Akıllı ulaşımın önünü elektrikli değil paylaşımlı yolculuk açacak
Kentsel nüfus arttıkça trafik sıkışıklığını hafifletebilecek, hava kirliliğini azaltabilecek ve sınırlı kentsel alanı verimli bir şekilde kullanabilecek ulaşım seçeneklerine olan talep de artıyor. Tüm dünyada paylaşımlı araç kullanımı ve kısa dönemli (saatlik) araç kiralama hizmetleri gibi uygulamalar, tüketicilerin taleplerine uygun olarak yaygınlaşıyor. Dünya Ekonomik Forumu'nun öncülük ettiği Küresel Yeni Hareketlilik Koalisyonu (GNMC), şehirlerde yolculukta yeni çağın kapılarını açmak için bir çağrı yapıyor. GNMC, paylaşımlı, elektrikli, bağlantılı ve otonom (SEAM) hareketlilik çözümlerine geçişin önemini vurgularken, sürdürülebilir şehirlerin oluşturulması ve karbon emisyonlarının azaltılması için bu stratejinin benimsenmesi gerektiğini savunuluyor.
GNMC'nin üyeleri arasında, endüstri liderleri, politika yapıcılar, şehir yönetimleri, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşları bulunuyor. Bugüne kadar 17 ülkede faaliyet gösteren 40'tan fazla organizasyon, insan merkezli, kompakt ve elektrikli şehirler vizyonunu desteklemek için bir araya geldi. 2050'ye kadar SEAM stratejisinin benimsenmesinin önemli faydaları arasında, potansiyel olarak 2.1 milyar araç sayısının 0.5 milyara düşürülmesi, yolcu taşımacılığından kaynaklanan CO2 emisyonlarının yüzde 80'den fazla azaltılması bulunuyor. Bu strateji, ayrıca ölçülen hareketlilik maliyetlerini yüzde 40 azaltırken yılda yaklaşık 5 trilyon dolar tasarruf sağlayabilir.
GNMC’ye göre sadece elektrikli araçlara geçmek yeterli değil. Asıl önemli olan, elektriklendirme ile birlikte toplu taşıma, paylaşımlı araçlar ve mikro hareketliliğin kullanımının artırılması. Elektriklendirmeyi paylaşımlı ulaşımla birleştirmek, emisyonlarda azalmaya ek olarak, trafik sıkışıklığı, güvenlik ve etkisiz alan tahsisi gibi daha geniş sorunlarla mücadele etmemizi sağlayabilir. Ancak, Türkiye bu dönüşümde geride kalıyor gibi görünüyor. Gelişmiş ülkelerde paylaşımlı ulaşım platformları ve elektrikli araç kullanımı giderek artarken, Türkiye'de taksicilerle paylaşımlı yolculuk hizmeti sunan platformlar ile geleneksel taksiciler arasında çatışmalar yaşanıyor. Türkiye'de bu teknolojilerin yaygınlaşması için gereken adımlar atılmıyor. Türkiye'nin bu dönüşümde geride kalmaması için acil eylemlere ihtiyaç var. Türkiye’de paylaşımlı scooter hizmetleri, kısa dönemli araç kiralama hizmetleri kolayca çalışırken, Martı Tag, Bla Bla Car gibi yolculuk paylaşımını sağlayacak uygulamalar ise korsan taksi olarak görülüp, engelleniyor. Dünya genelinde 151 ülkede, 10 binden fazla şehirde ulaşım sorunlarını ortadan kaldırmak ve paylaşımlı ulaşımı kolaylaştırmak için yürürlükte olan ‘Paylaşımlı Yolculuk Yönetmeliği’nin Türkiye'de de yalnızca scooterlar için uygulanıyor. Araçlar için de paylaşımlı yolculuk yönetmetliğinin çıkartılması gerektiğini vurgulayan Martı kurucusu Oğuz Alper Öktem, G20 ülkeleri arasında bu yönetmeliğin olmadığı tek ülke Türkiye olduğunu vurgulayarak, yönetmeliğin taksi sorununu çözmede büyük bir adım olacağına da işaret etti.