GLOBALLEŞEN TÜRK ŞİRKETLERİNİN GÖZDESİ ABD, BAE VE SUUDİ ARABİSTAN Yurtdışı yatırımda üç ülke öne çıkıyor

Türkiye’de maliyetlerin artması ve bazı sektörlerde rekabetçiliğin kaybedilmesi Türk şirketlerini yurt dışında yatırıma yöneltiyor. Yurt dışı yatırımlar 2023’te yüzde 16,3 artışla 5,7 milyar dolara ulaştı. Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Kübra Orakçıoğlu Kazan ABD, BAE ve Suudi Arabistan’ın yeni dönemde en cazip ülkeler olacağını söyledi.

Son yıllarda Türk şirketlerinin yurt dışı yatırımları ivme kazandı. Globalleşme adımları kapsamında stratejik ülkelere yatırım yapan firmaların yanı sıra, özellikle emek yoğun sektörlerde iç piyasada üretim maliyetlerinin rekabetçiliği azaltması da yatırımları tetikleyen unsur oldu. Şirketlerin büyüme potansiyelini ortaya çıkarma, yeni pazarlara erişme hedefleri de yatırım kararını etkileyen motivasyonlar arasında gösteriliyor.

Küresel ve bölgesel düzeyde gözlenen yeşil ve dijital eğilimler, tedarik zincirlerindeki değişiklikler, politik belirsizlik ve jeopolitik çatışmalar gibi çeşitli etkenler, şirketlerin stratejilerini ve yurt dışına yatırım kararlarını etkiliyor. Bu tür yatırımlar, şirketlerin büyüme stratejilerinin bir parçası olarak yer alabilirken, aynı zamanda global rekabetçiliklerini artırmalarına ve yeni fırsatlara ulaşmalarına olanak sağlıyor.

Yatırımların dörtte biri Hollanda’ya

Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan Uluslararası Yatırım Pozisyonu verilerine göre, yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 2022 yılında 4,9 milyar dolarken 2023 yılında bu rakam 5,7 milyar dolara yükseldi.

Türk şirketlerin gözdesi Avrupa ülkeleri olurken, bu bölgeye yapılan yatırım tutarı 3,4 milyar dolar oldu. Bu tutar yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışındaki doğrudan yatırımlarının yüzde 60,5’ini oluşturdu. Hollanda yurt dışındaki doğrudan yatırımların dörtte birini oluştururken, ABD 1,3 milyar dolar ile yatırımların yüzde 23,3’ünü kapsadı. İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya, Yunanistan ve Portekiz yurt içi yerleşiklerin en çok yatırım yaptığı diğer ülkeler oldu.

Gayrimenkul faaliyetlerine yapılan doğrudan yatırımlar toplam 2,1 milyar dolar ile toplam yurt dışı doğrudan yatırımların yüzde 37’sini oluşturdu. Finans ve sigorta faaliyetleri ile madencilik ve taş ocakçılığı yatırımları sektörlerinde yatırımlar 2023 yılında yaklaşık 2 milyar doları buldu.

Yatırımda öne çıkacak üç ülke

Türk şirketlerin yurt dışı yatırımları hakkında EKONOMİ’ye bilgi veren Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Kübra Orakçıoğlu Kazan, yurt dışı yatırımların döviz bazlı gelirleri artırma hedefiyle yapıldığını, bu kapsamda geçen yıl Türk şirketlerin yurt dışına 5,7 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdiğini söyledi. En çok yatırım yapılan ülkeler arasında Romanya, Almanya, ABD, Rusya ve Hollanda’nın ön plana çıktığını ifade eden Kazan, “En çok yatırım yapılan sektörler madencilik, imalat, finans ve sigorta, gayrimenkul, inşaat olarak öne çıkıyor. Bizim için globalleşme ve markalaşma önemli. Markalarımızı dünyaya açılarak duyurabiliriz. İki ülkeye yatırım yapmakla küresel marka olamayız, bunun için kıtalararası düşünmemiz lazım” dedi.

Avrupa’ya yatırımın azaldığına dikkat çeken Kazan, “Bu pazarda bir doygunluk var. ABD’de de doygunluk var ama teknoloji, yapay zeka, sürdürebilirlik konularında yabancı yatırımcıları koruyor ve destekliyor. Bu nedenle bu alanlarda yatırım fırsatları var. Türk yatırımcıları için ABD, BAE ve Suudi Arabistan’ın yeni dönemde en cazip ülkeler olacağını düşünüyoruz” diye konuştu.

3 yıllık planların zirvesinde ABD var

Öte yandan danışmanlık şirketi PwC tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, yurt dışına en fazla doğrudan yatırım yapılan 3 ülke yüzde 18 ile Romanya, yüzde 17 ile Almanya ve yüzde 11 ile ABD oldu. Bu ülkeleri ise Rusya, Hollanda, Birleşik Krallık ve İsviçre takip ediyor. Yatırım büyüklüğüne bakıldığında ise Almanya, Romanya ve Hollanda ilk üçte yer alıyor. Bu ülkeleri Rusya, ABD ve Birleşik Krallık izliyor.

Şirketlerin önümüzdeki üç yıl içerisinde yeni yatırım planladıkları ülkelere bakıldığında ilk 4’te yüzde 19’luk pay ile ABD, yüzde 15 ile Almanya ve yüzde 7’lik payları ile Rusya ve Çin yer alıyor. Araştırma sonucu, mevcut yatırımlarda halihazırda ön planda bulunan ülkelerin gelecek üç yılda da muhtemel destinasyonlar olarak yerlerini koruduğunu ortaya koyuyor. Diğer yandan ABD ve AB ülkeleri dışında kalan ve diğer kategorisi içerisinde belirtilen destinasyonlar arasında Fas, Kazakistan, Brezilya, Suudi Arabistan, Meksika ve Hindistan yer alıyor. Türk yatırımcılar, küresel arenada son dönemde ön plana çıkan gelişmekte olan ülkeleri de yatırım için planlarına dahil ediyor.