"Satın aldığımız malın fiyatı neredeyse her gün değişiyor"

Fahiş fiyat gerekçesiyle restoranlara yönelik sosyal medya üzerinden yapılan boykot çağrısı, yiyecek içecek sektöründe endişe yarattı. Sektör temsilcileri, çağrıyı yapanların Türkiye’de enflasyonun neden yükseldiğini sorgulaması gerektiğini vurguladı.

Fahiş fiyatlar gerekçe gösterilerek restoran, kafe ve yiyecek-içecek işletmelerine yönelik sosyal medyada boykot çağrısı yapılması sektörde endişe yarattı. Antalya Gastronomi Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (AGYİD) Başkanı Zeki Özen, her şeyde olduğu gibi bu konuda da iyice araştırılmadan sorgulanmadan kopyala-yapıştır anlayışı ile boykot çağrısı yapıldığını söyledi. Yüksek fiyat-düşük kalitenin hemen hemen tüm sektörlerin sorunu olduğunu vurgulayan Özen, “Bu bir ahlak sorunudur. Bu bizim sektörde de var. Yüksek fiyat-düşük kalite hizmet verenleri zaten tüketici boykot etmeden bizim sektör kendi arasında boykot ediyor” dedi.

Son bir yılda girdi maliyeti yüzde 200 artış gösterdi

Kaliteli hizmet veren yiyecek-içecek, restoran ve kafelerde fiyatların yüksek olduğunu ifade eden Zeki Özen, şöyle devam etti: “Maliyetler sürekli artıyor. Kiralar oldukça yüksek. New York 5. Cadde’de 10 bin dolara yeme-içme yeri açabilirsiniz ama Türkiye’de açmak mümkün değil. Türkiye’de çok ciddi kiralar ödüyoruz. Mülk sahipleri sürekli fiyat artırıyor. Öte yandan bizim sektör çok yüksek istihdam sağlıyor. Orta kapasite bir işletmede 1520 çalışan istihdam ediliyor. Yüksek istihdam sağlayan işletmelerin maliyetleri de yüksek oluyor.

Son bir yılda girdi maliyetlerimiz yüzde 200 arttı. Elektrik fiyatları konutlara göre 3,16 kat daha fazla. Kuzu pirzola alış fiyatımız bin 90 lira oldu. Her şeyin fiyatı o kadar yüksek ki…’’

Orta karar bir işletme açabilmek için en az 15-20 milyon lira maliyet gerektirdiğini anlatan Özen, ‘’Boykot çağırısı yapanlar önce ülkedeki enflasyonun neden yüksek olduğunu sorgulamalı. Satın aldığımız her malın faturası bir önceki aya hatta bir önceki güne göre çok değişiyor. 5-10 yıl önce yılda bir iki kez zam yapılırken bugün işletmelerimiz ayakta kalabilmek için ayda bir kez zam yapmak zorunda kalıyor” diye konuştu. Özen, kayıt dışı, yüksek fiyat düşük kalite hizmet veren işletmelerle mücadele edilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

“İşçilik, kira, elektrik ve vergi maliyeti sürekli artıyor”

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Meclis Üyesi ve Antalya Restoran ve Kafe İşletmecileri Derneği Başkanı Salih Yılmaz da, boykotun tüm sektöre mal edilemeyeceğini vurguladı. Yiyecek-içecek, cafe ve restoran sektörünün pandemide günah keçisi ilan edildiğini ifade eden Yılmaz, “Pandemi sonrası sektörümüzü istismar edenler oldu. Ama bu tüm sektöre mal edilmemeli. Yüksek fiyat ve kaliteli hizmet elbette arz-talep dengesidir” dedi.

İşçilik, kira, elektrik ve vergi maliyet oranlarının sürekli arttığına dikkat çeken Yılmaz, şunları kaydetti: “Sektörümüz ve turizm 2019’da pik yaptı. Şu anda durum 2019 yılı rakamlarıyla aynı değil. Fiyatlar arttı ama aynı oranda müşteri gelmiyor. Elbette fiyatları suistimal edenler var. Ama Türkiye’de gıda enflasyonu yüzde 75’e dayanmış. Rakibimiz Yunanistan’da bu yüzde 7, İspanya’da yüzde 6,5 civarında. Boykot çağrıları yerine ilgili kurumlar kayıtdışı çalışanları denetlemeli.”

Boykot çağırıları ile fiyatların inmeyeceğine dikkat çeken Salih Yılmaz, sözlerini şöyle tamamladı: “Ülkenin ekonomik durumundan dolayı belirli bir kısım dışarıda yiyor. O da parası olan. Antalya turistik bir bölge olduğu için boykotu hissedeceğini düşünmüyorum. Dolar karşısında enflasyon çok ciddi artışta. Ama insanlar ‘dolar artmadı neden fiyatlar arttı’ diyor. Ama işçiliğin iki yılda yüzde 200’ün üstünde, kiraların yüzde 150 arttığını hesaba katmıyor. Bir yerde çayı 5 TL içerken lüks bir yerde 40 TL’ye içiyorduk. Serbest piyasa ekonomisi arz-talebe dayalıdır. Tüketimi boykot ederek fiyat inmesi söz konusu olmaz. Bu sadece gıda sektörü için değil başka birçok sektör için geçerli. Fiyattan ziyade kaliteyi denetlesinler.”

Zeki Özen:

New York 5. Cadde’de 10 bin dolara yeme-içme yeri açabilirsiniz ama Türkiye’de açmak mümkün değil. Türkiye’de çok ciddi kiralar ödüyoruz.

Salih Yılmaz:

Serbest piyasa ekonomisi arz-talebe dayalı. Tüketimi boykot ederek fiyatlar inmez. Bu sadece gıda için değil başka birçok sektör için geçerli.