıyordum. Orada enflasyonun nasıl düşük algılanacağına ilişkin tipik bir örneğe yer vermiştim. Ankara’da oturduğum semtte yıllardır alışveriş yaptığım Kervanlar Kuruyemiş’in sahibi iki kardeş fiyat etiketlerini 100 gram üstünden yazmışlardı, halen de öyledir ya... Fındık almak mı istiyorsunuz, fiyat örneğin 6 lira, 7 lira, ama 100 gramının. Psikolojik olarak ne kadar etki doğurdu, bilemem.
Şimdi Merkez Bankası bankalara “ATM’lere 200 liralık banknot koymayın” diye bir yazı göndermiş. Bu enflasyonla mücadeleye katkıda bulunması amaçlanarak kaleme alınmış bir yazı mıdır, yoksa başka bir amaç mı söz konusudur, doğrusu tam anlayamadım.
Yazıda “Kupür dağılımı dengesinin enflasyon beklentisine etkisi” şeklinde bir ifade geçiyor. Acaba bu ifadeyle “İnsanlar cebine 200’lük banknotu koyup kendini zengin hissederek harcamaya koşmasın” mı denmek isteniyor?
Yoksa küçük kupürler çoğaltılmak suretiyle insanların 200’lük tek banknot yerine 40 adet 5’lik banknotla kendini zengin hissetmesi mi amaçlanıyor? Ama vatandaş kendini zengin hissederse bu sefer de çok harcar!
Dedim ya, yazıdaki amaç nedir, tam anlayamadım, diye...
Özetleyelim Merkez Bankası'nın yazısını:
“Enflasyonla mücadele kapsamında fiyat istikrarını etkileyen tüm unsurlar ve bu unsurların etkileşimini temel alan bir analiz çerçevesinde emisyon politikasının şekillendirilmesi önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, piyasadaki kupür dağılımı dengesinin enflasyon beklentisine etkisi de dikkatle takip edilmektedir.
Nakit para ile yapılan alışveriş ve ödemelerin kolay, hızlı ve kesintisiz olarak sürdürülebilmesi için düşük kupürlü banknotların (5, 10, 20 TL) yeterli miktarda dolaşıma verilmesi gerekmekte olup bu hususların sağlanması ise ancak bankacılık sisteminin katkısı ve işbirliği ile mümkün olmaktadır. Bu kapsamda Bankamızdan yapılacak nakit çekilişlerinde küçük kupürlü banknot talebinin artırılması, hanehalkının doğrudan nakde ulaşım kanallarından olan ATM'lerde 200 TL'lik kupürlere yer verilmemesi ve küçük kupürlü banknotların ulaşılabilirliği için bu banknotlara daha fazla yer verilmesi Bankamız politikalarına katkı sağlayacaktır. Bu konuda gereken hassasiyetin gösterilmesi..."