Normalleşmeyle nefes alan esnaf can suyu istiyor

Kontrollü açılma kararını sevinçle karşılayan restoran ve kafeler, kaybedilen işletme sermayesi için ilave destek tedbirleri bekliyor

Yeme-içme sektöründe 120 bin işletme ve 2 milyona yakın çalışanın beklentilerini karşılayan kısmi normalleşme kararı, moralleri düzeltti. Kısmen de olsa sağlanacak rahatlamanın ekonomik aktiviteye de ivme katacağını belirten sektör temsilcileri, uzun süreli kapanmanın yarattığı hasarın hafifletilmesine yönelik ise ilave desteklerin uygulanmasını istiyor.

Sayısı 120 bini aşan restoran ve kafelerde ‘kontrollü normalleşme’ sektör temsilcileri tarafından olumlu karşılansa da destek çağrısı yinelendi. Uzun süredir kapalı olan işletmeler için ‘can suyu’ isteniyor. Öte yandan turizm sektörü temsilcileri de sürecin kendileri için etkilerinin sınırlı olacağı ifade ediyor.

Yeme içme sektöründe 120 bine yakın işletme ve 2 milyon civarında çalışan, önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarına kilitlendi. Erdoğan restoran, lokanta, kafeterya, tatlıcı, pastane, kıraathane, çay bahçesi gibi işletmelerin, çok yüksek riskli 17 il dışında, Türkiye genelinde sabah 7 ile akşam 19 saatleri arasında, yüzde 50 kapasiteyle hizmet verebileceğini söyledi. Kabine toplantısında alınan karar, yeme içme sektöründe sevinçle karşılansa da, uzun süren kapanma sürecinde ekonomik olarak zor durumda düşen ve sermayesi bulunmayan işletmeler destek beklentisine girdi.

“Yüzde 100 olmasa da rahatladık”

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl de kademeli ve sınırlı olsa da açılmaları sevindirici bir gelişme olarak değerlendirdi. Bingöl, “Bu hafta Cumhurbaşkanımız, Sağlık Bakanımız, İçişleri Bakanımız, İstanbul Valimiz ve Maliye Bakan Yardımcımız ile bizzat görüşerek uzun uzun konuştuk sektörümüzün talep, sıkıntını dile getirdik. Bu konuda anlayış gösterdiler. Bizim talebimiz tam gün açılmak ve tüm Türkiye’de sokağa çıkma yasağının kaldırılması ya da saat sınırlamalı bir açılıştı. Biz 17 bekliyorduk ama 19 olarak açıklandı. Yüzde 100 olmasa da bizi rahatlatan bir karar çıktı” diye konuştu.

“Can suyu desteği yapılacak”

Bu konuda en fazla merak edilen konu ise denetimlerin nasıl yapılacağı konusu oldu. Ramazan Bingöl, bu kapsamda il hıfzıssıhha kurulları ve valiliğin komisyon kuracağını ve kendilerinin de bu komisyonda görev alacağı bilgisini verdi. Ramazan Bingöl, “Hıfzıssıhha kurulları denetim yapacak ama bize de önemli görevler düşüyor. Devletin ve yöneticilerin kararlarını uygulamak bize düşüyor. Aksini yaparsak kendi kendimize büyük zarar veririz” diye konuştu. Söz kapasite sınırı ile açılmanın işletmelere yetip yetmeyeceği konusunda ise Bingöl, “En önemli sıkıntılarımızdan biri sermayesi sıkıntılı olan işletmelerimiz. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Nurettin Nebati ile konuştuk. Tahmin ediyorum ki işletme sermayesinde can suyu olarak kullanılacak bir destek yapılacak” şeklinde konuştu.

Ekonomide psikolojik rahatlama

Türkiye genelinde faaliyet gösteren 2 milyona yakın esnafı temsil eden Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken de gelişmeyi sevinçle karşıladıklarını belirterek, “Esnaf uzun zamandır açılmayı bekliyordu. Çok önemliydi ve beklentimiz karşılandı. Bu açıklama bizim yönümüzden çok hayırlı oldu. Açılma ile alışverişte de çok önemli ölçekte bir artış bekliyoruz. Psikolojik ölçekte bir rahatlama olacak ve bu da ekonomiye yansıyacaktır” dedi.

Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu Başkanı Aykut Yenice de, sektörlerinin zor günler yaşadığına değinerek, “İş yerlerimizi belli ölçülerde açtık ama açılmak tek başına yetmiyor. Esnafımız kadar müşterilerimize de sorumluluk düşüyor. Birlik ve beraberlik içinde kötü günlere dönmemek, haritadaki turuncu, sarı ve kırmızıları da mavileştirmek amacıyla çalışmamız lazım. Bu çileyi çeken, sıkıntıyı yaşayan sektör biziz. Buradan aldığımız derslerle bu süreci atlatacağız. Tekrardan kapanmamak adına ulusal bir seferberlik gerekiyor” diye konuştu.

AVM’ler ciroda %40 artış bekliyor

Bünyesinde önemli oranda kafe ve restoran bulunduran AVM’ler de gelişmeyi sevinçle karşıladı. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Hüseyin Altaş, “Bizde ziyaretçi sayısını artıran esas etken restoran ve kafelerdir. Bunlar ikinci dalga ile kapanınca ziyaretçi sayımız ve cirolar yüzde 40 azalmıştı. Bu açılmalar ile birlikte ziyaretçi sayısında pandemi öncesinin yüzde 65’ine ciro da ise yüzde 80’ine ulaşacağımızı tahmin ediyoruz” diye konuştu.

Gastronomi Turizm Derneği Başkanı Gürkan Boztepe ise, açıklamanın beklenen bir haber olduğunu söyledi. Komşu illerde farklı uygulamaların ise gastronomi turizmine katkı sunacağına dikkat çeken Boztepe, “Gelişme gastronomi turizmi ve restoranlarda ciddi gelir artışı sağlayacak. Gastronomi turisti normal turistten 2,5 kat fazla harcama yapıyor. Sarı ve turuncu olan bölgelere gastronomi turizmi akışı olacaktır” diye konuştu. Bundan sonraki beklentiler konusunda ise Boztepe, “Bizim beklentimiz turistik cafe ve restoranlarda hijyene dikkat edilmesi ve hijyen belgeli ve güvenli turizm belgeli restoran sayısının artırılması” dedi.