Dijital işlem adeti yüzde 50'yi bulacak
Yatırım finansmanının dinamo alanlarından finansal kiralama (leasing), hızlı büyümesini yeni alanları da kapsayacak şekilde sürdürüyor. 2022’ye göre geçen yıl iş hacmini 4 milyar dolardan, 5.1 milyar dolara çıkaran sektörün en hızlı büyüme alanı, kara ulaşım araçları oldu. 2022’de yüzde 18,5 olan saha, 2023’te 27,9’a çıkardı. Sürdürülebilirliği temel gündemi yapan sektör; hızı, maliyet avantajı ve kolay erişim imkanı yaratması dolayısıyla işlemlerinin yüzde 50’sini dijital kanallardan gerçekleştirmeye hazırlanıyor.
Türkiye ekonomisine yön veren finansal kaynak alanlarının başında geliyor finansal kiralama (leasing) sektörü. 21 şirketin faaliyet yürüttüğü, bu açıdan bakıldığında rekabeti yüksek alan olan sektör, 2023 verilerine göre 272 milyar TL aktif büyüklüğe ulaştı. Leasin'in yeni iş hacmi 2022’ye göre dolar bazında yüzde 26.9 artışla 5,1 milyar dolara ulaşırken, toplam sözleşmeli adedi de yüzde 7 artış ile 20 bin 853’e çıktı. 2023 sonu itibariyle, leasing sektörünün kira alacakları 189 milyar TL'ye yükseldi.
2024’te 5,2 milyar dolarlık bir iş hacmi hedefleniyor. Müşteri sayısında da yüzde 4-5’lik bir artış tahmini yapılıyor.
Dijital uygulamalar daha da büyüyecek
Teknolojik gelişmeler, leasingdeki yükselişin ana nedenleri arasında rahatlıkla gösterilebilir. Son yıllarda gerçekleşen hızlı dijitalleşme, hemen her iş alanını olduğu gibi leasing sektörünü de değiştiriyor, dönüştürüyor. Hizmetlerde hızlı aktivite alanı yaratan teknolojik dönüşüm, hızlı servisin yanında, yeni bölgelere ve müşterilere ulaşımı da kolaylaştırıyor. Gelecek 5 yıla kadar sektördeki işlemlerin yüzde 50’sinin dijitale taşınacağı tahminleri, teknolojik gelişmelerin sektörün geleceğindeki belirleyici rolünü ortaya koyuyor. Dijital hizmet kanalının dışında satış kanalı ve banka kanalının eşit oranda pay alacağı hesaba katılıyor. Bu öngörülerden hareketle sektörün tüm paydaşları gündemlerinin ilk sırasına maliyet avantajı yaratan, hızı artıran, servis kolaylığı ve daha çok işlemin önünü açan teknoloji ve dijitalleşme uygulamalarını koymuş durumda. Kuşkusuz doğru ve kaçınılmaz bir strateji sözünü ettiğimiz. Sektördeki gelişmeleri yakından takip eden kanaat şirketlerinden Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü Fatih Torun, konuya ilişkin, “Önümüzdeki dönemde de dijital yatırımlarımıza hız kesmeden devam edeceğiz. Yapı Kredi Leasing olarak, dijitalleşme yatırımlarımız 2024 ajandamızın en üst sıralarında” notunu düşüyor.
Operasyonel hizmetler büyüyor
Faaliyet alanı ‘yatırım finansmanı’ olan leasing sektörü, operasyonel işlemlerde de hızlı büyüme içerisinde. Temel iş alanları içine her türlü yatırım sahalarını alan sektörde hizmet alanlarını da içine alacak şekilde operasyon sahasına inen ve büyüyen şirketlerin sayısı artıyor. Leasing’in geleneksel ekipman destekleri arasında biliyoruz ki iş ve inşaat makineleri ile makine var. Yıllardır bu sahalar sektörün gelişmesine yön verdi. Halen de vermeye devam ediyor. Sektörün ekipman dağılımına baktığımızda kara ulaşım araçları konu başlığının ilk sıraya yerleştiğini görüyoruz. Bu sahanın dağılım içindeki payı yüzde 27.9 oldu. Kara ulaşım araçlarının payının 2021'de yüzde 11, 2022’de yüzde 18,5 olduğunu notunu düşmemiz, bu alanın hızlı büyümesinin göstergesi olarak kabul edilmeli. Enflasyonist ortamda binek otomobillerin bir anlamda varlık aracı haline gelmesi, piyasaya yeni sürülen araçların verimliliği ve düşük maliyet yapıları, kurumsal şirketlerin filo kiralama taleplerinde artışı getirdi.
Büyümesinin devam edeceğine ilişkin, özellikle elektrikli ve hibrit araçlara olan ilginin artmaya devam etmesiyle birlikte kesin bir kanaat mevcut sektörde. DenizLeasing, finansal kiralamanın yanında operasyonel kiralama hizmeti de veriyor. Bünyesindeki Denizfilo, şirketin önemli iş hacmi yaratan markası. DenizLeasing Genel Müdürü Burak Koçak, “Elektrikli ve hibrit araç kiralaması yaparak temiz enerjiyi destekliyoruz” diyor.
Sürdürülebilirlik adına yürütülen projelerin artması tüm endüstrilerin temel hedeflerinden. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de beklentiler ve uygulamalar bu yönde. Dolayısıyla finansal kiralama sektörünün de son yıllarda attığı ve atacağı adımlar da sürdürülebilirlik temelinde şekilleniyor. Bu alanda öncü adımlar atan AKLease, 2023’te 450 milyon dolar tutarındaki iş hacmi içinde, çevreci ürünleri ECOLease 198 milyon dolarlık pay aldı. AKLease Genel Müdürü Eser Okyay, “Bu yıl ECOLease’i daha da büyütmek için hamlelerimiz olacak” diyor.
Kömür yakıt kullanan termik enerji santralleri ve kömür madenciliği alanlarını finanse etmeme taahhüdüyle birlikte, sektörde yeşil finansman imkanlarını artırma adına yurtdışı finans arayışları daha da artıyor. Finansman imkanlarını genişletmeye dönük yürütülen çalışmaların yanı sıra leasing sektörünün öncü oyuncuları, küresel arenada yer alan sürdürülebilirlik uygulamaları ve eğitimine dönük de ilgilerini daha da artırıyor. Sürdürülebilirlik temelli projelere öncelik verilmesi uygulaması, 2024’te ve sonraki yıllarda finansal kiralama sektörünün en temel ilgi alanını oluşturmayı sürdürecek. GES ağırlıklı yenilenebilir enerji başta olmak üzere, geri dönüşüm, kaynak verimliliği, atık yönetimi gibi şirketlerin karbon ayak izini azaltan her türlü yatırımları sektörden destek görecek.
Bu arada sektör, ihracat uygulamalarında da daha çok devreye gireceği bir döneme hazırlanıyor.