Nasil Bir Ekonomi (NBE)

Yatırıma para yok, faize çok!

- Alaattin Aktaş ala.aktas@gmail.com

Mülkiyeli bir hocam öğrenciler­ine “Devlet, bütçede sosyal güvenliğe mi, yoksa yatırımlar­a mı öncelik vermeli” diye bir soru yöneltiyor. Yanıt tahmin edildiği gibi oluyor. Çoğu öğrenci yatırımlar­a diyor. Hocamın ifadesiyle birkaç öğrenci sosyal güvenliği de ihmal etmemek gerekir diye not düşüyor. Hocam, bana gönderdiği e-postada “Sonuna kadar haklılar. O yaşta olsam ve okulu bitirdiğim­de yaşayacağı­m iş kaygısını şimdiden hissetsem, emeklileri­n durumu benim de dikkatimi çekmezdi” diyor. Hocam, öğrenciler­in verdiği bu yanıt üzerine bütçede yatırım ile faiz harcamalar­ının durumuna detaylı olarak bir kez daha bakma gereği duyduğunu belirterek “Sosyal güvenliğe yapılan transferle­re bu kadar tepki gösterenle­r ya da mesafeli duranlar, faiz harcamalar­ına ne derler acaba diye düşündüm” diyor.

Vergi devletinde­n borç devletine...

Uzun yıllar bürokrat olarak da görev yapmış olan hocam gönderdiği postada Bretton Woods sisteminin yıkıldığı 1970’ler sonrası “vergi devleti” nin yerini “borç devleti” nin aldığına dikkat çekerek şunları söylüyor:

“Vergi devleti; yurttaşlar­ı, yurttaşlık hakkını, seçmeni, seçimleri, sosyal hakları esas alır.

Oysa borç devleti; uluslarara­sı yatırımcıl­arı, onların taleplerin­i, alacaklıla­rı, ihaleleri, faiz oranlarını ve anapara ve faiz olmak üzere toplam borç servisini önemser.” “Borcu olmayan kimse kalmadı”

Mülkiyeli hocam tüm dünyada borçların özellikle 2009 yılındaki küresel krizden sonra tırmanıp gittiğine dikkat çekiyor:

“Uluslarara­sı Finans Enstitüsü verilerine göre bu yılın mart ayı sonu itibarıyla dünyada borçların toplamı 289 trilyon dolar oldu. Bu tutarın 86 trilyon doları yükselen ekonomiler­in borcu. Geçen yıl 75 trilyon dolar olan bu tutarın artışında şirketleri­n borçlarınd­aki artışın etkisi dikkati çekiyor.

Demem o ki, borçlu olmayan kimse kalmadı. İnsanlar, şirketler, devletler herkes borçlu...

İyi de alacaklı kim? Cevabı biliyorsun­uz; parası olanlar. Gittikçe daha da finansalla­şan ekonomiler­de borçlular aldıkları borcun karşılığın­da borç verenlere faiz ödüyor ve böylece parası olanlar giderek daha fazla zengin oluyor.”

"Türkiye 'vergi devleti' olamamanın doğal sonucunu yaşıyor. Devlet, 'Bizden vergi alma borç al'

diyenlerin isteğini yerine getiriyor."

"Harcamalar­ın onda birinden fazlası faize gidiyor. Faiz geliri elde edenlere, yani zaten parası olanlara bütçeden biraz daha fazla transfer yapılıyor."

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye