Ölümlerin % 99’u sıcak havadan olacak

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) çatısı altında buluşan Sağlık ve Çevre Birliği HEAL, Halk Sağlığı ve Uzmanları Derneği (HASUDER) ve Kocaeli Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ‘Türkiye’de Sıcak Hava Dalgaları’ çalışmasını yayınladı. Çalışmada, küresel ısınmanın artmasıyla sıcak dalgası ve kuraklık gibi aşırı iklim olaylarının gerçekleşme sıklığı, süresi ve şiddetinin arttığı ortaya konuldu. Sıcak dalgalarıyla birlikte dünyayı ve Türkiye’yi bugün yaşananlardan çok daha ciddi boyutlarda su kıtlığı ve çevre kirliliği tehlikeleri bekliyor. 1970’lerden beri sıcaklığın her 10 yıl içinde yaklaşık 0.2 derece arttığı belirtilen çalışmada Avrupa’nın küresel ortalamadan daha hızlı ısındığına dikkat çekiliyor.

Son 10 yılda Avrupa kara alanları üzerindeki ortalama yıllık sıcaklığın sanayi öncesi döneme göre

1,7 ila 1,9 derece arttığı belirtiliyor.

Türkiye de Avrupa’ya benzer bir şekilde sanayileşmenin yoğunlaşmaya başladığı tarihlerden bu yana ısınıyor ve 2020 yılı son 40 yılın üçüncü en sıcak yılı olarak kayıtlara geçti. 2020 yılı için ölçülen 14,5 derece olan yıllık ortalama sıcaklık, 1981-2010 normalinin 1,4 derece üzerinde. Önümüzdeki 10 yılda özellikle büyük şehirlerde 3-4 derecelik bir artış görmemiz söz konusu. Çalışmanın yazarlarından İklim Araştırmaları Derneği’den İklim Dayanıklılığı Uzmanı Naz Beykan, “İstanbul İklim Değişikliği Eylem Planı'ndaki en kötümser senaryo projeksiyonlarına göre, 21. yüzyıl sonunda şehrin ortalama hava sıcaklığının 4,5 derece artması bekleniyor” diyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün tahminlerine göre 1998-2017 yılları arasında 166 binden fazla insan sıcak hava dalgaları nedeniyle hayatını kaybetti. Çalışmada, 2000 ila 2016 yılları arasında sıcak hava dalgalarına maruz kalan insan sayısının ise 125 milyon arttığı belirtiliyor. Halk sağlığı uzmanı Çiğdem Çağlayan, “2020 yılı son 40 yılın üçüncü en sıcak yazı olarak kayıtlara geçti” diyor.

Türkiye en kırılgan bölgeler arasında

Çalışmada ayrıca Avrupa ve Türkiye’nin sıcak dalgalarına karşı en kırılgan bölgeler arasında yer aldığı, 2071-2100 yılları arasında, Avrupa’nın belli bölgelerinde sıcak havalara bağlı ölümlerin geçen 40 yıla oranla 50 kat artacağının altı çiziliyor.

HEAL Türkiye Sağlık ve Enerji Politikaları Kıdemli Danışmanı Funda Gacal, “İklim değişikliğinin sonucu olan sıcak dalgalarının doğrudan ve dolaylı ölüm, kronik hastalık, iş kazaları ve sakatlık gibi sağlık sonuçları yarattığı ortada. Sağlık sektörünü doğrudan ilgilendiren bu konuda DSÖ’nün ‘Sıcak-Sağlık Eylem Planları’ gibi rehber uygulamaların Türkiye’de hayata geçmesini talep ediyoruz” yorumunu yapıyor.